Taghi Erani, a Polymath in Interwar Berlin: Fundamental Science, Psychology, Orientalism, and Political Philosophy

تقی ارانی، کارمند، دانشمند و روشنفکر برجسته، شخصیتی محوری در ایران بین دو جنگ بود. او که شاهد دو تحول بزرگ سیاسی در قرن بیستم بود - ظهور پهلوی و فروپاشی جمهوری وایمار - از علم بنیادی به فعالیت‌های چپ و صلح‌طلبی روی آورد که منجر به دستگیری و مرگ او در زندان شد. یونس جلالی سفر خود از تهران به برلین را دنبال می کند، جایی که در دهه 1920 با بزرگترین دانشمندان و دانشمندان آلمانی عصر خود از جمله ماکس پلانک، آلبرت انیشتین و فردریش روزن برخورد کرد و آثار مهمی در روانشناسی و فلسفه سیاسی منتشر کرد. در دهه 1930، زمانی که رضاشاه به دنبال برقراری روابط نزدیک با رایش سوم بود، تقی ارانی درگیر سرکوب فعالان جناح چپ و طرفدار کارگری شد. زندگی و مرگ او لنز منحصر به فردی را ارائه می دهد که از طریق آن می توان تاریخ فکری و سیاسی مدرن ایران را مشاهده کرد.

A prominent civil servant, scientist, and intellectual, Taghi Erani was a pivotal figure in interwar Iran. Witness to two of the major political upheavals in the twentieth century—the rise of Pahlavi and the collapse of the Weimar Republic—he turned from fundamental science to leftwing activism and pacifism, leading to his arrest and death in prison. Younes Jalali traces his journey from Tehran to Berlin, where in the 1920s he crossed paths with the greatest German scientists and scholars of his day, including Max Planck, Albert Einstein, and Friedrich Rosen, and published seminal works on psychology and political philosophy. In the 1930s, as Reza Shah pursued rapprochement with the Third Reich, Taghi Erani was caught up in a crackdown on left-wing and pro-labor activists. His life and death offer a unique lens through which to view modern Iranian intellectual and political history.