İmparatorluktan Günümüze Türkiye Tarihi

İÇİNDEKİLER

TEŞEKKÜR... . .... . .. .... . .. . ...... .. ........ .. .. .... .......... . . . . .... . ... . . . . . ....... ... ... .... . ...... 13
TORKÇE BASKıYA ÖNSÖZ ....................... ................... ....... ..... ..... . .. . .. .. . .. . . . . 15
TRANSKR1PSIYON ÜZERINE NOL. .25
GİRİş
BİR İNCİ KısıM
"Evrensel İmparatorluk"
... 27
1 İMPARATORLUK DEKORU VE ARKA Yüzü .... .. . .. ... ........ ... . ..... ... ... . .. ............ 37
Beylikten imparatorlu????a .. ................ .. ... ... ................................... ............. ..... ..... . ... 37
Emperyal yazgı ya da emperyal oluş:
Fetret döneminden Konstantinopolis'in fethine. .
Avrupalı veM üslüman bir güç ...... ...... ..... ..... ... ..
. . . 39
. .. ..... .. . . 41
Osmanlı şecereleri... ..... .. .. ............................................ . ......................... ........ 42
Genişlemeıı.in dinamik1eri ve Sünni doktriner yönelim. ....... ... . ..... ........... ............... 46
Emperyal mühendislik ve sultanın kutsanmas• .......................... ...................... .. .......... 48
Devleti kutsamak için kardeşi öldürmek............ ... ......... ......... . ........ .......... ...... ... ..... .... . .. ....... 5 1
Yönetim ilkesi olarak "siyasal cinayet". . . .. . . . . . . .. ... . .. ... .. . . 53
Sultan ve başveziri Paranın iktidan. ............ ...... . ..... .. ., . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . 57
Yönetici seç kin yada "askeri sınıf' ..
Toprak ve silahlar: Gerç ek askerler
ve imparatorlutun toprak rejimi .. . .
Sultanln divaru ..
. . ... . ????.????????.????????.???????? . . . . . . ????.????.???? .. ???? . . . . ???? 58
. . . . ???? . .. ????.???? ????.???????? . ???? ????.???????? ... .???? .???? .... .. . ???? .. 63
..... .... ???? 64
çotul ve o 00 eşitsiz bir imparatorluk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
Kentsel alanı idare etmek. ..
Aylan statülü yapılar.. .. .
2 İMPARA TORLUGA BOYUN EGMEK,
İMPARA TORLUGA KARşI ÇıKMAK.
. .... .. ............... 70
. ..... . .. . ???????? . .. . . . . .. . ... .. . . . ????.????.???? ...... ???? ...... ????.???? ..... 73
. .... . . .. . . . . . ????.???????????? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
zımni Osmanlı sözleşmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
Dinsel ayaklanmalar, halk isyanlan ..................................................................................... ....... 79
Anadolu'nun ç öküşü: Celali isyanlan.... ???? . . ... 81
İktidann restorasyonu .. ... . ... 86
3 EMPERYALMELANKoıİLER ....... ............................................................................................ 89
Empeıyal bir ekonomiyi yönetmek .. ..... ............ .. ......... . .... ..... ???? .......................... ........ 89
Mistisizm ve yeni ekonomik mühendislikler . . . . .. .. . .. . . . . . . . . ???? . . . .. . .. . .. . . .. 92
Osmanlı düzeninin krizL. ???? .. .. . ???????? .. .. ....... ???? 96
Yeni bir Avrupa'da imparatorluk. . . ... ... ....... .. ..................................... ......... . .. ........ 100
Geri ye dönüş mü, ileriyegi dişmi ? . ...... .. . ..... ...... ... .???? . ???? . .. .... .... .. . .. LO 1
Bir Osmanlı narsisizmi mi? .. . .. . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
Ordusuz bir devlet, devletine karşı bir ordu ..... .. . ... . . . ... .. . . .. ???? .. .. . . . . ... 106
İKİNCi KıSıM
"Yen; Düzen"
4 OSMANLı sısTEMİNİN TÜKENlşİ ..... ???? ???? ???? ????. ..???? ???? . . . ???????? ....???? .. ... .. .. . .. 1 1 1
Nizam-ı Cedid nedir? ... . . .. ..... ... . ... .. . . ???? ... ???? . . . ???? .. . ???? .. . .. . ????.????. 1 1 5
Illo Selim: geçmiş nostaljisinden reformlara .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 18
Yeni düzen, yeni ordu.. . . .. ... . .. ???? ........ ..... .. ...1 20
"Sened-i İttifak" . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 22
5 DEVLETI YENİDEN Ö RGÜTLEMEK: T ANZİMAT . .. . .. 125
"Yeniden örgütlenmeler" ................................................................... ........................ ..... . ............... 125
Tanzimat ve Osmanlı'nın ikiIikIeri .... . ..1 29
Otori terlik ve liberalizm . .. .. . . . . . . . . . . . . . _ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 33
Uluslararası sınav ........................ .
Tanzimat'a muhalefetler ...
Milletlerin uyanışı . . . . .. . . .. . . . . H ... .
1 39
. .. " ' H H H 1 42
Tanzimat'm sonu . .. .. ... . .. ..... .. ...... .. . . ..... . H .. H.. .. .. ...... . . . . . . . .. . . . . . . . ." '. ' H ' . . . .. 1 46
6 II. ABDÜLHAMtD YA DA
BIR İMPARATORLUCUN YENİDEN iCADL, ,
Bir Osmanlı anayasası , .., .. . . . .. ...., .,. . Genç Osmanh muhalefeti .. , , , .. " , ."" .... Hamid'in mutlakıyetçilijp. . . .. .... .. ,. . .,. . .., .." ., ', "33 yıllık bir hükümranlık" .. " . ...,
Hamid düşüncesi ...
" .. "",,1 " """. ",.".".., .".,1 60
ımparatorlup "Türk çekirdejp" ve perifemi.. , ... . , . . ., . .., ,,164 Panislimizm , ., "????o , , •••• ••. •• •• ••• ••••• ••, •• •, . . . .. . " , ,., ., • • , 1 66
Ermeni sorunu ...... 169
Osmanlı co3rafyasını
bir sömürge imparatorlutu olarak tahayyül etmek.,. , " '" ,... . 17 2
7 T ANzİMAT HÜMANİZMASINDAN
SOSYAL DARWINcILtCE",., , . . . . . . . . . . H •• " . , . 177
Bir yüzyılın bilançosu... 177 Doktrin arayışL.", . ,.,. ,.. , , 180
İmparatorlup Batılılaşması, .. ",
Sosyal Darwincili;pn hegemonyası.
ıstim'm yeniden tanımlanmasL, . .
'" "" ".,. ... . ' , 182
ÜÇÜNCÜ KısıM
İttihatçı ve Kemalist Türkiye
8 ılJÖN 'TüRKtYE".,
Müslüman başkaldmlan",
Sürgünden iktidara: Jön Türk muhalefeti ....
Tutucu bir devrim, ....
ıttihat ve Terakki Cemiyeti: Sürgünden tek partiye .,.
ıttihatçı iktidan
tttihatçı iktidann aygıtlan"""",
1 84
..",, 1 87
... ... .. ... .... 1 93
1 93
. ... .. .......... ..... ... .., .. . .... .. '", ,, İttihatçı karşıtı muhalefetlerin sınırlan " . , .", .. , ..
9 1908-1918: SAVAŞLARLA GEÇEN ON YIL ..
Balkan &rtınalan.. .... .. .. . . ... . ... . . . .. . .
..???? .... ???? . . ... . . . . . . ???? 223
..... .. .. .. ...... .. . . . ........... 223
Büyük Savaşı yönetmek.. . . . .. . .... .. ....... . .. .. . . .. .. ... . . ... . . .. ........ .. .......... 2 3 1
Arap vüayederinin yitirilmesi .... .2 34
ıttihatçı milllyetçill#i ve Hıristiyan topluluklar . .. . . .. ......... .. ................. . . . ... 236
Panturancılık . .... .. .... . .. . . . .... .... .... ..... . . . . . .. ..... .. 240 ErmeniSoykırımı. . . . . . . . . . . . 10 KEMALıST TORKİYE'NİN DoGuşu. .. . ... . .... . .. .. Fetret dönemi... . ... ... . . .. ...................... ... Kemalist direnişin dinamikleri......... ... . .. . Kemalizı:n ve ıttihatçılık .. ... .... .... ..... ..... ........... .... . ..... .... ......... .... . .. 262
Ankara'daki Millet Meclisi
Kemalist bir Türkiye ....
MUhalefetsiz bir iktidar mı? .....
Tek parti" "" " reJımı ....
..... . 263
. . . .. .. . ........ 267
. . ... . . 1930 sınavı . . . . . ... . . .... ..... .. . . . .... .. . . . .. 273
11 DEVRİMcı VE MİLLİYETO CuMHURİYET. ... . ..... .. .. Hangi Kemalist ideoloji? . .. .... .. .. ...... .... .... .. . . .......................... ........................................ 271
Kemalist cumhuriyet ve düşmanı: "Osmanlı geçmişi" .. ... .. . .. ... .. .. ... ..... .. ... 281
Devrim, yeni insan ve "beton kafalar" inşası.. . . .......... ..... .... .... .. ....... . .. . . 2. 82
NazizmIe buluşmalar. ..... . ... Kemalistmilliyetçilik .. . ... ... .. .. . ..... .... ...... .. . . . .... 288
İkinci Dünya Savaşı yıllan.... .. . . Cumhuriyetin Kürt ve Arap politikası.. . ......... ...................2 97
DÖRDÜNCÜ KıSıM
Günümüz Türkiyesi
12 ço(:;uı.CU REJİM . . . .. ...... ......... . Politik çoAulculuk ve askeri rejimier........ . . . .... . . . Turgut Özal'dan Recep Tayyip ErdoAan'a (1983-2012) ...... ..... .... . 1945-2012: Süreklilikler ve kopuşlar ....... 322
13 DEMOGRAFİK, İKTISADI VE TOPLUMSAL DOKU . . . .. . . ... .. .. ........ 329
Ankara Istanbul'a karşı: İmparatorluktan kopuş .................. ....................................... 329
Bir kent toplumunun do????şu. . .. . .... . ................ . .. .. ..... .. .... 332
Toplumun aynası: Dernekler dünyası .. ... . . . . . . . .. ......... 337
14 DEVLETE Atr ALANLAR VE POLİTİK GERÇEKLIKLER . .... .. .......... 341
Türkiye'de devleti tanımlamak.... . . . . . . . . . .
Yerel ölç ekte devlet, ulusal ölç ekte devlet
. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . _ . . . . . ...... .. ???? 1
. . ...... 347
Siyasi arenanın oluşumu ............................................................................................................... ...... 349
Politik ve toplumsal tutuculu????n kaynaklan . . . . ..................... 352
Uç larda siyaset: Radikal akımlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................... . . . . . . . . ............................................. 356
15 DM OLGULAR; AzıNLıK ALANLARI .. .. .. .. . . . . .. . . . . . .. .. . .. . . . . . . ...... . . ... ... ... 363
Sünni dini alan .. .. .. ... . . .. .... ..... . . . . . . . . . ......... ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ .. .... ........... ......... . . . . . . ......... 363
Devlet ile dinsel aktörler arasındaki karşıtlık ve ittifaklar... . ....................... ..... 369
Azınlık a1am ... .. .. . .... 374
Alevilik ... .. .. .. .. . ... . . . . . . . ..... . ........ ............... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........ . . . . . . . . . . . . . . . . . .......... ................... ................ 376
Kürt sorunu. ..... ..... . . . ......................................... ............................ ................ ......... ............................. 380
SONUÇ YERİNE
2010'LU YııLARıN BELIRSlzLİKLERL ...
HmTALAR
EKLER.
KRONOLOJL ..
. .. . .. .. .. .. ..... 383
. ... . ......... 39 1
. . ...................... 397
. . .... .... ..... . . . .. 399
SEÇILMIŞ KISA BIYOGRAFIK NOTLAR ..... . ... ... . . ... ............ ... 407
BELLIBAŞLı SIYAsI PARTI, ÖRGÜT VE AKIMLAR . . . . ...................... . . . . . . . . . . ..... ....... ........ ........ .......... . . .. 4 2 1
SÖZLÜK. ..... . . . . . . .. .... . .. ..... . .............. .... ..... ............ .. .. .. ........... .. ..... . .. .. . ............ .......... ...... .. ... ???? 7
SEÇILMIŞ KA YNAKÇA ... . . ...... 433
DIzIN ............................................................................. ................................................... ..................... .................. . ...... 439