Mathematische Linguistik: Eine Einführung

در زبان‌شناسی سنتی، تمایز مهمی بین \"گرامر خاص\" و \"دستور زبان جهانی\" صورت گرفت که اولی به ویژگی‌های خاص زبان‌های خاص می‌پردازد و دومی با ویژگی‌های کلی هر زبان انسانی می‌پردازد. در سال‌های اخیر این تمایز دوباره به منصه ظهور رسیده است و این علاقه مجدد با آغاز تحقیقات جدی در حوزه‌ای از زبان‌شناسی ریاضی که گاهی به آن «زبان‌شناسی جبری» می‌گویند، همزمان شده است تا مطالعات زبانی آماری و مطالعه مدل های عملکرد احتمالی همزمانی این تحولات از برخی جهات کاملاً طبیعی است. زبان شناسی جبری ویژگی های صوری زبان طبیعی را با انتزاع از واقعیت های خاص در زبان های فردی مطالعه می کند. با این تعریف، از دستور زبان جهانی قابل تشخیص نیست، اگرچه در عمل بین مطالعات تجربی تر گرامر جهانی و مطالعات ریاضی دقیق تر ساختارهای رسمی پیشنهاد شده توسط تحقیقات زبانی تقسیم کار وجود دارد. وجود این تقسیم بندی هم نشانه ای از وضعیت ناپخته تحقیقات در این زمینه و هم بازتاب انگیزه ها و علایق متفاوت تک تک پژوهشگران است. اگر بتوان این تقسیم را از نظر محتوا محدود کرد، آنگاه ممکن است یک نظریه واقعی از زبان‌شناسی ریاضی پدیدار شود که به شیوه‌ای کاملاً انتزاعی طبقه سیستم‌هایی را که با اصول دستور زبان جهانی تعریف شده‌اند - طبقه «زبان‌های ممکن انسانی» بررسی می‌کند.

In der traditionellen Sprachwissenschaft machte man eine wichtige Unterscheidung zwischen "besonderer Grammatik" und "universaler Gram­ matik", wobei sich die erste mit den idiosynkratischen Eigenschaften spezifischer Sprachen, die zweite mit den allgemeinen Merkmalen jeder menschlichen Sprache beschäftigt. In den letzten Jahren ist diese Un­ terscheidung erneut in den Vordergrund der Forschung gerückt worden, und dieses erneute Interesse fiel mit dem Beginn ernsthafter Forschung auf einem Gebiet der mathematischen Linguistik zusammen, das man manch­ mal "algebraische Linguistik" nennt, um es von statistischen Sprach­ untersuchungen und vom Studium probilistischer Performanzmodelle zu unterscheiden. Das Zusammenfallen dieser Entwicklungen ist in mancher Hinsicht ganz natürlich. Algebraische Linguistik studiert die formalen Eigenschaften natürlicher Sprache, indem sie von spezifischen Realisie­ rungen in einzelnen Sprachen abstrahiert. So definiert ist sie von der universalen Grammatik gar nicht zu unterscheiden, obwohl es in der Pra­ xis eine Arbeitsteilung zwischen den stärker empirisch orientierten Studien der universalen Grammatik und den streng mathematischen Studien der von der linguistischen Forschung vorgeschlagenen formalen Struktu­ ren gegeben hat. Die Existenz dieser Teilung ist einerseits ein Zeichen für den unausgereiften Stand der Forschung auf diesem Gebiet, anderer­ seits eine Widerspiegelung der differierenden Motivationen und Inter­ essen der einzelnen Forscher. Wenn die Teilung inhaltlich eingeschränkt werden kann, dann könnte eine echte Theorie der mathematischen Lingui­ stik entstehen, die rein abstrakt die Klasse der von den Prinzipien der universalen Grammatik definierten Systeme untersucht - die Klasse "mög­ licher menschlicher Sprachen".