Zwischen Glaspalast und Palais des Illusions: Form und Konstruktion im 19. Jahrhundert

ساخت و شکل، عملکرد و طراحی در انواع روابط متقابل به یکدیگر وابسته هستند. این امر در مورد ساختمان های قرن نوزدهم و همچنین در مورد معماری امروزی صدق می کند. با این حال، این بیانیه دارای ماهیت کلی است که به سختی می توان یک رویکرد ثمربخش برای حل مشکلات ساخت و ساز به دست آورد. بحث بیشتر را فقط می توان با یک موضوع مشخص، پرسش ها و - شاید - پاسخ ها آغاز کرد. این مطالعه منحصراً به ساختمان‌های قرن نوزدهم در فرانسه (از جمله بلژیک) و انگلستان می‌پردازد. بنابراین به نظر می رسد که به یک زمینه کاملاً تاریخی منتهی می شود: رشد طبیعی ذائقه وجود دارد، مفاهیم سبکی وجود دارد که به زمان گره خورده است و به همان اندازه غیرقابل انکار تأثیرگذار هستند که تحولات علمی، فنی و اقتصادی به وضوح تعریف شده است، که به نوبه خود منجر به تغییرات اجتماعی گسترده، به ویژه در نیمه دوم قرن. با این حال، در یک نقطه - و این بسیار مهم است - ساختمان در قرن نوزدهم معنایی فراتر از خود پیدا کرد که هیچ دوره ساختمانی قبلی تا این حد نداشته است: استاد سازان، معماران و مهندسان با انبوهی از مشکلات جدید روبرو هستند. و وظایف هیچ نمونه یا الگوی برای این وظایف ساخت و ساز جدید وجود ندارد و برای کسانی که باید آنها را حل کنند، امکان تکیه بر آموزش فنی کافی وجود ندارد. قرار بود قلمرو جدیدی وارد شود. با این حال، این گام‌ها به سوی راه‌حل‌های بی‌سابقه منجر به تعداد زیادی راه‌حل اساسی شد، که بعداً می‌توان آن‌ها را بیشتر توسعه داد، توسعه داد و متمایز کرد، اما اصول آنها هنوز زیر سوال نرفته است.

Konstruktion und Form, Funktion und Gestalt bedingen einander in vielfältiger Wechselbeziehung. Das gilt für die Bauwerke des 19. Jahr­ hunderts ebenso wie für die heutige Architektur. Diese Feststellung je­ doch ist so allgemeiner Art, daß sich daraus schwerlich ein fruchtbarer Ansatz für die Lösung von Bauproblemen ableiten läßt. Nur am konkre­ ten Gegenstand kann sich eine weiterführende Diskussion entzünden, ergeben sich Fragen und - vielleicht - auch Antworten. Die vorliegende Untersuchung beschäftigt sich ausschließlich mit Bauten des 19. Jahrhunderts in Frankreich (mit Belgien) und England. Sie führt also scheinbar auf ein rein historisches Feld: Da ist die natürliche Ent­ wicklung des Geschmacks, da sind die zeitgebundenen Stilvorstellungen von ebenso unbestreitbarem Einfluß wie festumrissene wissenschaftliche, technische und wirtschaftliche Entwicklungen, die ihrerseits sich auswir­ ken in tiefgreifenden sozialen Umschichtungen, vor allem in der zweiten Hälfte des Jahrhunderts. In einem Punkt aber - und das ist entschei­ dend - gewinnt das Bauen im 19. Jahrhundert eine über sich selbst hinausweisende Bedeutung, die keiner Bauepoche zuvor in diesem Maße zukommt: Die Baumeister, Architekten und Ingenieure sehen sich einer Fülle neuer Probleme und Aufgaben konfrontiert. Es gibt für diese neuen Bauaufgaben weder Beispiele noch Vorbilder und für diejenigen, die sie zu lösen haben, keine Möglichkeit, sich auf eine zureichende fach­ liche Ausbildung zu stützen. Neuland war zu betreten. Diese Schritte ins Unbetretene aber führten zu einer großen Zahl von Grundsatzlösungen, die später zwar weitergedacht, weiterentwickelt und differenziert werden konnten, in ihren Grundsätzen jedoch noch nicht in Frage gestellt sind.