Der Reiz des Trivialen: Künstler, Intellektuelle und die Popkultur

در اواخر دهه 1960 و اوایل دهه 1970، صداهایی در مطالعات ادبی وجود داشت که خواستار نگاهی عینی و بدون قضاوت به ادبیات پیش پا افتاده بودند. تقاضا باقی ماند. به ندرت کسی علاقه مند به نوشتن در مورد رمان های داستانی به شیوه ای کاملاً واقعی یا با ته مایه ای مثبت بود، در حالی که شاید بتوان مشاهداتی شخصی درباره "مرد بدون ویژگی" موزیل انجام داد. ادبیات ادبی را گزیده ای می شمرد که صرفاً توسط قضاوت های ارزشی کلاسیک دیکته می شود؛ علاقه فزاینده به معنای نقد ادبی، حتی تمایل شدید به موضوعات مورد بررسی، همچنین می توان در این میان، بیست سال بعد، رایج تر شد. به‌ویژه در میان روشنفکران جوان، فیلم‌های محبوب، ستارگان موسیقی پاپ، و شیوه‌های دریافت سریال‌های تلویزیونی را به‌عنوان نقطه شروع نه تنها برای ملاحظات اساسی در نظر بگیرند. ; به نظر می‌رسد حتی کتاب‌های پرفروش هم از شیوه قدیمی و وقت‌گیر خواندن کتاب رها نشده‌اند. از نظر فکری، این بیانیه و نحوه بیان پاپ (محرک سریع، مستقیم حسی، اثر نوری، ریتمیک) را اغراق می کند - موضوع جلد حاضر نیز همین است. به طور قابل توجهی، تنها هنرهای زیبا بود که به لطف استناد و بیگانگی اشیاء روزمره مانند نشانه های فرهنگ عامه، راه را برای اصالت فکری جلوه های بی اهمیت در نشانه بوهمینیسم هموار کرد.

Schon einmal, Ende der sechziger, Anfang der siebziger Jahre, gab es in den Lite­ raturwissenschaften Stimmen, die eine objektive, nicht wertende Betrachtung der Trivialliteratur einklagten. Es blieb bei der Forderung. Kaum jemand interessierte sich dafür, streng sachlich oder mit positivem Unterton über Lore-Romane zu schreiben, wenn man doch über Musils ,,Mann ohne Eigenschaften" vielleicht sogar persönliche Betrachtungen anstellen konnte. Den Antrieb zur Beschäftigung mit den Produkten der Unterhaltungsindustrie bildete zwar die Absicht, gegen ein elitäres Bildungsverständnis und jene ästhetischen Theorien anzugehen, die zur schönen Literatur einfach eine allein vom klassischen Werturteil diktierte Auswahl rechneten; ein gesteigertes Interesse im Sinne der Literaturkritik, gar eine ausge­ sprochene Neigung zu den Gegenständen der Untersuchung, dürfte man aber auch in diesen Untersuchungen wohl vergeblich suchen. Mittlerweile, zwanzig Jahre später, ist es dagegen gerade unter jüngeren Intellektuellen in höherem Maße üb­ lich, populäre Filme, Stars der Popmusik, Rezeptionsweisen von Femsehserien zum Ausgangspunkt nicht nur grundsätzlicher Überlegungen zu machen. Allerdings fmdet auch hier eine Beschränkung auf die bevorzugten Medien der Popkultur statt; selbst Bestseller scheinen nicht vom Ruch der alten, zeitkonsumie­ renden Lektüreform des Buches befreit. Intellektuell wird dadurch die Aussage und die Aussageweise von Pop (der schnelle, direkte sinnliche Reiz, der optische, rhythmische Effekt) noch einmal übersteigert -dies ist zugleich der Gegenstand des vorliegenden Bandes. Bezeichnenderweise war es allein die Bildende Kunst, die dank der Zitierung und Verfremdung von Gebrauchsgegenständen wie von Signets der populären Kultur einer intellektuellen Nobilitierung trivialer Effekte im Zeichen der Boheme, lange vorgearbeitet hat.