Das Zeitalter der Gleichheit

الکسیس دو توکویل، متولد 1805، سیزده سال از معاصر کارل مارکس بود. از اولین بیداری فعالیت فکری خود، هر دو آگاه بودند که در دوران تحولات بی‌سابقه در همه اصول و شرایطی که تا آن زمان بر نظم و روح زندگی روزمره در جامعه بشری حاکم بود، زندگی می‌کنند. چیزی که شور و شوق فکری هر دوی آنها را تسخیر کرد - افراد بسیار متفاوت، بسیار متضاد - پرسش از معنا و مکان این تحول و تمایل آنها برای تعیین لحظات تعیین کننده این تغییر بود. در فوریت و فوریت مشاهده، در قدرت و وضوح تحلیل، و تا آنجا که به اهمیت اساسی جنبه ای که تحت آن وقایع زمان خود را درک می کردند، یکی می توانست دیگری را متعادل کند. در واقع، حداقل از یک جهت توکویل ممکن است حتی از مارکس هم پیشی گرفته باشد: در نگرانی صادقانه برای بی طرفی کامل و در احساس مسئولیت جدی به عنوان هموطنان زنده زمان خود. هر دو مارکس و توکویل - هرچند از دیدگاه‌های بسیار متفاوت - بر دو ویژگی تعیین‌کننده زمان خود توافق دارند: اول، گرایش به لغو کامل تمایزات اجتماعی و حرکت به سوی برابری مترقی بین بسیاری. و در ادامه: ویژگی اجتناب ناپذیر این تحول که انگیزه خود را از کل گذشته و ذهنیت غرب گرفته است.

Alexis de Tocqueville, 1805 geboren, war ein um dreizehn Jahre älterer Zeitgenosse von Karl Marx. Beide beherrschte vom ersten Erwachen ihrer geistigen Regsamkeit an das Bewußtsein, in einer Zeit unerhörter Umwäl­ zungen aller Prinzipien und aller Bedingungen zu leben, die bis dahin für die Ordnung und den Geist des täglichen Lebens in der menschlichen Ge­ sellschaft maßgebend gewesen waren. Was die geistige Leidenschaft beider - so ver~chiedenartiger, so entgegengesetzter Menschen - von vornherein fesselte, war die Frage nach der Bedeutung, nach dem Wo-Hinaus dieser Entwicklung und ihr Verlangen, die entscheidenden Momente dieser Ver­ änderung bestimmen zu können. In der Unmittelbarkeit und Eindringlich­ keit der Beobachtung, in der Kraft und Schärfe der Analyse und was die grundsätzliche Bedeutung des Aspektes anbetrifft, unter dem sie die Er­ eignisse ihrer Zeit begriffen, konnte wohl einer dem anderen die Waage halten. Ja, in einer Hinsicht mindestens mochte Tocqueville sogar Marx übertreffen: in dem aufrichtigen Bemühen um vollständige Vorurteils­ losigkeit und in dem ernsten Bewußtsein der Verantwortung als Mitleben­ der seiner Zeit. Beide, Marx wie Tocqueville, konstatieren übereinstimmend - wenn auch aus sehr verschiedener Perspektive - zwei entscheidende Merkmale ihrer Zeit: einmal die Tendenz zu einer vollständigen Aufhebung aller gesell­ schaftlichen Unterscheidung, den Zug zu einer fortschreitenden Gleichheit der Vielen. Und ferner: den zwangsläufigen Charakter dieser Entwick­ lung, die ihre Antriebe aus der gesamten Vergangenheit und Geistesart des Abendlandes erhält.