Rimsko privatno pravo

Predgovor četrnaestom izdanju
SADRŽAJ
UVOD
	1. - Zadatak i značaj rimskog privatnog prava
	2. - Rimsko pravo - pojam i podela
		1. - Rimsko pravo.
		2. - Ius.
		3. - Ius publicum i ius privatum.
		4. - Ius naturale, ius gentium i ius civile.
	3. - Predmet i plan izlaganja
	4. - Izvori i literatura
		1. - Izvorna građa
		2. -
 Literatura
			a.) Bibliografije i rečnici
			b) Časopisi
			c) Udžbenici
PRVI DEO - 
KARAKTERISTIKE I OSNOVNE LINIJE RAZVITKA RIMSKOG PRIVATNOG PRAVA
	I. Periodi istorije rimske države i prava
	II. - Period stvaranja države
		1. - Od vojne demokratije do države
			1. - Rimska vojna demokratija.
			2. - Raslojavanje rimskog društva
 i raspadanje vojne demokratije.
			3. - Stvaranje države.
		2. - Staro ius civlle
			a. Pojam i izvori
			b. Karakteristike
				1. - Nerazvijenost.
				2. - Veza sa religijom.
				3. - Formalizam i simbolika.
				4. - Apstraktnost.
				5. - Konzervativnost.
		3. - Zakon XII tablica
	III. - Period republike: od države-grada do najveće robovlasničke države sveta (509.-27. god. pre n.e.)
		1. - Ekonomske i društvene promene
			A. - Do Punskih ratova - prva polovina perioda republike
			B. - Posle Punskih ratova - poslednja dva veka republike
				a. Privreda
					1. - Latifundije.
					2. - Mali i srednji zemljišni posed.
					3. - Zanatstvo i trgovina.
				b. Društvena struktura
					1. - Robovi
					2. - Latini i peregrini.
					3. - Nobili i ekvestri.
			C. - Državno uređenje
		2. - Pravo
			1. - Opšte karakteristike.
			2. - Ius honorarium (pretorsko pravo i pravo kurulsldh ediIa).
			3. - Ius gentium.
		3. - Kriza, građanski ratovi i pad republike
	IV. - Period principata - kriza robovlasničkih odnosa
		1. - Promene u ekonomskoj i društvenoj strukturi i državnom uređenju
			1. - Ekonomska struktura.
			2. - Društvena struktura.
			3. - Državno uređenje.
		2. - Pravo - Klasično rimsko pravo
			a. Opšti pogled
			b. Izvori prava
				1. - Stapanje ius civile i ius gentium i kodifikacija pretorskog prava.
				2. - Senatus consulta.
				3.- Constitutiones principum.
			c. Aktivnost učenih pravnika
	V. - Period dominata: kraj rimske (robovlasničke)
 države
		1. - Opšti pogled na period dominata
		2. - Razvitak feudalnih elemenata u ekonomskim
i društvenim odnosima
			1. - Naturalizacija privrede.
			2. - Koncentracija zemljišnih poseda i porast političke moći vlasnika latifundija.
			3. - Stvaranje staleža. - Koloni.
			4. - Robovi.
		3. - Hrišćanstvo
			1.- Porast religioznosti.
			2. - Pokušaj imperatora Avgusta
			3. - Progoni i pobeda.
			4. - Uticaj na društveni i pravni život
		4. - Državno uređenje
		5. - Pravo
			1. - Opšte karakteristike.
			2. - Izvori prava.- Ius i leges.
			3. - Pravnici i pravne škole.
		6. - Zbornici rimskog prava pre Justinijana
			1. - Zbornici koji sadrže samo leges.
			2. - Zbonici koji sadrže samo ius.
			3. - Zbornici koji sadrže i ius i leges.
			4. - Varvarski zbornici rimskog prava.
		7. - Justinijanova kodifikacija.
DRUGI DEO - 
RIMSKO PRAVO POSLE PROPASTI RIMSKE DRŽAVE (RECEPCIJA RIMSKOG PRAVA)
	1. - Vizantija
	2. - Zemlje zapadne Evrope
		1. - Od Justinijana do glosatora (VI-XI vek)
		2. - Bolonjska skola. Glosatori.
		3. - Postglosatori 
(komentatori).
		4. - Pandektisti (Kameralisti).
		5. - Stara istorijska škola (škola elegantne jurisprudencije).
		6. - Škola prirodnog prava.
		7. - Istorijska pravna škola.
		8. - Rimsko pravo i prava socijalističkih zemalja.
TREĆI DEO - PRAVNA I POSLOVNA 
SPOSOBNOST
	1. - Opšti pogled
	2. - Pravna sposobnost fizičkih lica
		1. - Cives.
		2. - Latini.
		3. - Peregrini.
		4. - Koloni.
		5. - Stranci.
	3. - Poslovna sposobnost fizičkih lica.
		1. - Ograničenja poslovne sposobnosti maloletnika i žena. Tutorstvo.
		2. - Ograničenja poslovne sposobnosti drugih lica. Starateljstvo (cura).
	4. - Pravni položaj robova
		1. - Promene u pravnom i faktičkom položaju robova.
		2. - Pravni položaj oslobođenih robova.
	5. - Actiones adiecticiae qualitatis
	6. - Deliktna odgovornost fizičkih lica
	7. - Capitis deminutio
	8. - Pravna lica
ČETVRTI DEO - PORODIČNO PRAVO
	I. - Opšti pogled
	II. - Oblici porodice
		1. - Consortium
			1. - Postanak i karakteristike.
			2. - Raspad konsorcijuma.
		2. - Familia
			1. - Pojam.
			2. - Pater famillias i patria potestas.
			3. - DoIazak pod patria potestas i izlazak iz nje.
			4. - Sadržina patria potestas.
		3. - Kognatska porodica
			1. - Karakteristike.
			2. Lični i imovinski odnosi roditelja i dece.
	III. - Brak
		1. - Brak sa manusom
			1. - Manus.
			2. - ZakIjučenje i razvod braka.
		2. - Brak bez manusa
			1.- Zaključenje i razvod.
			2. - Lični i imovinski odnosi bracnih drugova.
	IV. - Srodstvo
		1. - Agnatsko srodstvo (agnatio)
			1. - Pojam.
			2. - Promene u toku republike.
		2. - Kognatsko srodstvo (cognatio)
			1.- Osnov i način računanja.
			2. - Vanbračna deca.
			3. - Polubrać
a i polusestre.
PETI DEO - GRAĐANSKO-SUDSKI POSTUPAK
	I. - Opšti pogled
		1. - Pojam.
		2. - Poreklo i osnovne linije razvitka.
		3. - Formalizam.
		4. - Sporovi peregrina.
	II. - Actio
		1. - Pojam
		2. - Vrste tužbi
			1. - Actiones civiles i actiones honorariae.
			2. - Actiones in rem i actiones in personam.
			3. - Actiones stricti iuris i actiones bonae fides.
			4. - Penalne i reipersekutome tužbe.
		3. - Druga procesualna sredstva
			1. - Condictio.
			2. - Querela.
			3. - Interdictum.
			4. - Exceptio.
			5. - Restitutio in integrum.
	III. - Legisakcioni postupak
		1. - Postanak i karakteristike
			1. - Postanak.
			2. - Organi postupka.
			3. - Tok postupka.
				a. - In iure.
				b. - Apud iudicem.
		2. - Vrste legisakcionog postupka
			1. - Legis actio sacramento.
			2. - Legis actio per iudicis postulationem.
			3. - Legis actio per condictionem.
			4. - Legis actio per manus iniectionem.
			5. - Legis actio per pignoris capionem.
			6. - Postupak per sponsionem.
	IV. - Formularni postupak
		1. - Postanak i karakteristike
			1. - Postanak.
			2. - Organi postupka.
			3. - Formula.
		2. - Tok formulamog postupka
			1. - Pokretanje postupka i postupak in iure.
			2. - Postupak apud iudicem i presuda.
			3. - Izvršenje presude - Actio iudicati.
	V. - Ekstraordinarni (kognicioni) postupak
		1. - Postanak i karakteristike.
		2. - Organi postupka.
		3. - Tok postupka.
		4. - Appellatio.
		5. - Izvršenje presude.
ŠESTI DEO -
STVARNO PRAVO
	I. - Pojam i karakteristike
		1. - Pojam.
		2. - Karakteristike stvarnopravnog odnosa.
		3. - Sadržina.
	II. - Osnovne linije razvitka
		1. - Stvarno pravo Zakona XII tabllca.
		2. - Pravo svojine i državina.
		3. - Patrimonium (bona, in bonis esse).
		4. - Iura in re aliena.
	III. - Stvari
		1. - Pojam
		2. - Klasifikacija
			1. - Res in commercio i res extra commercium.
			2. - Res mancipi i res nec mancipi.
			3. - Pokretne i nepokretne stvari.
			4. - Telesne i bestelesne stvari.
			5.- Res quae numero, pondere, mensurave consistunt.
			6. - Potrošne i nepotrošne stvari.
			7. - Deljive i nedeljive stvari.
			8. - Proste i složene stvari i universitates.
			9. - Deo stvari (pars) i pripadak (accessorium).
			10.- Plodonosne stvari i plodovi.
	IV. - Svojina
		1. - Oblici svojine
		2. - Ostaci društvene svojine
			a. - Ager gentillcius.
			b. - Svojina konsorcijuma.
			c. - Zaostali elementi društvene svojine u familiji.
		3. - Državna zemlja
			a. - Ager publicus.
			b. - Solum provinciale.
		4. - Peregrinska svojina
		5. - Feudalizacija svojine u postklasicnom pravu
	B. - Proprietas - dominium ex iure quiritium
		1. - Pojam
			1. - Elementi.
			2. - Ograničenja.
			3. - Subjekt i objekt.
		2. - Susvojina (condominium)
		3. - Načini za pribavljanje svojine (modus aquirendi)
			a. - Pojam i klasifikacija
			b. - Originarno pribavljanje svojine - prisvajanje stvari
				1. - Occupatio
				2. - Pribavljanje svojine na plodovima.
				3. - Accessio (priraštaj).
				4. - Prerada (specificatio).
				5. - Confusio i commixtio.
				6. - Održaj.
			c. - Prenos svojine - derivativni načini pribavljanja svojine
				1. - Mancipatio
				2. - In iure cessio.
				3. - Traditio.
			d. Pribavljanje od države
				1. - Venditio sub hasta.
				2. - Adsignatio.
		4. - Pretorska svojina
		5. - Zaštita svojine
			1. - Rei vindicatio.
			2. - Actio negatoria.
			3. - Ostala sredstva za zaštitu svojine.
			4. - Zaštita provincijske svojine.
		6. - Gašenje svojine
	IV. - Državina
		1. - Pojam.
		2. - Sticanje i gašenje državine.
		3. - Zaštita državine.
			a. - lnterdikti.
			b. - Ostala sredstva za zaštitu državine.
			c. - Justinijanovo pravo.
	V. - Stvarna prava na tuđim stvarima (Iura in re aliena)
		1. - Službenosti
			a. - Pojam i istorija
				1. - Pojarn.
				2. - Istorija.
				3. - Klasifikacija.
			2. - Pojedine službenosti
				1. - Zemljišne sIužbenosti (servitutes praediorum).
				2. - Lične sIužbenosti.
			3. - Pribavljanje, gašenje i zaštita službenosti
				1. - Pribavljanje službenosti.
				2. - Gašenje službenosti.
				3. - Zaštita službenosti.
		2. - Založno pravo
			1. - Pojam.
			2. - Fiducia.
			3. - Pignus.
			4. - Hypotheca.
		3. - Ostala stvarna prava na tuđim stvarima
			1. - Superficies.
			2. - Ius in agro vectigali
			3. - Emfitevza.
SEDMI DEO -
OBLIGACIONO PRAVO
	I. - Pojam i karakteristike
	II. - Osnovne linije razvitka rimskog obligacionog prava
		1. - Obligaciono pravo Zakona XII tablica
			1. - Nerazvijenost.
			2. - Formalizam.
			3. - Apstraktnost.
			4. - Bona fides.
		2. - Pretorsko pravo
			1. - Slabljenje formaIizma i uticaja religije.
			2. - Novi kontrakti.
			3. - Kauzalne obligacije.
			4. - Sinalagmatične obligacije.
			5. - Pravno neosnovano obogaćenje.
			6. - Nove forme: realni kontrakti.
			7. - Nove forme: konsensualni kontrakti.
			8. - Naknada štete.
		3. - Klasično pravo
			1. - Bona fides.
			2. - Dolus i culpa.
			3. - Zastupništvo u pravnim poslovima.
			4. - Bezimeni kontrakti.
			5. - Pacta adiecta i pacta praetoria.
			6. - Delikti.
		4. - Postklasično i Justinijanovo pravo
			1. - Sloboda izbora forme.
			2. - Zaštita dužnika.
	III. - Opšti pojmovi o obligacionim odnosima
		1. - Stranke u obligacionom odnosu
			1. - Poverilac i dužnik.
			2. - Obligacija deluje inter partes.
			3. - Jednostrane i dvostrane obligacije.
		2. - Subjekti obligacije
			1. - Sposobnost biti subjekt obligacije.
			2. - Više subjekata u obligacionom odnosu.
			3. - Zastupanje.
			4. - Promena subjekta u obligacionom odnosu.
		3. - Dejstvo obligacija prema trećim licima
			1. - Odgovomost paterfamilijasa za obaveze potčinjenih lica
			2. - Ugovori u korist i na teret trećih Iica.
	IV. - Sadržina obligacije
		1. - Bitni elementi.
		2. - Sporedni, slučajni elementi.
		3. - Prirodni elementi (naturalia).
		4. - Dare, facere, praestare.
		5. - Predmet dužnikove obaveze.
		6. - Altemativne obligacije.
	V. - Novčana vrednost obligacije
	VI. - Actio i obligatio
		1. - Actio stvara obligatio.
		2. - Prirodne obligacije (obligationes naturales).
	VII. - Obezbeđenje poverioca
		1. - Intercessio.
		2. - Jemstvo.
		3. - Kreditni nalog.
		4. - Stipulatio poenae.
	VIII. - Izvršenje obligacije
		1. - Solutio.
		2. - Acceptilatio i solutio per aes et Iibram.
		3. - Dokaz isplate.
	IX. - Posledice neizvršenja obligacije
		1. - Neizvršenje obligacije
		2. - Docnja (mora)
			1. - Mora debitoris.
			2. - Mora creditoris.
		3. - Odgovornost za naknadu štete (kontraktna odgovornost)
			1. - Pojam.
			2. - Šteta (damnum).
			3. - Krivica.
			4. - Protivpravnost.
	X. - Gašenje obligacije
		1. - Načini gašenja obligacija
		2. - Gašenje obligacija voljom stranaka
			1. - Jednostrana izjava volje.
			2. - Contrarius consensus (suprotan sporazum).
			3. - Pactum de non petendo.
			4. - Novatio.
			5. - Litis contestatio.
		3. - Gašenje obligacija usled okolnosti nezavisnih od volje stranaka
			1. - Smrt i capitis deminutio jedne od stranaka.
			2. - SIučajna propast dugovanog predmeta (casus).
			3. - Confusio.
			4. - ZastareIost (praescriptio).
		4. - Compensatio
	XI. - Klasifikacija obligacija
		A. - Kontrakti
			1. - Pojam i klasifikacija
				1. - Contractus.
				2. - Saglasnost volja stranaka (conventio).
				3. - Zabluda (error).
				Klasifikacija kontrakta
			2. - Nexum
			3. - Verbalni kontrakti
				a. - Stipulatio
					1. - Prvobitni oblik.
					2. - Sadržina.
					3. - Promene u klasičnom i postklasičnom pravu.
					4. - Apstraktnost stipulacije.
					5. Tužbe.
				b. - Ostali verbalni kontrakti
					1. - Predijatura.
					2. - Dotis dictio.
					3. - Iusiurandum liberti
					4. - Adstipulatio.
			4. - Literalni kontrakti
				a. - Expensilatio (nomen transcripticium)
				b. - Chirographum i syngraphae
			5. - Realni kontrakti
				a. - Fiducia
				b. - Mutuum (zajam)
					1. - Istorija
					2. - Elementi.
					3. - Prava i dužnosti stranaka.
					4. - Kamatna stopa.
					5. - Fenus nauticum.
				c. - Depositum (ostava)
					1. - Istorija.
					2. - Prava i obaveze stranaka.
					3. - Zaštita.
					4. - Posebni slučajevi depozita.
				d. - Commodatum (ugovor o posluzi)
					1. - Istorija.
					2. - Prava i obaveze stranaka.
					3. - Zaštita.
				e. - Pignus (ugovor o zalozi)
					1. - Istorija.
					2. - Prava i obaveze stranaka.
					3. - Zaštita.
			6. - Konsensualni kontrakti
				a. - Emptio-venditio (ugovor o kupoprodaji)
					1. - Istorija.
					2. - Bitni elementi.
					3. - Dejstva ugovora.
					4. - Obaveze prodavca: predaja stvari.
					5. - Obaveze prodavca: odgovornost za evikciju.
					6. - Obaveze prodavca: odgovornost za fizičke nedostatke stvari.
					7. - Obaveze kupca.
					8. - Modifikacije ugovora o kupoprodaji.
				b. - Locatio conductio
					1. - Istorija.
					2. - Locatio conductio rei (ugovor o zakupu stvari).
					3. - Locatio conductio operarum.
					4. - Locatio conductio operis.
					5. - Posebna pravila za locatio conductio u pomorskom transportu.
				c. - Societas (ugovor o ortakluku)
					1. - Istorija.
					2. - Elementi i vrste ortakluka.
					3. - Prava i obaveze ortaka.
					4. - Zaštita.
				d. - Mandatum
					1. - Istorija
					2. - Prava i obaveze stranaka.
					3. - Besplatnost mandata.
					4. - Gašenje mandata.
					5. - Zaštita.
			7. - Bezimeni kontrakti
				1. - Istorija.
				2. - Definicija.
				3. - Neki posebni sIučajevi.
				4. - Zaštita.
		B. - Pacta
			1. - Pojam.
			2. - Pacta adiecta (dodatni pakti).
			3. - Pacta praetoria (pretorski pakti).
			4. - Pacta legitima (zakonski, imperatorski pakti.)
		C. - Obligacije koje nastaju iz nedozvoljenih radnji - delicta
			1. - Deliktna odgovornost
				1. - Istorija.
				2. - Karakteristike.
				3. - Klasično pravo.
				4. - Klasifikacija delikata.
			2. - Delicti starog ius civile
				a. - Iniuria
					1. - Zakon dvanaest tablica.
					2. - Pretorsko pravo.
					3. - Klasično i postklasično pravo.
				b. - Furtum
					1. - Zakon dvanaest tablica.
					2. - Pretorsko i klasično pravo.
					3. - Postklasično i Justinijanovo pravo.
					4. - Zaštita.
				c. - Damnum iniuria datum
					1. - Zakon XII tablica.
					2. - Lex Aquilia.
					3. - Klasično i postklasično pravo.
				d. - Rapina
			3. - Pretorski delikti
				a. - Metus (strah)
					1. - Pojam.
					2. - Istorija.
					3. - Zaštita.
				b. - Dolus malus (prevara)
					1. - Istorija.
					2. - Zaštita.
				c. - Fraus creditorum (izigravanje poverilaca)
					1. - Istorija.
					2. - Actio Pauliana.
				d. - Ostali pretorski delikti
		D. - Obligacije koje nastaju iz raznih drugih osnova - variae causarum figurae
			A. - Kvazikontrakti
				1. - Pravno neosnovano obogaćenje
					1. - Istorija.
					2. - Condictio indebiti.
					3. - Condictio causa data causa non secuta.
					4. - Condictio ob turpem vel iniustam causam.
					5. - Condictio ob causam finitam.
					6. - Condictio sine causa.
				2. - Obavljanje tudih poslova bez ovlašćenja
(Negotiorum gestio)
					1. - Istorija.
					2. - Pojam.
					3. - Prava i obaveze stranaka.
				3. - Slučajna zajednica (Communio incidens)
				4. - Obaveze iz tutorstva (Tutela)
				5. - Obligacija nastaIa iz legata per damnationem
			B. - Kvazidelikti
				1. - Nesavesnost sudije.
				2. - Ugrožavanje prolaznika.
				3. - Povreda prolaznika.
				4. - Odgovornost gostioničara i brodara.
OSMI DEO -
NASLEDNO PRAVO
	I. - Opšti pogled
		1. - Pojam.
		2. - Osnovne linije razvitka.
	II. - Intestatski red nasleđa
		1. - Zakon XII tablica.
		2. - Promene u toku republike.
		3. - Pretorsko pravo.
		4. - Promene u toku principata i dominata.
		5. - Justinijanovo pravo.
	III. - Testamenat
		A. - Forme testamenta
			1. - Testamentum calatis comitiis.
			2. - Mancipatio familiae.
			3. - Testamentum per aes et Iibram.
			4. - Testamenat u pretorskom pravu.
			5. - Postklasično i Justinijanovo pravo.
			6. - Vojnički testamenat.
		B. - Opozivanje i ništavost
		C. - Sadržina testamenta
			1. - Imenovanje naslednika
				1. - Institutio heredis est caput et fundamentum testamenti.
				2. - Formalno i materijalno nužno nasledno pravo.
				3. - Supstitucija.
			2. - Legati i fideikomisi
				1. - Legati.
				2. - Fideikomisi.
			3. - Ostala naređenja
				1. - Oslobođenje robova.
				2. - Imenovanje tutora.
		D. - Testamenti factio
			1. - Testamenti factio activa.
			2. - Testamenti factio passiva.
		E. - Prijem nasleđa
			1. - Sui et necessarii heredes.
			2. - Izjava o prijemu nasleđa - aditio hereditatis.
			3. - Posledice prijema i odbijanja nasleđa.
			4. - Hereditatis petitio.
		F. - Poklon na slučaj smrti
PRILOZI
	Registar pojmova i imena
	Latinske izreke, pravila i definicije koje se u knjizi pominju
	Hronološki pregled događaja značajnih za istoriju rimskog prava