Technology Assessment: Eine Managementperspektive Bestandsaufnahme — Analyse — Handlungsempfehlungen

مفهوم ارزیابی فناوری (TA) یا ارزیابی فناوری مدت‌هاست که برای حمایت از سیاست فناوری دولتی در کشورهای صنعتی غربی استفاده می‌شود. هدف، شناسایی اثرات مثبت و منفی استفاده از فناوری‌ها در زمان مناسب و ارزیابی آن‌ها و نیز تدوین گزینه‌های مناسب برای اقدام است. علیرغم اهمیت بی چون و چرای TA، انتقاد و (خود) شک گسترده است.

در مقابل این پیشینه، یورگن وبر، اوتز شافر، دیرک هافمن و تیتوس کرمان فهرست و تحلیلی از تحقیقات بازتابنده فناوری را انجام می دهند. طراحی مطالعه زیربنایی، به سفارش وزارت آموزش و تحقیقات فدرال، از دو جنبه نوآورانه است:
- تجزیه و تحلیل به معنای دیدگاه «بیرون در» انجام می شود، نه توسط بازیگران جامعه TA، اما با تلاش یک دیدگاه شخص ثالث عینی از دیدگاه مدیریت است.
- توجه به چشم انداز TA آلمان گسترش یافته است تا شامل تجزیه و تحلیل سطح اروپایی شود. مؤسسات TA منفرد نیز به تفصیل ارائه شده‌اند.
نویسندگان خواستار باز شدن جامعه عمدتاً مستقل هستند و توصیه‌های ملموسی برای اقدام برای ترویج شفافیت و رقابت، به‌ویژه ادغام قوی‌تر شرکت‌ها در فرآیند ارائه می‌کنند.

هدف این کتاب مدرسان و دانشجویان دروس فنی و علوم اجتماعی و همچنین سیاستمداران، مشاوران سیاسی و مدیران اجرایی در زمینه تحقیق و عمل است که با ارزیابی فناوری سروکار دارند.

Das Konzept des Technology Assessment (TA) bzw. der Technikfolgenabschätzung dient seit langem der Unterstützung staatlicher Technologiepolitik in den westlichen Industrienationen. Ziel ist es, positive und negative Wirkungen des Einsatzes von Technologien rechtzeitig zu erkennen und entsprechend zu bewerten sowie entsprechende Handlungsoptionen zu formulieren. Trotz der unbestrittenen Bedeutung von TA sind Kritik und (Selbst)Zweifel weit verbreitet.

Vor diesem Hintergrund nehmen Jürgen Weber, Utz Schäffer, Dirk Hoffmann und Titus Kehrmann eine aktuelle Bestandsaufnahme und Analyse technikreflektierender Forschung vor. Das Design der zugrundeliegenden Studie im Auftrag des Bundesministeriums für Bildung und Forschung ist in zwei Aspekten innovativ:
- Die Analyse erfolgt im Sinne einer "Outside-in"-Betrachtung bewusst nicht durch die Akteure der TA-Community, sondern bemüht sich um einen objektiven Drittblick aus einer Managementperspektive.
- Die Betrachtung der deutschen TA-Landschaft wird um eine Analyse der europäischen Ebene erweitert. Dabei werden auch die einzelnen TA-Institutionen detailliert vorgestellt.
Die Autoren fordern eine Öffnung der weitgehend in sich geschlossenen Community und geben konkrete Handlungsempfehlungen zur Förderung von Transparenz und Wettbewerb, insbesondere auch der stärkeren Integration von Unternehmen in den Prozess.

Das Buch wendet sich an Dozenten und Studierende technischer bzw. sozialwissenschaftlicher Studienrichtungen sowie an Politiker, Politikberater und Führungskräfte in Forschung und Praxis, die sich mit Technikfolgenabschätzung befassen.