Praxis der Gedenkstättenpädagogik: Erfahrungen und Perspektiven

در بسیاری از نقاط آلمان اکنون بناهای یادبودی برای قربانیان ناسیونال سوسیالیسم وجود دارد، تاریخ و جنایت (دیگر) خاموش نیست - و با این حال، نگرانی در مورد فرهنگ سیاسی ما وجود دارد: بخش بزرگی از شهروندان آلمانی ظاهراً در مورد دیگری که علاقه مند به پرداختن به گذشته ناسیونال سوسیالیستی نیست. غالباً تلاش می شود تا وقایع این زمان را همسطح کند، آنها را از نظر تاریخی "طبقه بندی" کند و در نهایت خط و نشان بکشد. فراموش كردن، سركوب كردن، نخواستن به تصدیق، نسبی كردن و همچنین سرپوش گذاشتن از عناصر سندرم نگرش های اجتماعی در برخورد با گذشته است. ویراستاران این گلچین متعلق به یک نسل «پوستر» هستند که آنچه رئیس جمهور سابق فدرال، ریچارد فون ویزساکر در سخنرانی خود در چهلمین سالگرد رهایی از فاشیسم آلمان گفت: «جوانان مسئول آنچه که در گذشته رخ داده است، نیستند. در این صورت، ما احساس می‌کنیم که لازم است خود، فرزندان و پدربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها را با کارهایی که پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها انجام داده‌اند و آنچه که اینها مسئول هستند، مواجه کنیم. بیگانه هراسی، نژادپرستی و افراط گرایی دست راستی هنوز وجود دارد. آنها نه تنها در آلمان وجود دارند، بلکه در این کشور معنای خاصی دارند. آنها در یک سنت ایدئولوژیک-سیاسی قرار دارند که از آن سیستم کارآمد صنعتی کشتار در \"رایش سوم\" که در تاریخ بشر سابقه نداشته است، ظهور کرد.

An vielen Orten in Deutschland gibt es inzwischen Gedenkstätten für die Opfer des Nationalsozialismus, Geschichte und Verbrechen werden nicht (mehr) totgeschwiegen - und dennoch besteht Anlaß zur Sorge um unsere politische Kultur: Ein großer Teil der Bundesbürger ist offenbar nicht an einer weiteren Auseinandersetzung mit der nationalsozialistischen Vergan­ genheit interessiert. Allzu oft wird versucht, die Geschehnisse dieser Zeit zu nivellieren, geschichtlich "einzuordnen" und endlich einen Schlußstrich zu ziehen. Vergessen, Verdrängen, Nicht-wahrhaben-wollen, Relativieren, aber auch Vertuschen sind Elemente eines Syndroms der gesellschaftlichen Ein­ stellung im Umgang mit der Vergangenheit. Die Herausgeber dieses Sammelbandes gehören einer "nachgeborenen" Generation an, für die gilt, was der ehemalige Bundespräsident Richard von Weizsäcker in seiner Rede zum 40. Jahrestag der Befreiung vom deutschen Faschismus ausführte: "Die Jungen sind nicht verantwortlich für das, was da­ mals geschah, aber sie sind verantwortlich für das, was in der Geschichte daraus wird." In diesem Sinne halten wir es für notwendig, uns selbst, un­ seren Kindern und Kindeskindern die Konfrontation mit dem, was die Groß­ eltern getan haben und wofür diese verantwortlich sind, zuzumuten. Fremdenfeindlichkeit, Rassismus und Rechtsextremismus gibt es nach wie vor. Es gibt sie nicht nur in Deutschland, sie haben aber in diesem Land ein besonderes Gewicht; stehen sie doch in einer ideologisch-politischen Traditi­ on, aus der das industriell-effektive System des Mordens im "Dritten Reich", das in der Geschichte der Menschheit kein Beispiel hat, hervorgegangen ist.