Der Porenraum der Sedimente

پتروگرافی معمولاً فقط کانی‌های جامدی را که سنگ‌ها از آن‌ها تشکیل شده‌اند، در نظر می‌گیرد و فقط گاهی به مایعات و گازهای موجود در آنها اشاره می‌کند. این محدودیت برای سنگ‌های دگرگونی و آذرین که تقریباً منحصراً از مواد معدنی جامد تشکیل شده‌اند، توجیه می‌شود، به طوری که مقادیر کمی از فازهای متحرک محبوس شده - به غیر از چند استثنا مانند گدازه‌های تاولی - بر ترکیب مواد یا درونی آنها تأثیر نمی‌گذارد. ساختار ساختار ضروری است. وضعیت در مورد سنگ های رسوبی کاملاً متفاوت است. در اکثر موارد، آنها به گونه‌ای تشکیل می‌شوند که ذرات معدنی جامد منفرد تجمع می‌یابند، که هرگز بدون شکاف رخ نمی‌دهد و بنابراین منجر به ساختارهایی با فضای منافذ بسیار قابل توجه می‌شود. تمام رسوبات حاصل از تبلور و بارش نیز ساختارهای تجمعی را تشکیل می دهند که لزوماً بدون منافذ نیستند، به خصوص که این فرآیندها با فشار کم روی سطح زمین انجام می شود. بنابراین، در لحظه تشکیل، رسوبات تا حد زیادی از فضای منافذ تشکیل شده است که در ابتدا با محیط محل تشکیل آنها - آب یا هوا پر می شود. در خاک رس ها که متخلخل ترین رسوبات هستند، فضای منافذ می تواند 80 درصد یا بیشتر از حجم کل باشد، اما حتی در ماسه های کمتر متخلخل، حدود 40 درصد از حجم رسوب هنوز از حفره ها تشکیل شده است. بنابراین کسر حجمی فضای حفره، هندسه دقیق آن و ترکیب مایعات و گازهای موجود در آن برای اکثر سؤالات سنگ نگاری رسوبی از اهمیت بالایی برخوردار است.

Die Petrographie pflegt allein die festen Mineralien zu betrachten, aus denen die Gesteine zusammengesetzt sind, und nur gelegentlich die Flüssigkeiten und Gase zu erwähnen, die sich in ihnen finden. Diese Beschränkung ist für die meta­ morphen und die meisten magmatischen Gesteine berechtigt, die fast ausschließ­ lich aus festen Mineralien bestehen, so daß die geringen Mengen eingeschlossener beweglicher Phasen - wenn man von einigen Ausnahmen wie blasenreichen Laven absieht - weder für ihren Stoffbestand noch für ihre innere Struktur von wesentlicher Bedeutung sind. Ganz anders verhält es sich aber mit den Sediment­ gesteinen. Sie entstehen in der Mehrzahl so, daß sich einzelne feste Mineralteilchen aneinanderlagern, was niemals lückenlos erfolgen kann und daher zu Strukturen mit oft sehr erheblichem Porenraum führt. Auch alle Sedimente, die durch Kristallisation und Ausfällung entstehen, bilden Anlagerungsgefüge, die nicht notwendig porenfrei sind, zumal diese Vorgänge bei geringem Druck an der Erdo herfläche stattfinden. Die Sedimente bestehen daher im Augenblick ihrer Bildung zu einem wesent­ lichen Teil aus Porenraum, der zunächst mit dem Medium ihres Bildungsortes - Wasser oder Luft- angefüllt ist. Bei den Tonen als den porösesten Sedimenten kann der Porenraum 80 und mehr Prozent des Gesamtvolumens betragen, doch besteht auch bei den weniger porösen Sanden immer noch etwa 40% des Sediment­ volumens aus Hohlräumen. Der Volumanteil des Porenraums, seine Geometrie im einzelnen und die Zusammensetzung der Flüssigkeiten und Gase in ihm sind daher für die meisten Fragen der Sedimentpetrographie von großer Bedeutung.