Marxism and Religion in Eastern Europe: Papers Presented at the Banff International Slavic Conference, September 4–7,1974

از زمان انقلاب بلشویکی 1917، دو مورد از مهم‌ترین اما در عین حال کمتر درک‌شده‌ترین حوزه‌های تأثیر فرهنگی آن انقلاب، فلسفه و مذهب بوده‌اند. البته تأثیر آن نه تنها در اتحاد جماهیر شوروی، بلکه پس از جنگ جهانی دوم، در اروپای شرقی تحت تسلط شوروی نیز بسیار زیاد بوده است. با این حال، پیامدهای کمونیسم برای فلسفه و مذهب در سراسر مدار شوروی، به دور از سادگی است که توسط کلیشه‌های یک «مارکسیسم» یکپارچه و یک حمله مداوم و خردکننده به کلیسا و ایمان مذهبی پیشنهاد می‌شود. بدون شک مارکسیسم فلسفه حاکم در سراسر اروپای شرقی است. در اتحاد جماهیر شوروی، «مارکسیسم-لنینیسم» یا «ماتریالیسم دیالکتیکی» فلسفه رسمی و تنها قابل تحمل است، و بیشتر کشورهای دیگر اروپای شرقی مانند سایر زمینه ها در فلسفه از شوروی پیروی می کنند. اما در کشورهای اخیر مارکسیسم تنها پس از جنگ دوم یا جنگ دوم تحمیل شد و توسعه آن همیشه از مدل شوروی کپی برداری نکرده است. متفکران اصلی در یوگسلاوی، چکسلواکی، لهستان و مجارستان راه خود را از طریق نوشته‌های مارکس و پیروانش اندیشیده‌اند و به مواضع مارکسیستی رسیده‌اند که به خوبی با تفاسیر شوروی - و اغلب با یکدیگر - مغایرت دارند. علاوه بر این، در سال‌های اخیر، خود فیلسوفان شوروی قادر به نادیده گرفتن پرسش‌های نظری مطرح شده توسط شرق دیگر مارکسیسم در غرب نبوده‌اند.

Since the Bolshevik revolution of 1917, two of the most significant but at the same time least understood areas of that revolution's cultural impact have been philosophy and religion. The impact has of course been massive, not only in the Soviet Union but, after the second World War, in Soviet­ dominated Eastern Europe as well. Yet the consequences of Communism for philosophy and religion throughout the Soviet orbit are far from having the simplicity suggested by the stereotypes of a single, monolithic 'Marxism' and a consistent, crushing assault on the Church and on re­ ligious faith. Unquestionably Marxism is the ruling philosophy throughout Eastern Europe. In the Soviet Union, 'Marxism-Leninism' or 'dialectical ma­ terialism' is the official and the only tolerated philosophy, and most of the other countries of Eastern Europe follow the Soviet lead in philosophy as in other fields. But in the latter countries Marxism was imposed only after W orId War II, and its deVelopment has not always copied the Soviet model. Original thinkers in Yugoslavia, Czechoslovakia, Poland, and Hungary have thought their own way through the writings of Marx and his followers, and have arrived at Marxist positions which are consider­ ably at variance with the Soviet interpretations - and often with each other. Moreover in recent years the Soviet philosophers themselves have been unable to ignore the theoretical questions raised by the other East of Marxism in the West.