Δεύτερη λογική έρευνα Η ιδεατή ενότητα του είδους και οι νεότερες θεωρίες για την αφαίρεση

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Εισαγωγή του μεταφραστή ........................................................ 11
ΔΕΥΤΕΡΗ ΛΟΓΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ:
9Η Ιδεατή ενότητα του Είδους καί οι νεότερες θεωρίες για
την άφαίρεση.................................................................... 51
Εισαγωγή ......................................................................................... 53
I. ΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΙ Η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΤΟΥ
ΚΑΘΟΛΟΥ.......................................................................... 57
§ 1. Τά γενικά αντικείμενα μας γίνονται συνειδητά σέ ένεργή- ματα ούσιωδώς διαφορετικά άπ* Ô,τι τα άτομικά άντικεί-
μενα........................................................................... 57
§ 2. Ή άναγκαιότητα του λόγου περί γενικών αντικειμένων 59
§ 3. Κατά πόσο ή ενότητα του Είδους πρέπει να νοηθεί ώς μη
αύθεντική. Ταυτότητα καί όμοιότητα..................... 61
§ 4. Αντιρρήσεις σχετικά μέ τήν άναγωγή τής Ιδεατής ένότη-
τας στή διάσπαρτη πολλότητα................................. 63
§ 5. Συνέχεια. Ή έριδα μεταξύ J.St. Mill καί Η. Spencer .. 66
§ 6. Μετάβαση στα έπόμενα κεφάλαια...................................... 69
II. Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ 73
§ 7. Ή μεταφυσική καί ή ψυχολογική ύποστασιοποίηση του γενικού. Ό νομιναλισμός....................................................... 73
§ 8. 'Ένας άπατηλός διαλογισμός.............................................. 75
§ 9. Ή θεωρία του Locke γιά τις άφηρημένες ιδέες................ 78
§ 10. Κριτική............................................................................... 80
§ 11. Τό γενικό τρίγωνο τού Locke............................................ 85
Παρατήρηση....................................................................... 87
§ 12. Ή διδασκαλία για τις κοινές εικόνες................................ 89
III. ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΟΧΗ .............................................. 91
§ 13. Νομιναλιστικές θεωρίες πού θεωρούν τήν άφαίρεση έπίτευγ-
μα τής προσοχής ................................................................. 91
§ 14. ’Αντιρρήσεις πού αφορούν συνάμα κάθε μορφή νομιναλισμού
α) Έλλειψη περιγραφικού καθορισμού των στόχων ........ 94
8 ΠΕ Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α
§ 15. β) Ό νεότερος νομιναλισμός γεννιέται ώς άκραία άντίδοαση στή διδασκαλία του Locke για τις γενικές έννοιες. ‘Ο ουσιαστικός χαρακτήρας αύτου του νομιναλισμού καί ή
θεωρία γιά τήν άφαίρεση διαμέσου της προσοχής........ 98
§ 16. γ) Γενικότητα της ψυχολογικής λειτουργίας καί γενικότητα ώς σημασιακός τύπος. Τό διαφορετικό νόημα τής
σχέσης του γενικού πρός ένα λογικό πλάτος.................. 102
§17. δ) Εφαρμογή στήν κριτική του νομιναλισμού .................. 106
§ 18. Ή διδασκαλία 6τι ή προσοχή είναι γενικευτική δύναμη. 107 § 19. ’Αντιρρήσεις, α) Ό προσανατολισμός τής προσοχής άπο- κλειστικά σέ ένα γνώρισμα δέν άναιρεΐ τήν άτομικότητα
του γνωρίσματος ................................................................ 109
§20. β) ’Ανασκευή του έπιχειρήματος άπό τή γεωμετρική σκέψη 113 § 21. Ή διαφορά τής προσοχής πού στρέφεται σέ ένα μή αύτοτε- λές στοιχείο τού έποπτικοΰ αντικειμένου άπό τήν προσοχή
πού στρέφεται στό άντίστοιχο γνώρισμα in specie............ 114
§ 22. Baowéc άδυναμίες στή φαινομενολογική άνάλυση τής προσοχής .................................................................................. 117
§ 23. Ή ορθή έννοια τής προσοχής περικλείει 6λη τή σφαίρα του
νοεΐν καί 6χι απλώς τή σφαίρα τής έποπτείας .................. 121
IV. ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ............................... 125
§ 24. Ή γενική παράσταση ώς τέχνασμα γιά χάρη οικονομίας
τής σκέψης............................................................................ 125
§ 25. Κατά πόσο ή γενική άναπαράσταση μπορεί νά χρησιμεύσει
ώς ούσιώδες χαρακτηριστικό των γενικών παραστάσεων 128
§ 26. Συνέχεια. Οί διάφορες έτεροιώσεις τής συνείδησης του γενικού καί ή αισθητηριακή έποπτεία .................................. 130
§ 27. Τό «θεμιτό» νόημα τής γενικής άναπαράστασης................ 133
§ 28. Ή άναπαράσταση ώς υποκατάσταση. Locke καί Berkeley 135
§ 29. Κριτική τής θεωρίας τού Berkeley γιά τήν άναπαράσταση 138
§ 30. Συνέχεια. Τό έπιχείρημα του Berkeley άπό τις γεωμετρικές
άποδείξεις .......................................................................... 141
§ 31. Ή κύρια πηγή τών λαθών πού έπισημάναμε .................... 142
V. ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ TOT
HUME ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΦΑΙΡΕΣΗ.............................................. 147
§ 32. Ή έξάρτηση του Hume άπό τόν Berkeley ...................... 147
§ 33. Ή κριτική του Hume γιά τις άφηρημένες ίδέες καί τό υποτιθέμενο πόρισμά της. Ή παράλειψη του Hume và έξετάσει
κύρια φαινομενολογικά σημεία............................................ 148
§ 34. Αναγωγή τής έρευνας του Hume σέ δύο έρωτήματα .... 152
f
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 9
§ 35. Ή κατευθυντήρια άρχή, τό πόρισμα καί τά βασικά διανοήματα τής θεωρίας του Hume γιά την άφαίρεση ................ 154
§ 36. Ή διδασκαλία του Hume γιά τήν distinctio rationis στη
μετριοπαθή καί τήν άκραία έκδοχή της.............................. 156
§ 37. ’Αντιρρήσεις κατά τής άκραίας έρμηνευτικής έκδοχής αύτής
τής διδασκαλίας ................................................................... 159
Παρατηρήσεις....................................................................... 165
§ 38. Μεταφορά του σκεπτικισμού άπό τά άφηρημένα μερικά περιεχόμενα σέ δλα έν γένει τά μέρη....................................... 167
§ 39. Κορύφωση του σκεπτικισμού καί ή άνασκευή του ............ 169
Προσθήκη :........................................................................... 172
’Απηχήσεις του Hume στή σύγχρονη φιλοσοφία................
VI. ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ ΤΩΝ ΟΡΩΝ ‘ΑΦΑΙΡΕΣΗ* ΚΑΙ ‘ΑΦΗΡΗΜΕΝΟΣ’......................................... 181
§ 40. Σύγχυση των έννοιών ‘άφαίρεση’ καί 'άφηρημένος*, οί όποιες άναφέρονται άπό τή μιά σέ μή αύτοτελή μερικά περιεχόμενα καί άπό τήν άλλη σέ Είδη................................... 181
§ 41. Διάκριση των έννοιών πού συγκεντρώνονται γύρω άπό τήν
έννοια του μή αύτοτελοΰς περιεχομένου............................... 184
§ 42. Διάκριση.των έννοιών πού συγκεντρώνονται γύρω άπό τήν
έννοια του Είδους ............................................................. 187
Σημειώσεις ....................................................................................... 191
Γλωσσάριο ....................................................................................... 199
Βιβλιογραφία........................................................................... 207
Πίνακες έννοιών καί ονομάτων................................................ 213
Σημείωμα γιά την έκδοση...................................................... 215