Ehen und ihre Freundschaften: Niemand heiratet für sich allein

جدایی و طلاق موضوعی است که سال‌ها در میان عموم بحث شده است. افزایش شدید طلاق که گفته می شود همیشه ترسناک است. این امر حاکی از کاهش روزافزون ارزش‌های اخلاقی و بحران در ازدواج و در نتیجه در خانواده است که بارها و بارها در این زمینه شنیده می‌شود. این دیدگاه بدبینانه فرهنگی معمولاً به این ارزیابی بسط می‌یابد که زوج‌ها امروزه خیلی سریع از هم جدا می‌شوند و دیگر بر بحران‌ها تسلط ندارند. کودکانی که بیش از همه از این رشد متاثر می شوند، کودکان یتیم طلاق نامیده می شوند. از سوی دیگر، فمینیست ها تمایل دارند بر جنبه آزادی بیشتر تصمیم گیری برای زنان تأکید کنند. پرداخت‌های مربوط به اشتغال و/یا پرداخت‌های دولتی رفاه امروز به زنان این فرصت را می‌دهد تا از ازدواج نامناسب خارج شوند و به تنهایی زندگی کنند. وابستگی به مردان، زنان نسل‌های قبلی را مجبور کرد تا در ازدواج‌های اغلب رضایت‌بخش باقی بمانند (بک-گرنشیم 1986؛ شنک 1987). جنبه افزایش انتخاب - نه تنها، بلکه به ویژه برای زنان - نیز توسط نظریه مدرنیزاسیون به عنوان ویژگی مدرنیته مورد تاکید قرار گرفته است (بک 1986). از سوی دیگر، این امکانات گسترش یافته مستلزم مسئولیت بیشتر فرد در قبال زندگی خود است.

Trennung und Scheidung sind seit Jahren in der Öffentlichkeit ein viel dis­ kutiertes Thema. Als beängstigend wird dabei immer der angeblich starke Anstieg der Scheidungen hervorgehoben. Dies deute auf einen zunehmenden Verfall moralischer Werte und auf eine Krise der Ehe und damit auch der Familie hin, ist in diesem Zusammenhang immer wieder zu hören. Diese kulturpessimistische Sicht wird meistens noch um die Einschätzung erwei­ tert, daß die Paare sich heute viel zu schnell trennen und Krisen nicht mehr gemeinsam meistern würden. Die von dieser Entwicklung am stärksten be­ troffenen Kinder werden als Scheidungswaisen bezeichnet. Von feministischer Seite wird dagegen eher der Aspekt der gößeren Ent­ scheidungsfreiheit von Frauen betont. Eigene Erwerbstätigkeit und/oder sozialstaatliche Transferzahlungen geben den Frauen heute die Möglichkeit, sich aus einer unbefriedigenden Ehe zu lösen und alleine zu leben. Die Ab­ hängigkeit vom Mann habe Frauen früherer Generationen zum Verharren in einer häufig unbefriedigenden Ehe gezwungen (Beck-Gernsheim 1986; Schenk 1987). Der Aspekt zunehmender Wahlmöglichkeit -nicht nur, aber vor allem für Frauen -wird auch von seiten der Modernisierungstheorie als Kennzeichen der Moderne hervorgehoben (Beck 1986). Diese erweiterten Möglichkeiten erfordern andererseits eine größere Verantwortlichkeit des einzelnen für sein Leben.