Matheseos libri VIII

Index
Incipiunt capitula librorum matheseos Iulii Firmici Materni Iunioris V. C

LIBER PRIMUS. 
Primus liber epistolam habet quid sit mathesis.
PROOEMIUM.
Olim tibi bos libellos, Mavorti decus nostrum, me 1 dicaturum esse promiseram, verum diu me inconstantia 5 verecundiae retardavit et ab isto scribendi studio dubia trepidatione revocavit, cum fragilitas ingenii mei nihil se scire tale posse conciperet, quod dignum fore tuis auribus iudicaret. Nam cum esses in Campaniae 2 provinciae fascibus constitutus, cuius te administra- 10 tionis merito maxima honoris dignitate nobilitas, occurri tibi rigore hiemalium pruinarum et prolixi itineris diversitate confectus. Illic tu languentis et fatigati corporis mei senium enisus es fidis et religiosissimis amicitiae relevare fomentis. Cum itaque ad pristinum 3 15 me statum solaciis ac medelis tuis sanitas restituta revocasset, recolentes invicem pristinos actus et ad memoriam revocantes honestas et varias sermonum fabulas serebamus. Posteaquam de actibus ac de pro-4 cessibus nostris confabulati sumus, scrutatus a me es,
20 sicut meministi, totius Siciliae situm, quam incolo et unde oriundo sum, et omnia, quae veteres fabulae prodiderunt, cum verae rationis explicatione quaesisti: quid velit esse Scylla, quid Charybdis, quid concurrentium in freto fluctuum turbulenta confusio, quos disiuncta ac separata maria certo horarum tempore ac spatio contraria undarum collisione coniungunt; quid faciant ignes, qui ex Aetnae vertice erumpunt, quae natura eorum quaeve substantia, ex qua origine sine iactura montis tanta proficiscantur et anhelent incendia; qualis sit lacus, qui prope alveum Symae- thini amnis ostenditur, cui Palicus nomen est, qui semper crassitudine lurida sordidus liventibus spumis obatrescit et strepente coniugio stridulus argutum 5 murmur exibilat. Cetera etiam omnia mecum recolens et requirens, quae tibi a primo aetatis gradu et Atticae et Romanae litterae de admirabilibus provinciae Siciliae tradiderunt, ad ultimum ad Archimedis sphaeram sermonis, atque orationis tuae ordinem transtulisti ostendens mihi divini ingenii tui prudentiam atque doctrinam: quid novem illi globi, quid quinque zonae, quae diverso naturarum genere colorantur, quid duodecim facerent signa, quid quinque stellarum sempiternus error operetur, quid Solis cotidiani cursus annuique reditus, quid Lunae velox motus assiduaque luminis vel augmenta vel damna, quantis etiam conversionibus maior ille quem ferunt perficeretur annus, qui quinque has stellas, Lunam etiam et Solem locis suis originibusque restituit, qui mille et quadringentorum et sexaginta et unius anni circuitu terminatur; quae ratio orbem lacteum faciat, quae defectionem Solis ac Lunae; cur septentriones numquam caeli rotata vertigo ad occidentem transferat orientique restituat; quae sit aquiloni pars terrae, quae vero austro 5 subiecta; quae ratio terram ipsam in media parte positam librata aequabilitatis moderatione suspendat; quatenus Oceanus, quod quidam Atlanticum aiunt . mare, terrae spatium in modum insulae undarum suarum circumfusione concludat. Haec cum omnia 6 10 mihi a te, Mavorti ornamentum bonorum, facili demonstrationis magisterio traderentur /.../
I. Secundus habet de duodecim signis.
II. De domibus stellarum.
III. De altitudinibus.
IV. De humilitatibus.
V. De decanis.
VI. De partibus signorum.
VII. De finibus.
VIII. De stellis quae per diem quae per noctem gaudeant.
IX. De formis stellarum.
X. De ortu stellarum.
XI. De Luna quid cui astro se iungens significet.
XII. De stellis quando sint matutinae.
XIII. De scematibus stellarum.
XIV. De moribus stellarum et quo tempore quas vires habeant.
XV. De stellis quando sint matutinae quando vespertinae.
XVI. De moribus signorum et natura et anaforis et quibus ventis subiactentur.
XVH. De duodechatemoriis.
XVIII. De octo locis et cardinibus
XIX. De deiectis locis.
XX. De ordine locorum.
XXI. De duodecim locorum potestatibus.
XXII. De nominibus duodecim locorum et quid sint sortitae
et apotelesmata ipsarum.
XXIII. De qualitate geniturarum.
XXIV. De diametris trigonis quadratis hexagonis et ableptis. XXY. De signis quibus partibus corporis sint attributa. XXVI. Quis deus quot annos vitae decernat.
XXVII. De temporum domino.
XXVIII. De divisione temporum.
XXIX. De anni divisione.
XXX. De numeris antisciorum et apotelesma.

Tertius liber hoc habet.
I. Hominem ad imaginem mundi,
n. Thema mundi.
III. Quae stellae in quibus locis singulares constitutae quid faciant.
IV. De coniunctione Solis et Mercurii.
V. De coniunctione Saturni et Mercurii.
VI. De coniunctione Mercurii et Iovis.
VH. De coniunctione Martis et Mercurii.
VIII. De coniunctione Mercurii et Veneris.
IX. De Luna in quibus locis posita et cum quibus astris constituta quid faciat.

Quartus liber hoc habet.
I. Lunam maximam esse vitae hominis substantiam.
II. De Luna ad quam stellam accedens quid decernat.
III. De Luna cum ad nullum fertur, et quem primo post vacuitatem sui cursus contingat, vel a quo defluat
et ad quem currat, et in quibus locis quid faciat, et a qua stella defluens vacua currat et a nullo feratur, cui se applicuerit, vel a quo ad quem et in quo sce- mate fuerit.
IV. De inveniendo loco Fortunae et quid decernat inventus.
V. De loco daemonis.
VI. De domino geniturae inveniendo.
VTI. Quae stella domina geniturae inventa quid faciat.  
VIII. Domina geniturae aliae stellae iuncta quid faciat.
IX. Quemadmodum anni climacterici inveniantur.
X. Quando anni climacterici transeantur.
XI. De datoribus actuum.
XII. De vacuis locis et plenis et significationibus eorum. 
XIII. Quae signa sint masculina quae feminina.
XIV. De Luna quo loco et cum quibus stellis inventa quid decernat et de eius defluctione.
XXV. Nunc illud tibi intimare debemus, qua ratione 1 partiliter defluat Luna, qua etiam ratione iungatur, quas Graeci synafas aporroicas vocant. In omnibus 5 enim signis et a multis defluit et multis ea radiatione coniungitur. Nam in quocumque signo  cuiuscumque stellae finibus fuerit inventa, ab ea defluens ad illam fertur, cuiuscumque stellae in eodem signo fines secundo loco fuerit ingressa. Respice itaque, 2 io quatenus eam finium dominus vel in quo loco constitutus aspiciat, et praecedentium apotelesmatum ratione concepta omne fatum hominis veris poteris explicare sententiis. Respice etiam, tertio ordine cuius stellae partes ingreditur — et ipsa enim decernendi 15 accipit potestatem — et sic usque ad novissimas ipsius signi perge partes, ut omnia possis specialiter invenire, quae ad Lunae efficaciam pertinent. Illud 3 etiam sciendum est, quod in omnibus signis, quotiens Luna novissimas possederit partes, ad nullum feratur;
20 occurrentis enim signi obstaculis impeditur./.../