Diffusion und Globalisierung: Migration, Klimawandel und Aids — Empirische Befunde

تا کنون، گفتمان جهانی شدن بر اساس جنبه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی یا فنی تعیین شده است. تحلیل های جامعه شناختی مستدل به ندرت یافت می شود. پس از یک فصل مقدماتی نظری، سه مطالعه موردی تجربی (مهاجرت، تغییرات آب و هوا و ایدز) تأثیر متقابل جوامع صنعتی و ساختارهای فراملی را ارائه می‌کنند.با توجه به این مشکلات جهانی شده، این سؤال مطرح می‌شود که آیا و چگونه دولت‌ها و بازیگران آن‌ها در سراسر جهان تعامل دارند. مرزهای ملی و منطقه ای تأثیر می گذارد و به راه حل های مشترک برای مشکلات (فرایندهای انتشار و جهانی شدن) می رسد. انتخاب کشورها (آلمان، فرانسه و بریتانیا از یک سو، ایالات متحده آمریکا و کانادا از سوی دیگر) امکان مقایسه بهتر را فراهم می‌کند.
این مطالعه نشان می‌دهد که موقعیت‌های مشکل جهانی‌شده باعث ایجاد فرآیندهای پیچیده تغییر اجتماعی می‌شوند. بر این اساس، فرآیندهای جهانی شدن و انتشار را می توان به شیوه ای بسیار متمایزتر از قبل ارائه کرد. ادراک، بازیگران و عوامل فرهنگی به عنوان متغیرهای تأثیرگذار مرتبط عمل می کنند. تعداد زیادی از فرآیندهای تغییر اجتماعی شرح داده شده در ادبیات به مطالعات موردی سرازیر می شوند. در اینجا باید هم به درهم تنیدگی آشکار فرآیندهای جهانی شدن اقتصادی و فرهنگی و هم ویژگی دیالکتیکی آنها اشاره کرد. دیالکتیک جهانی شدن را می توان با افزایش همزمان اهمیت فرآیندهای جهانی و محلی - جهانی - گره زد، به طوری که می توان از فرمولی که معمولاً در فلسفه استفاده می شود از همزمانی غیر همزمان صحبت کرد. علاوه بر این، مطالعات موردی جنبه‌هایی را برای مفاهیم نظری جامعه‌پذیری فراملی ارائه می‌کنند، که هنوز نیازی آزمایش‌نشده در نظم جهانی در حال تغییر وجود دارد.

Bisher wird der Globalisierungsdiskurs von politischen, ökonomischen, kulturellen oder technischen Gesichtspunkten bestimmt. Fundierte soziologische Analysen finden sich eher selten. Nach einem theoretischen Einführungskapitel legen drei empirische Fallstudien (Migration, Klimawandel und Aids) die wechselseitige Beeinflussung von Industriegesellschaften und überstaatlichen Strukturen dar. Angesichts dieser globalisierten Problemlagen stellt sich die Frage, ob und wie sich Staaten bzw. ihre Akteure über nationale und regionale Grenzen hinweg gegenseitig beeinflussen und zu gemeinsamen Problemlösungen kommen können (Diffusions- und Globalisierungsprozesse). Die Länderauswahl (Deutschland, Frankreich und Großbritannien auf der einen, die USA und Kanada auf der anderen Seite) trägt dem Umstand der besseren Vergleichbarkeit Rechnung.
Die Studie arbeitet heraus, daß globalisierte Problemlagen komplexe Prozesse sozialen Wandels auslösen. Danach lassen sich Globalisierungs- und Diffusionsprozesse viel differenzierter darstellen als bisher. Als relevante Einflußgrößen fungieren hierbei Wahrnehmungs-, Akteurs- und Kulturfaktoren. In die Fallstudien fließt eine Vielzahl der in der Literatur beschriebenen Prozesse sozialen Wandels mit ein. Sowohl die festzustellende Verschränkung von ökonomischen und kulturellen Globalisierungsprozessen als auch deren dialektischer Charakter wären hier zu nennen. Die Dialektik der Globalisierung läßt sich an der gleichzeitigen Bedeutungszunahme globaler und lokaler - glokaler - Prozesse festmachen, so daß man auch von der in der Philosophie gebräuchlichen Formel einer Gleichzeitigkeit des Ungleichzeitigen sprechen kann. Darüber hinaus liefern die Fallstudien Aspekte für theoretische Konzeptionen übernationaler Vergesellschaftung, für die in einer sich wandelnden Weltordnung ein noch ungeprüfter Bedarf besteht.