Ökonomie der Medien und des Mediensystems: Grundlagen, Ergebnisse und Perspektiven medienökonomischer Forschung

رسانه ها و ارتباطات، در اوایل دهه 1980 گفته می شد، رونق خواهند گرفت. امروزه، در اواسط دهه 1990، می توان این پیش بینی را تأیید کرد، اما نه بدون این که این پیش بینی اکنون بیش از همه انتظارات سود شرکت های رسانه ای است که باعث رونق می شوند. رسانه ها و اقتصاد یک نیروی محرکه پویای تغییرات اجتماعی را تشکیل می دهند. به ویژه، جهش ها در توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، امکانات ارتباطی را به ابعاد جدید منجنیق می کند و همچنین اشکال جدیدی از ائتلاف های اقتصادی و اتحاد بین شرکت های رسانه ای و فراتر از آن را ایجاد می کند. زمانی که گروه‌های بزرگ رسانه‌ای Bertelsmann و Kirch در حال حاضر یک شرکت مشترک با ARD، ZDP و Telekom تأسیس می‌کنند تا بازارهای رسانه‌ای آینده را شکل دهند، و هنگامی که ایستگاه‌های تلویزیونی مانند PRO 7 عمومی می‌شوند، اینها مسائل مربوط به اقتصاد رسانه است. با این حال، در حالی که از یک سو تحولات در فضای رسانه ای به ویژه از منظر اقتصادی به سرعت در حال پیشرفت است، از سوی دیگر هنوز نیاز قابل توجهی برای روشن شدن نه تنها تحولات جدید، بلکه همچنین علل و پیامدهای اساسی وجود دارد. ارتباط رسانه و اقتصاد هدف این گلچین کمکی به این امر است. ارتباط بین تنوع روزنامه نگاری و تمرکز رسانه در خط مقدم بسیاری از تحلیل های اقتصادی رسانه ها قرار دارد. یک مشکل حل نشده در به رسمیت شناختن آزادی اقتصادی رسانه ها و در عین حال اعمال انتظارات اجتماعی از رسانه ها نهفته است. این ارتباط به بسیاری از رشته های علمی مربوط می شود. از ویژگی های این جلد، مشارکت های نویسندگانی از رشته های مختلف علمی است. نقطه مرجع مشترک رابطه رسانه و اقتصاد در بسیاری از جنبه های آن است.

Medien und Kommunikation, so hieß es Anfang der 80er Jahre, würden boomen. Heute, Mitte der 90er Jahre, kann diese Prognose bestätigt werden, nicht ohne den Zusatz jedoch, daß es nun vor allem die Gewinnerwartungen der Medienunternehmen sind, die den Boom vorantreiben. Medien und Ökonomie bilden eine dynamische Triebfeder des gesellschaftli­ chen Wandels. Insbesondere die informations- und kommunikationstechnologischen Entwicklungs­ sprünge katapultieren die kommunikativen Möglichkeiten in neue Dimensionen, und sie sorgen auch rur neue Formen ökonomischer Koalitionen und Allianzen, zwischen den Me­ dienunternehmen und längst auch darüber hinaus. Wenn gegenwärtig die großen Medien­ konzerne Bertelsmann und Kirch zusammen mit ARD und ZDP sowie der Telekom eine gemeinsame Gesellschaft gründen, um die künftigen Medienmärkte zu gestalten, wenn Fernsehsender wie PRO 7 an die Börse gehen, dann sind dies Themen der Medienökono­ mie. Während jedoch einerseits die Umwälzungen der Medienlandschaft gerade in ökonomi­ scher Hinsicht rapide voranschreiten, besteht andererseits noch erheblicher Bedarf, nicht nur die neuen Entwicklungen, sondern auch die grundsätzlichen Ursachen und Folgen des Zu­ sammenhangs von Medien und Ökonomie zu erhellen. Hierzu will der vorliegende Sammel­ band einen Beitrag leisten. Im Vordergrund vieler medienökonomischer Analysen steht der Zusammenhang von publizistischer Vielfalt und Medienkonzentration. Ein ungelöstes Problem liegt darin, den wirtschaftlichen Freiraum der Medien anzuerkennen, zugleich aber die gesellschaftlichen Erwartungen an Medien durchzusetzen. Dieser Zusammenhang beschäftigt viele wissen­ schaftliche Disziplinen. Kennzeichnend rur diesen Band sind daher die Beiträge von Auto­ rinnen und Autoren unterschiedlicher wissenschaftlicher Fächer; der gemeinsame Bezugs­ punkt ist das Verhältnis von Medien und Ökonomie in vielen seiner Facetten.