Peter Weiss: Neue Fragen an alte Texte

این جلد - جدا از دو مقاله - به یک کنفرانس بین المللی که در ماه مه 1993 در ارتباط با انجمن بین المللی پیتر وایس در بروکسل برگزار شد و سر و صدای زیادی به پا کرد، بازمی گردد. من می خواهم سه دلیل برای پاسخ ارائه کنم: اولاً، کار اولیه که تاکنون مورد غفلت قرار گرفته بود، مورد بحث قرار گرفت و نه تنها از نظر کار متأخر. دوئل و سایه بدن کاوشگر موضوع تحلیل های مستقل و متمایز این کتاب است. دوم: در این میان آثار «کلاسیک» دستخوش خوانش‌های جدیدی می‌شوند. Marat/Sade درباره «محدودیت زمانی» و «پتانسیل آینده» می پرسد. مشارکت دیگری به بررسی منشأ شکل مارات می‌پردازد: مطالب به دست آمده از املاک نشان می‌دهد که این واقعیت که مارات تبار یهودی بود برای پیتر وایس بی‌اهمیت نبود. این تحقیقات برای اولین بار نه تنها به عنوان نمونه اولیه یادبود مارکسیستی جنایات هیتلر ارائه می شود، بلکه برعکس، مدرکی ارائه می شود که وایس - دقیقاً از دیدگاه جهانی شدن و فعلیت بخشی او - با بازی خود خاطره مخصوص یهودیان Au را از بین می برد. کاملا عادلانه. در مورد زیبایی‌شناسی مقاومت، دیدگاه‌های جدیدی در پیش‌زمینه است: «تصاویر زنانگی»، به‌ویژه لوته بیشوف و طراحی فیگور مادر. پرسش از جایگاه رمبو در آثار وایس مطرح می شود و «اسطوره» او با رامبوی «واقعی» مواجه می شود. مشارکت دیگر ردپای اگزیستانسیالیسم انتقادی ژان پل سارتر است.

Dieser Band geht -von zwei Beiträgen abgesehen -auf ein internationales Kolloquium zurück, das im Mai 1993 in Verbindung mit der Internationalen Peter Weiss Gesellschaft in Brüssel stattfand und einiges Aufsehen erregte. Drei Gründe möchte ich für die Resonanz anbieten: erstens kam das bisher vernachlässigte Frühwerk zur Sprache und dies nicht nur aus der Sicht des Spätwerks. Das Duell und Der Schatten des Körpers des Kutschers sind in diesem Buch Gegenstand von eigenständigen und differenzierten Ana­ lysen. Zweitens: die mittlerweile "klassischen" Werke werden neuen Les­ arten unterzogen. Gefragt wird beim Marat/Sade nach der 'Zeitgebunden­ heit' und 'Zukunftsträchtigkeit'. In einem anderen Beitrag wird den Ur­ sprüngen der Figur Marats nachgeforscht: so läßt Material aus dem Nachlaß erkennen, daß der Umstand von Marats jüdischer Herkunft für Peter Weiss nicht ohne Bedeutung war. Die Ermittlung wird zum ersten Mal nicht nur als Prototyp eines marxistischen Gedenkens an Hitlers Verbrechen vor­ gestellt, sondern es wird im Gegenteil der Beweis erbracht, daß Weiss -gerade aus seiner universalisierenden und aktualisierenden Perspektive heraus - mit seinem Stück dem spezifisch jüdischen Gedächtnis von Au­ schwitz durchaus gerecht wird. Bei der Ästhetik des Widerstands stehen wiederum neue Gesichtspunkte im Vordergrund: die "Weiblichkeitsbil­ der", insbesondere Lotte Bischoff und die Figurengestaltung der Mutter. Die Frage nach dem Stellenwert von Rimbaud in Weiss' Werk wird gestellt und sein 'Mythos' mit dem 'realen' Rimbaud konfrontiert. Ein anderer Beitrag geht den Spuren von Jean Paul Sartres kritischem Existentialismus nach.