Η εξέλιξη των θεωριών της φυσικής

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ......Page 7
ΠΡΟΛΟΓΟΣ......Page 11
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ: ΟΡΙΣΜΟΣ, ΡΕΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ......Page 15
1. Το πρόβλημα της οριοθέτησης: επιστήμη και θεολογία......Page 16
2. Το πρόβλημα της οριοθέτησης: επιστήμες και μεταφυσική......Page 20
3. Για μια ρεαλιστική και εξελικτική επιστημολογία......Page 27
ΜΕΡΟΣ I: Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ......Page 43
1.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις......Page 45
1.2. Φυσική φιλοσοφία του Αριστοτέλη......Page 46
1.3. Η αποσάρθρωση του μεσαιωνικού κοσμοειδώλου......Page 55
1.4. Η δημιουργία των προϋποθέσεων για τη διατύπωση της Μηχανικής......Page 59
1.5. Τελικές παρατηρήσεις......Page 70
2.1. Καρτέσιος: ανάμεσα στη Φυσική και στη Μεταφυσική......Page 73
2.2. Γαλιλαίος: η θεμελίωση της Μηχανικής......Page 77
2.3. Νεύτων: η πρώτη ολοκλήρωση της Μηχανικής......Page 83
2.4. Φυσική και Μεταφυσική στο έργο του Νεύτωνα......Page 87
2 5.1. Οι θεμελιώδεις νόμοι της Μηχανικής......Page 92
2.5.2. Μετρικοί χώροι......Page 93
2.5.3. Η αρχή της αδράνειας......Page 95
2.5.4. Η σχετικότητα του Γαλιλαίου......Page 96
2.5.5. Νόμοι διατήρησης......Page 97
2.5.6. Η Μηχανιστική κοσμοαντίληψη......Page 100
ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΓΕΝ1ΚΕΥΜΕΝΕΣ ΔΙΑΤΥΠΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΛΟΓΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ......Page 103
3.1. Η αρχή Ελάχιστης δράσεως: σύντομη ιστορική επισκόπηση......Page 104
3.2. Γενικευμένες διατυπώσεις: Lagrange και Hamilton......Page 111
3.3. Φιλοσοφικές παρατηρήσεις για την αρχή ελάχιστης δράσεως......Page 114
1. Η έννοια του φυσικού συστήματος......Page 118
2. Προτάσεις και πλέγματα προτάσεων......Page 120
3. Το πρόβλημα της συμβατότητας......Page 122
4α. Η κλασική δομή......Page 124
4β. Οι κλασικές εξιδανικεύσεις......Page 125
4γ. Κριτική των κλασικών εξιδανικεύσεων......Page 126
ΜΕΡΟΣ II: ΟΙ ΚΛΑΣΙΚΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΟΥ ΠΕΔΙΟΥ......Page 129
4.1. Ο πλασματικός χαρακτήρας των απόλυτων εννοιών......Page 131
4.2. Η κλασική αντίληψη για τις ηλεκτρικές και τις μαγνητικές δυνάμεις......Page 133
4.3. Οι εξισώσεις του Μάξγουελ και η αντίφαση με το κλασικό πλαίσιο......Page 135
4.4. Οι πρόδρομοι της Σχετικότητας......Page 137
4.5. Η ειδική θεωρία της σχετικότητας......Page 142
4.6. Το τετραδιάστατο χωροχρονικό πλαίσιο......Page 148
4.6.1. Ο χώρος Μινκόφσκι......Page 149
4.6.2. Τα νέα απόλυτα μεγέθη......Page 152
4.6.3. Το σχετικό και το απόλυτο......Page 155
4.6.4. Ύλη, μάζα και ενέργεια......Page 156
ΠΕΜΠΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΤΟ ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ: ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΥΘΙΚΕΣ ΚΟΣΜΟΓΟΝΙΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΠΕΡΝΙΚΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΕΠΛΕΡ......Page 161
5.1. Κοσμογονικοί μύθοι......Page 162
5.2. Φιλοσοφικές κοσμολογίες: η ελληνική περίπτωση......Page 165
5.3. Μυθικά και προεπιστημονικά κοσμολογικά πρότυπα......Page 170
5.4. Η ώρα της αρχαίας επιστήμης......Page 175
5.5. Μεσαίωνας: η εγκόσμια γνώση υπό το άγρυπνο βλέμμα της θεολογίας......Page 179
5.6. Η στροφή προς τη μελέτη της φύσης......Page 189
5.7. Κοπέρνικος: το ηλιοκεντρικό σύστημα......Page 195
5.8. Κέπλερ, ο «νομοθέτης του Ουρανού»......Page 201
5.9. Γαλιλαίος, ο παρατηρητής του ουρανού......Page 205
ΕΚΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΑΠΟ TON NEYTΩNA ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ......Page 209
6.1. Η θεωρησιακή κοσμολογία του Καρτέσιου......Page 210
6.2. Νεύτων: η θεωρία της βαρύτητας. Φυσική και Μεταφυσική......Page 212
6.3. Τα πρώτα κοσμολογικά πρότυπα: Καντ και Λαπλάς......Page 216
6.4. Η κρίση του νευτώνειου κοσμοειδώλου και το ρήγμα της σχετικότητας......Page 219
6.5. Η θεωρία της βαρύτητας του Αϊνστάιν και οι νέες χωροχρονικές σχέσεις......Page 224
6.6. Κοσμολογικά πρότυπα......Page 231
6.7. Η υπόθεση της Μεγάλης Έκρηξης: η σκληρή εκδοχή......Page 236
6.8. Big Bang: αναζητώντας μιαν οδό διαφυγής......Page 240
6.9. Στοιχεία μιας αφανούς τοπικής διαλεκτικής......Page 243
6.10. Κοσμογένεση......Page 247
6.11. Γενικές παρατηρήσεις......Page 250
ΜΕΡΟΣ III: ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΤΗΣ ΚΒΑΝΤΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ......Page 255
7.1. Η προϊστορία της Κβαντικής Μηχανικής......Page 257
7.2. Δυαδικότητα σωματίου-κύματος......Page 259
7.3. Η εξίσωση Schrodinger......Page 260
7.4. Η φυσική σημασία της Ψ......Page 261
7.5. Η έννοια της κβαντικής κατάστασης......Page 262
7.6. Επιστημονικές διαφορές της κλασικής και της κβαντικής Μηχανικής......Page 264
7.7. Η ερμηνεία της σχολής της Κοπεγχάγης......Page 267
7.8. Η ρεαλιστική σχολή......Page 268
7.9. Κριτική της Σ.Κ. από τη Ρ.Σ. (τα παράδοξα της κβαντικής Μηχανικής)......Page 269
7.9.α. Το παράδοξο de Broglie......Page 270
7.9.β. Το παράδοξο Einstein (Solvay, 1927)......Page 271
7.9.γ. Το παράδοξο Schrodinger......Page 273
7.10. Το πρόβλημα της μέτρησης στην κβαντική μηχανική......Page 276
8.1. Το παράδοξο EPR και το πρόβλημα της πληρότητας της κβαντικής μηχανικής......Page 281
8.2.α. Γενικές παρατηρήσεις......Page 286
8.2.β. Μη διαχωρίσιμο και τοπικότητα......Page 288
8.2.γ. Η απόδειξη του von Neumann......Page 289
8.3. Θεωρίες με λανθάνουσες παραμέτρους......Page 291
8.4. Η λογική όψη του προβλήματος......Page 294
ΕΝΑΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΓΙΑ MIA ΤΟΠΙΚΗ ΚΑΙ ΑΙΤΙΟΚΡΑΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΚΒΑΝΤΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ......Page 299
9.1.α. Οι ανισότητες του Bell......Page 300
9.1.β. Λύσεις που προτείνονται μετά τη διάψευση......Page 302
9.2. Μια απόπειρα αιτιοκρατικής και τοπικής ερμηνείας του παράδοξου EPR......Page 306
9.2.β. Οι έννοιες του δυνάμει και του ενεργεία......Page 307
9.2.γ. Δυνάμει και ενεργεία καταστάσεις στην κβαντική μηχανική......Page 310
9.2.δ. Ο περιορισμένος χαρακτήρας του κριτηρίου πραγματικότητας των EPR......Page 312
9.2.ε. Γενίκευση του κριτηρίου πραγματικότητας των EPR......Page 314
9.2.στ. Η περίπτωση των σωματίων του πειράματος EPR-B......Page 316
9.3. Η φυσική σημασία της αρχής της επαλληλίας......Page 317
9.4. Η παραβίαση των ανισοτήτων του Bell......Page 320
9.5. Τελικό συμπέρασμα......Page 323
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I: Μετρικοί χώροι......Page 325
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II: Η αρχή ελάχιστης δράσεως......Page 327
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III: Δυαδικότητα σωματίου-κύματος......Page 333
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV: Η έννοια της κβαντικής κατάστασης......Page 336
ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΗΜΟΝΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ......Page 339
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ......Page 353