Umweltschutz als sozialer Prozeß: Die Organisation des Umweltschutzes und die Implementierung von Umwelttechnik im Betrieb

شکی نیست که جامعه و اقتصاد بحرانی زیست‌محیطی با ابعاد تهدیدآمیز ایجاد کرده و می‌کنند. علیرغم همه تلاش‌هایی که در دهه‌های اخیر در زمینه حفاظت از محیط زیست صورت گرفته است، شاخص‌های حساس نشان می‌دهد که روند تخریب محیط‌زیست و در نتیجه معیشت انسان در حال پیشرفت است. کاهش تنوع زیستی، بزرگ شدن سوراخ اوزون، افزایش غلظت نیترات در آب و سطوح نگران کننده PCB (بی فنیل های پلی کلره) در نمونه های شیر مادر شاید جدی ترین نمونه های این روند کلی کنترل نشده باشد. علاوه بر این، به ویژه در چند سال اخیر نشان داده شده است که مسائل و مشکلات اکولوژیکی به طور فزاینده ای مجبور هستند خود را در برابر مشکلات اجتماعی و اقتصادی (مانند افزایش بیکاری، افزایش فشار رقابتی و بهره وری به دلیل جهانی شدن بازارها) مطرح کنند. حداقل به دلیل مشکلات اجتماعی در پی اتحاد دو کشور آلمان و تلاش برای ایجاد بازار داخلی اتحادیه اروپا. مهم ترین مشکل اجتماعی در این زمینه، سطح بالای بیکاری اساسی در آلمان است که می تواند با "بار" ناشی از سیاست های زیست محیطی بر شرکت ها تشدید شود. با این حال، گفتمان های اجتماعی در مورد بحران زیست محیطی عمدتاً در سطح سیاست زیست محیطی، قوانین زیست محیطی و فناوری زیست محیطی صورت می گیرد و بنابراین سطح مهمی از ظهور و اجتناب احتمالی از مشکلات اکولوژیکی را حذف می کند: سازمان شرکت.

Daß Gesellschaft und Wirtschaft eine ökologische Krise von bedrohlichem Aus­ maß hervorbrachten und weiterhin erzeugen, steht außer Frage. Trotz aller An­ strengungen, die im Bereich des Umweltschutzes in den letzten Jahrzehnten un­ ternommen worden sind, zeigen sensitive Indikatoren an, daß der Prozeß der Umweltzerstörung und damit der menschlichen Lebensgrundlage fortschreitet. Der Rückgang der Artenvielfalt, die Vergrößerung des Ozonloches, der Anstieg der Nitratkonzentration in den Gewässern und die erschreckend hohen PCB­ Werte (polychlorierte Biphenyle) in Proben von Muttermilch sind die vielleicht gravierendsten Beispiele für diese in ihrer Gesamtheit ungebremste Tendenz. Zudem haben gerade die letzten Jahre gezeigt, daß sich ökologische Frage- und Problemstellungen zunehmend gegenüber sozialen und ökonomischen Problem­ feldern (etwa steigende Arbeitslosigkeit, sich verstärkender Wettbewerbs- und Produktivitätsdruck durch Globalisierung der Märkte) behaupten müssen. Nicht zuletzt auch wegen gesellschaftlicher Problemlagen im Gefolge der Vereinigung der beiden deutschen Staaten und der Bemühungen um den EU-Binnenmarkt. Die wichtigste soziale Problemlage stellt in diesem Zusammenhang die hohe Sockelarbeitslosigkeit in Deutschland dar, die durch umweltpolitisch induzierte "Belastungen" der Betriebe noch verschärft werden könnte. Die gesellschaftlichen Diskurse um die ökologische Krise finden aber vorwie­ gend auf umweltpolitischer, umweltrechtlicher und umwelttechnischer Ebene statt und klammem somit eine wichtige Ebene der Entstehung und möglichen Vermeidung ökologischer Problemlagen aus: die Betriebsorganisation.