Kognitive Systeme: Eine Einführung in die Kognitionswissenschaft

انگیزه نوشتن این مقدمه بر علوم شناختی زمانی به وجود آمد که من به طور فزاینده ای با مشکلات نظری اساسی در کار خود در مورد پردازش زبان شناختی مواجه شدم: بر چه اساسی همکاری بین علوم مختلف علاقه مند به شناخت انسان ممکن است؟ به هر حال شناخت چیست؟ شناخت چگونه با محیط و مغز ارتباط دارد؟ بازنمایی شناختی چیست؟ فرآیندهای تولید و دریافت شناختی چگونه کار می کنند؟ و در مورد یادگیری شناختی چطور؟ اگر هدف این باشد که از لحاظ نظری و روش‌شناختی تحلیلی مبتنی بر سیستم‌های شناختی باشد، نمی‌توان از این سؤالات اجتناب کرد. من چند راه برای پاسخ به این سؤالات را در این کتاب خلاصه کرده ام. بحث در مورد پاسخ های مختلف بر اساس این باور من است که شناخت انسان تنها با در نظر گرفتن تعامل آن با محیط قابل درک است. این دیدگاه بوم‌شناختی شناخت انسان، بازنمایی یکپارچه آن را در چارچوب مفهوم کنش موقعیت‌یافته نیز ممکن می‌سازد. ساختار این کتاب به گونه ای است که می تواند به عنوان یک نمای کلی مقدماتی برای دوره های علوم شناختی در روانشناسی، زبان شناسی، علوم کامپیوتر، زیست شناسی و فلسفه باشد. با دوازده فصل خود، یک ساختار ممکن برای دوره ترم ارائه می دهد. منابع کتابشناختی متعدد و همچنین فهرست تفصیلی موضوعات و افراد، تعمیق مطالعات را در گروه‌های کاری یا خودآموزی آسان‌تر می‌کند. امیدوارم که این کتاب بتواند اولین جهت گیری را از طریق مسیرهای گاه کاملاً پرپیچ و خم علم جدید ذهن انسان ارائه دهد.

Der Anstoß zum Schreiben dieser Einführung in die Kognitionswissenschaft kam, als ich mich bei meinen Arbeiten zur kognitiven Sprachverarbeitung immer mehr mit theoretischen Grundlagenproblemen konfrontiert sah: Auf welcher Basis ist die Kooperation der verschiedenen an der menschlichen Kognition interessierten Wissenschaften möglich? Was ist überhaupt Kognition? Wie hängt die Kognition mit der Umwelt und mit dem Gehirn zusammen? Was ist kognitive Repräsentation? Wie funktionieren die kognitiven Produktions­ und Rezeptionsprozesse? Und was spielt sich beim kognitiven Lernen ab? Diesen Fragen kann nicht ausgewichen werden, wenn das Ziel eine theoretisch und methodologisch fundierte Analyse kognitiver Systeme sein soll. Einige Möglichkeiten, auf diese Fragen zu antworten, habe ich im vor­ liegenden Buch zusammengefaßt. Die Diskussion der verschiedenen Antworten erfolgt auf der Basis meiner Überzeugung, daß die menschliche Kognition nur begriffen werden kann, wenn man ihre Interaktion mit der Umwelt berücksich­ tigt. Diese ökologische Sichtweise der menschlichen Kognition ermöglicht auch ihre integrative Darstellung im Rahmen einer Konzeption situierten Handeins. Das Buch ist so aufgebaut, daß es als einführender Überblick für kogni­ tionswissenschaftliche Lehrveranstaltungen in Psychologie, Linguistik, Infor­ matik, Biologie und Philosophie dienen kann. Mit seinen zwölf Kapiteln bietet es eine mögliche Struktur für den Semesterverlauf an. Seine zahlreichen Literaturhinweise sowie das ausführliche Sach-und Personenregister erleichtern eine Vertiefung der Studien in Arbeitsgruppen oder im Selbststudium. Ich hoffe, daß dieses Buch eine erste Orientierung durch die manchmal doch recht verschlungenen Pfade der hier vorgestellten neuen Wissenschaft vom menschlichen Geist geben kann.