Parteielite im Wandel: Funktionsaufbau, Sozialstruktur und Ideologie der SED-Führung Eine empirisch-systematische Untersuchung

جامعه شناسی سیاسی و علوم سیاسی به طور فزاینده ای به پدیده های تغییر سیاسی و اجتماعی در قدرت و ساختارهای اجتماعی توجه دارند. با این حال، تمایل به تغییر و تجدید ساختار خرده نظام‌ها اغلب در مقابل گرایش‌های پایدار سایر خرده‌های اجتماعی است. بنابراین تغییرات اجتماعی شامل تعارضات پنهان و آشکار و همچنین فرآیندهای تمایز است که دائماً در جوامع صنعتی در حال ظهور هستند. تغییرات فکری، سیاسی و اجتماعی به جوامع غربی و کشورهای در حال توسعه محدود نمی شود. امروزه می توان آن را یک پدیده جهانی دانست. پویایی تغییر ساختارهای سنتی را می توان در اتحاد جماهیر شوروی، در جوامع اروپای شرقی و در GDR مشاهده کرد. احتمالاً با فرض عملکرد اقتصاد و جامعه، که امروزه احتمالاً نماینده اکثریت رهبران حزب کمونیست در بلوک شرق است، افزایش یافته است. این مطالعه سعی دارد تا دنیای در حال تغییر بلوک شرق را در یک سیستم سیاسی و اجتماعی، یعنی جامعه جمهوری دموکراتیک آلمان، به تصویر بکشد. امروزه در جمهوری دموکراتیک آلمان، نیروهای پویایی شاید تا حد زیادی با نیروهای پایداری و ایستایی مواجه هستند. بنابراین این جامعه از نظر پیچیدگی به همان اندازه که برای تحلیلگر جذاب است، متناقض است. در شرایط کنونی، این پرسش اصلی مطرح می‌شود که تعارض‌های ناشی از این تقابل چگونه حل می‌شود، در سیستمی که به‌ویژه در معرض اجبار به کارکردن است، چه پیامدهای سازمانی-سیاسی حاصل می‌شود.

Die politische Soziologie und die politische Wissenschaft beschäftigen sich in zunehmen­ dem Maße mit Erscheinungen des politischen und sozialen Wandels von Herrschafts­ und Gesellschaftsstrukturen. Den Tendenzen zur Veränderung und Umstrukturierung von Teilsystemen stehen jedoch häufig Beharrungstendenzen anderer gesellschaftlicher Teilbereiche gegenüber. Sozialer Wandel schließt deshalb latente und manifeste Kon­ flikte ebenso ein wie sich in industriellen Gesellschaftsordnungen immer wieder neu bildende Differenzierungsprozesse. Der geistige, politische und soziale Wandel ist nicht auf Gesellschaftssysteme des Westens und auf die Entwicklungsländer beschränkt. Er kann heute als weltweite Erscheinung angesehen werden. Die Dynamik der Veränderung tradierter Strukturen ist auch in der Sowjetunion, in den osteuropäischen Gesellschaften und in der DDR zu beobachten. Sie wird durch das Postulat der Funktionstüchtigkeit von Wirtschaft und Gesellschaft, das heute wohl die überwiegende Zahl der kommunistischen Parteiführer im Ostblock vertritt, womöglich noch gesteigert. Die vorliegende Studie versucht, die sich wandelnde Welt des Ostblocks in einem politisch-sozialen System, der DDR­ Gesellschaft, zu erfassen. In der DDR sind heute die Kräfte der Dynamik denen der Beharrung und der Statik vielleicht in besonders starkem Maß konfrontiert. Deshalb ist diese Gesellschaft in ihrer Vielschichtigkeit ebenso widersprüchlich wie für den Analytiker reizvoll. Im vorliegenden Zusammenhang stellt sich vor allem die Frage, wie die aus dieser Konfrontation resultierenden Konflikte gelöst werden, welche orga­ nisationspolitischen Konsequenzen in einem System gezogen werden, das dem Zwang, funktionieren zu müssen, in besonderem Maße ausgesetzt ist.