René König und die "Kölner Schule": Eine soziologiegeschichtliche Annäherung

بدون تردید، رنه کونیگ و «مدرسه کلن» که او تأسیس کرد، در کنار «مکتب فرانکفورت» و حلقه اطراف هلموت شلسکی به بازیگران اصلی حوزه جامعه‌شناسی پس از جنگ آلمان غربی تعلق داشتند. بنابراین، درک کافی از جهت گیری و توسعه علوم اجتماعی آلمان غربی، به ویژه تحقیقات اجتماعی تجربی، تنها با گنجاندن جامعه شناسی کلن امکان پذیر است. با این پیش‌زمینه، جای تعجب است که رنه کونیگ و «مکتب کلن» - در مقایسه با «مکتب فرانکفورت» که به طرق مختلف به آن پرداخته شده است - هنوز موضوع یک سیستماتیک نبوده است. مطالعه جامعه شناختی-تاریخی.

این کتاب خود را اولین رویکرد جامعه شناختی-تاریخی به این موضوع می داند. این دوره از تبعید کونیگ در سوئیس در اواخر دهه 1930 تا نهادینه سازی موفق جامعه شناسی کلن در اواسط دهه 1970 را پوشش می دهد. تمرکز بر حرفه فکری کونیگ، موضوعات اصلی او، اولین دانشجوی او و فرآیندهای نهادسازی و تأثیرات «مدرسه کلن» است.

Unbestritten gehört René König und die von ihm begründete »Kölner Schule« neben der »Frankfurter Schule« und dem Kreis um Helmut Schelsky zu den zentralen Akteuren im Feld der westdeutschen Nachkriegssoziologie. Ein angemessenes Verständnis der Ausrichtung und Entwicklung der bundesrepublikanischen Sozialwissenschaften, insbesondere der empirischen Sozialforschung, ist folglich nur unter Einbezug der Kölner Soziologie möglich. Vor diesem Hintergrund ist es verwunderlich, dass René König und der »Kölner Schule« – im Vergleich etwa zur vielfältig aufgearbeiteten »Frankfurter Schule« – noch keine systematische soziologiehistorische Studie gewidmet wurde.

Das vorliegende Buch versteht sich als eine erste soziologiegeschichtliche Annäherung an dieses Thema. Es umfasst die Zeit von Königs Schweizer Exil Ende der 1930er Jahre bis zur erfolgreichen Institutionalisierung der Kölner Soziologie Mitte der siebziger Jahre. Im Mittelpunkt stehen Königs intellektueller Werdegang, seine Themenschwerpunkte, seine erste Schülerschaft sowie die Institutionalisierungsprozesse und Wirkungen der »Kölner Schule«.