Technik aus soziologischer Perspektive: Forschungsstand · Theorieansätze · Fallbeispiele. Ein Überblick

تکنولوژی موضوعی است که رشته های علمی را در بر می گیرد. دلیل کافی برای پرداختن به آن از منظر جامعه شناختی است. هر رشته ای موضوع خود را به شیوه خود ایجاد می کند. علوم مهندسی فناوری را به عنوان ساخت و ساز می بینند که می توانند کار کنند و کارایی آن را دائماً بهبود بخشد. مطالعات ادبی فناوری را به عنوان یک موتیف در رمان و به عنوان وسیله ای برای نوشتن بررسی می کند. علم اقتصاد فناوری را به عنوان جایگزینی برای نیروی کار انسانی و منبع رشد اقتصادی می داند. و فلسفه - به خاطر مخففش ببخشید - مسئله اساس فناوری و اشکال تسلط اخلاقی آن را به حرکت در می آورد. این کتاب تفکر و تحقیق جامعه‌شناختی را به فناوری معرفی می‌کند. از این منظر، فناوری به یک واقعیت جامعه‌شناختی تبدیل می‌شود: فناوری به‌عنوان محصول فرآیندهای اجتماعی پدید می‌آید، ساختارهای اجتماعی به شکل فیزیکی آن حک می‌شوند و استفاده از فناوری به نوبه خود پیامدهایی برای تغییرات اجتماعی دارد. تولید فناوری همانند استفاده از فناوری یک اقدام اجتماعی محسوب می شود. "دولت هنر" به همان اندازه که قانون حاکم یک نهاد اجتماعی است. و مجموعه فن آوری ها در یک جامعه نه تنها سطح فن آوری آن را نشان می دهد. شکل و جهت توسعه فنی آنها جزئیات ساختار اجتماعی را به چشم آموزش دیده جامعه شناختی نشان می دهد و ارزش های شکل دهنده یک فرهنگ را آشکار می کند.

Die Technik ist ein Thema, das quer zu den wissenschaftlichen Diszi­ plinen liegt. Grund genug, sich mit ihr auch aus soziologischer Per­ spektive zu beschäftigen. Jede Disziplin erschafft sich ihren Gegenstand auf ihre Weise. Die In­ genieurwissenschaften sehen in der Technik eine Konstruktion, die sie zum Funktionieren bringen und deren Wirkungsgrad ständig zu ver­ bessern sei. Die Literaturwissenschaften untersuchen die Technik als Motiv im Roman und als Medium des Schreibens. Die Wirtschafts­ wissenschaften behandeln die Technik als Substitut für menschliche Arbeitkraft und als Quelle wirtschaftlichen Wachstums. Und die Phi­ losophie bewegt - man verzeihe mir die Verkürzung - die Frage nach dem Grund der Technik und nach den Formen ihrer ethischen Bewäl­ tigung. Das vorliegende Buch führt in das soziologische Denken und For­ schen über die Technik ein. Technik wird aus dieser Perspektive zu einer soziologischen Tatsache: Technik entsteht als Produkt sozialer Prozesse, in ihre Sachgestalt schreiben sich die Sozialstrukturen ein, und vom Umgang mit der Technik gehen wiederum Folgen für den sozialen Wandel aus. Technik herzustellen gilt als soziales Handeln ebenso wie Technik zu verwenden. Der "Stand der Technik" ist ebenso eine soziale Institution wie das herrschende Recht. Und das Ensemble der Techniken in einer Gesellschaft zeigt nicht nur ihr tech­ nologisches Niveau an; Gestalt und Richtung ihrer technischen Ent­ wicklung geben dem soziologisch geschulten Blick Einzelheiten der Sozialstruktur preis und verraten die prägenden Werte einer Kultur.