Individuelle Erwerbschancen in Ostdeutschland: Auswirkungen des wirtschaftsstrukturellen Wandels

بلافاصله پس از اتحاد مجدد آلمان، تغییر در سیستم اقتصادی در ایالت های فدرال جدید منجر به کاهش اشتغال شد که در مقایسه با سایر کشورهای در حال گذار اروپای شرقی فوق العاده بالا بود. این "فاجعه اشتغال" اغلب به عنوان یک عارضه جانبی اجتناب ناپذیر از فرآیند مدرن سازی و هماهنگ سازی اقتصادی که به شدت مورد نیاز است، تفسیر می شد. ولفگانگ مایر به طور انتقادی مفروضات مرتبط با چنین تفسیری را مورد بحث قرار می دهد و تغییرات در سیستم اشتغال بین سال های 1990 و 1994 را بر اساس داده های ساختاری و اثرات متمایز کننده اجتماعی توصیف می کند. روشن می شود که فرصت های شغلی فردی کمتر به دلیل تفاوت در عملکرد اقتصادی شکل گرفته است تا تفاوت در سیستم. اقدامات سیاست بازار کار که با این شرایط خاص سازگار نشده است، به جای کاهش نابرابری فرصت ها، افزایش یافته است.

Der Wechsel des Wirtschaftssystems hat unmittelbar nach der deutschen Einheit in den neuen Bundesländern zu einem Abbau der Beschäftigung geführt, der im Vergleich mit den anderen osteuropäischen Transformationsländern außergewöhnlich hoch gewesen ist. Diese „Beschäftigungskatastrophe“ wurde vielfach als unvermeidbarer Nebeneffekt des dringend notwendigen wirtschaftlichen Modernisierungs- und Angleichungsprozesses interpretiert. Wolfgang Meyer diskutiert die mit einer solchen Interpretation verbundenen Annahmen kritisch und beschreibt auf der Basis von Strukturdaten die Veränderungen des Erwerbssystems zwischen 1990 und 1994. Längsschnittanalysen zu den individuellen Risiken des Erwerbsstatusverlustes und den Chancen einer Wiederbeschäftigung in dem Zeitraum belegen die durch den wirtschaftlichen Umbau ausgelösten zeitlich und sozial differenzierenden Effekte. Es wird deutlich, daß die individuellen Erwerbschancen weniger durch den wirtschaftlichen Leistungs- als den Systemunterschied geprägt worden sind. Die diesen spezifischen Bedingungen nicht angepaßten arbeitsmarktpolitischen Maßnahmen haben die Chancenungleichheit eher verstärkt denn verringert.