Mosambik im pädagogischen Raum der DDR: Eine bildanalytische Studie zur „Schule der Freundschaft“ in Staßfurt

1780 عکس از "مدرسه دوستی"، یک پروژه همکاری آموزشی دوجانبه بین جمهوری دموکراتیک آلمان و جمهوری خلق موزامبیک باقی مانده است. در این مجموعه منبع منحصربه‌فرد، که جین شوخ بررسی می‌کند، شکست جاه‌طلبی‌های آموزشی سیاسی و آموزشی جمهوری دموکراتیک آلمان، دیدگاه سفید آلمان نسبت به دیگری آفریقایی و مقاومت جوانان آشکار می‌شود. برای فارغ التحصیلان موزامبیکی این مدرسه، خود عکاسی، فراتر از جسارت آموزشی و سیاسی، به فضایی برای خودآرایی تبدیل می شود. لجبازی آنها هم پروژه سیاسی-آموزشی شکل گیری انسان و هم جلوه های هژمونی سفید را در هم می شکند. با این وجود، دیدگاه‌های هژمونیک پایدار هستند زیرا کلیشه‌های نژادپرستانه در مدل‌های نهادی تداوم می‌یابند. در این راستا، نویسنده بینشی مبتنی بر تجربی را در مورد عملکرد آموزشی GDR و تثبیت کلیشه‌ای آن بر دیگری خارجی، علی‌رغم لفاظی‌های ضد استعماری، نشان می‌دهد. در عین حال، رویکرد تحلیل تصویری به‌طور روشمند به‌طور گسترده و فشرده ارائه می‌شود که این اثر نیز بینش‌های اساسی درباره نقش تصاویر در فرآیند آموزشی و امکانات آنها در تاریخ‌نگاری ارائه می‌دهد.

1780 Fotografien sind zur „Schule der Freundschaft“, einem bilateralen Projekt der Bildungszusammenarbeit zwischen der DDR und der VR Mosambik, überliefert. In diesem einzigartigen Quellenkorpus, den Jane Schuch untersucht, manifestieren sich das Scheitern politisch-pädagogischer Erziehungsambitionen der DDR, die DDR-weiße Sicht auf das afrikanisch Andere und die Widerständigkeit der Jugendlichen. Für die mosambikanischen AbsolventInnen dieser Schule wird zugleich Fotografie selbst, jenseits pädagogisch-politischer Zumutungen, zum Spielraum der Selbststilisierung. Ihr Eigensinn durchbricht sowohl das politisch-pädagogische Projekt der Menschenformung als auch die Manifestationen weißer Hegemonie. Gleichwohl erweisen sich die hegemonialen Sichtverhältnisse als stabil, weil rassistische Stereotypen in den institutionellen Leitbildern perpetuiert werden. Die Autorin zeigt insofern einen empirisch fundierten Einblick in die pädagogische Praxis der DDR-Pädagogik sowie ihre stereotype Fixierung auf das fremde Andere, trotz der antikolonialistischen Rhetorik. Der bildanalytische Ansatz wird zugleich methodisch so weit und intensiv vorgestellt, dass die Arbeit auch grundlegende Erkenntnisse über die Rolle von Bildern im pädagogischen Prozess und ihre Möglichkeiten in der Historiographie präsentiert.