Über das Verhältnis von Zahl und Wirklichkeit: Der Umgang mit statistischem Wissen im massenmedialen Diskurs

دانش آماری بخشی از ذخایر اساسی گفتمان سیاسی و عمومی است. در عین حال، جداول، اعداد و سهمیه ها هاله ای از واقعیت دارند که اثر خود اعداد نیست، بلکه نتیجه یک انتظار خاص و بسیار مدرن از سیستم علمی است. نظریه مدرنیزاسیون بازتابی به طور کلی مدعی تغییر عمیق در رابطه بین علم و جامعه است. اما پیامدهای دانش علمی و آماری در گفتمان عمومی چیست؟ آیا هاله‌ی واقعیت محو می‌شود و اعداد صرفاً «اثرات آها» قابل‌توجهی را ایجاد می‌کنند (لومان)، یا الگوهای تفسیری جدید جایگزین خوش‌بینی علمی بسیار مدرن می‌شوند؟ دانیل فیشر با استفاده از گفتمان بیکاری بررسی می کند که چگونه دانش آماری یک شی اجتماعی را شکل می دهد و به آن واقعیت سیاسی می بخشد. علاوه بر این، او اهمیت آن را در مقایسه تاریخی بر حسب تشخیص معاصر تفسیر می کند. هدف این کتاب مدرسان و دانشجویان جامعه شناسی، علوم سیاسی و علوم ارتباطات و همچنین مورخان و روزنامه نگاران است.

Statistisches Wissen gehört zum Grundbestand politischer und öffentlicher Diskurse. Dabei haftet Tabellen, Zahlen und Quoten gleichsam eine Aura des Faktischen an, welche aber nicht Effekt der Zahlen selbst ist, sondern Ergebnis einer bestimmten, erstmodernen Erwartungshaltung an das Wissenschaftssystem. Die Theorie Reflexiver Modernisierung behauptet generell eine tiefgreifende Veränderung im Verhältnis von Wissenschaft und Gesellschaft. Welche Folgen hat dies jedoch für wissenschaftliches und statistisches Wissen im öffentlichen Diskurs? Verblasst die Aura des Faktischen und die Zahlen erzeugen bloß mehr „substanzlose Aha-Effekte“ (Luhmann), oder treten neue, alternative Deutungsmuster an die Stelle des erstmodernen Wissenschaftsoptimismus? Am Diskurs über Arbeitslosigkeit untersucht Daniel Fischer, wie statistisches Wissen einen gesellschaftlichen Gegenstand formt und diesem eine politische Faktizität verleiht. Außerdem interpretiert er dessen Stellenwert im historischen Vergleich zeitdiagnostisch. Das Buch richtet sich an Dozierende und Studierende der Soziologie, der Politikwissenschaften und der Kommunikationswissenschaften ebenso wie an HistorikerInnen und JournalistInnen.