Modelowanie percepcji transformacji politycznej. Podejście systemowe

Spis treści
Wstęp
Rozdział 1. Percepcja transformacji politycznej jako przedmiot badań politologicznych
	Wprowadzenie
	Percepcja transformacji jako problem ciągłości i zmiany
		Paradoks statku Tezeusza i problemy powiązane
		Ontologiczne i epistemologiczne problemy analizy transformacji
		Propozycje rozwiązania paradoksu
		Między renowacją a budową
		Tożsamość i transformacja a polityczność
		Podstawy logiczne podziału na ciągłość i zmianę
	Percepcja transformacji politycznej jako przedmiot poznania
		Rola percepcji w różnych nurtach badań
		Problem wiedzy na temat transformacji politycznej
	Rola percepcji transformacji politycznej w badaniach empirycznych
		Teoretyczne i metodologiczne osie analizy percepcji transformacji politycznej
		Wybrane studia empiryczne nad wymiarami transformacji politycznej
Rozdział 2. Modelowanie systemowe jako procedura badawcza
	Wprowadzenie
		Rola uproszczeń w badaniach naukowych
		Język w analizie percepcji zjawisk politycznych
		Model jako odwzorowanie i uproszczenie świata politycznego
		Aktor polityczny jako podmiot modelujący transformację polityczną
	System jako kategoria analizy transformacji politycznej
		Teoretyczny i metodologiczny sens pojęcia systemu w naukach politycznych
			Sens teoretyczny
			Sens metodologiczny
		Dualizm podejścia systemowego Davida Eastona
		Krytyka użycia pojęcia systemu w ujęciu teoretycznym i metodologicznym
	Modele identyfikacji systemu jako narzędzia badawcze
		Problem systemu i otoczenia w badaniach naukowych
		Model czarnej skrzynki
		Model białej skrzynki
		Sprzężenia jako relacje między systemami
			Sprzężenie proste
			Sprzężenie zwrotne
			Cykle sprzężeń
Rozdział 3. Procedura modelowania transformacji politycznej
	Wprowadzenie
		Fazy badania
		Podstawowe definicje
	Faza I – przygotowanie
		Sformułowanie celu modelowania i założeń teoretycznych
		Dobór materiału źródłowego
	Faza II – przekład
		Sformułowanie konceptów i łączników
			Koncepty
			Łączniki
		Identyfikacja sprzężeń
			Sprzężenia – przykład prostej mapy
			Zagadnienia szczegółowe
			Rola łączników nieskierowanych
			Zakres uzasadnionej modyfikacji konceptów i łączników
	Faza III – analiza strukturalna
		Ogniskowanie
			Ogniskowanie 1 stopnia (pierwotne)
			Ogniskowanie n-tego stopnia (wtórne)
		Pozycjonowanie
		Opracowanie macierzy sprzężeń
			Miary nasycenia układu
			Nasycenie całości układu
			Nasycenie ogniskowania
	Faza IV – analiza funkcjonalna
		Śledzenie podukładów indukowanych
		Śledzenie podukładów dedukowanych
		Łączenie wiedzy o podukładach
	Faza V – wnioskowanie, walidacja i interpretacja
		Ustalenie wartości logicznych i wartości statystycznych
		Ustalenie sprzężeń zwornikowych
		Ustalenie sprzężeń konstytutywnych
		Walidacja modelu
		Interpretacja teoretyczna
	Podsumowanie
Rozdział 4. Przykład 1 - Modelowanie wizji transformacji politycznej zawartej w exposé Tadeusza Mazowieckiego z roku 1989
	Wprowadzenie
	Przygotowanie
		Cel modelowania i założenia teoretyczne
			Kryteria doboru materiału badawczego
			Adekwatność i przydatność materiału źródłowego
		Materiał źródłowy
	Przekład
		Koncepty
			Zdanie 1
				1.1. Ideał ojczyzny [Polaków]
				2.1. Cele, do których powinniśmy zdążać
			Zdanie 2
				2.1. Pragnienie godnego życia
				2.2. Suwerenność państwa
				2.3. Demokratyczność państwa
				2.4. Praworządność państwa
				2.5. Zróżnicowanie światopoglądowe
				2.6. Zróżnicowanie ideowe
				2.7. Zróżnicowanie polityczne
				2.8. Możliwość uważania państwa za własne
			Zdanie 3
				3.1. Chęć życia w kraju
				3.2. Zdrowie gospodarki w kraju
				3.3. Opłacalność pracy
				3.4. Opłacalność oszczędzania
				3.5. Zaspokajanie podstawowych potrzeb materialnych
				3.6. Udręka [członków społeczeństwa]
				3.7. Upokorzenie [członków społeczeństwa]
			Zdanie 4
				4.1. Otwartość Polski na Europę
				4.2. Otwartość Polski na świat
				4.3. Dawanie wkładu przez Polskę
				4.4. Tworzenie dóbr materialnych
				4.5. Tworzenie dóbr kulturowych
				4.6. Kompleks niższości [Polaków]
				4.7. Czucie się gośćmi w innych krajach Europy
				4.8. Czucie się gośćmi w innych krajach świata
				4.9. Czucie się sprawiającymi kłopot intruzami w innych krajach Europy
				4.10. Czucie się sprawiającymi kłopot intruzami w innych krajach świata
		Sprzężenia
			Zdanie 1
				S1
			Zdanie 2
				S2, S3
				S4, S5, S6
				S7, S8, S9
			Zdanie 3
				S10, S11, S12
				S13, S14
				S15, S16, S17
			Zdanie 4
				S18, S19, S20, S21
				S22
				S23, S24, S25, S26, S27, S28, S29, S30
	Analiza strukturalna
		Ogniska
			Ogniskowanie 1 stopnia
				Ognisko 1
				Ognisko 2
				Ognisko 3
				Ognisko 4
			Ogniskowanie 2 stopnia
		Pozycje
		Macierz sprzężeń
			Budowa macierzy
			Nasycenie
	Analiza funkcjonalna
		Podukłady indukowane
			I1. Ideał ojczyzny
			I2. Suwerenność państwa
			I3. Demokratyczność państwa
			I4. Praworządność państwa
			I5. Zróżnicowanie światopoglądowe
			I6. Zróżnicowanie ideowe
			I7. Zróżnicowanie polityczne
			I8. Kompleks niższości
		Podukłady dedukowane
			D1. Chęć życia w kraju
			D2. Udręka [członków społeczeństwa]
			D3. Upokorzenie [członków społeczeństwa]
			D4. Tworzenie dóbr materialnych
			D5. Tworzenie dóbr kulturowych
			D6. Czucie się gośćmi w innych krajach Europy
			D7. Czucie się gośćmi w innych krajach świata
			D8. Czucie się sprawiającymi kłopot intruzami w innych krajach Europy
	Wnioskowanie, walidacja i interpretacja
		Wartości logiczne i statystyczne
		Sprzężenia zwornikowe i konstytutywne
		Walidacja modelu
		Interpretacja teoretyczna
Rozdział 5. Przykład 2 - Modelowanie czynników warunkujących integrację z Unią Europejską w raporcie polskiego rządu z roku 2000
	Wprowadzenie
		Cel modelowania i założenia teoretyczne
		Materiał źródłowy
	Przekład
		Koncepty
			Zdanie 1
				1.1. Wejście Polski na drogę transformacji systemowej
				1.2. Reorientacja polskiej polityki zagranicznej
				1.3. Stworzenie nowego typu powiązań z państwami Europy Zachodniej
			Zdanie 2
				2.1. Stosunki z głównymi ugrupowaniami politycznowojskowymi Zachodu
				2.2. Stosunki z głównymi ugrupowaniami integracyjnymi Zachodu
				2.3. Stosunki z NATO
				2.4. Stosunki z Unią Zachodnioeuropejską
				2.5. Stosunki ze Wspólnotami Europejskimi
				2.6. Stosunki z państwami członkowskimi NATO
				2.7. Stosunki z państwami członkowskimi UZE
				2.8. Stosunki z państwami członkowskimi WE
			Zdanie 3
				3.1. Integracja ze strukturami zachodnimi
				3.2. Podstawowe kierunki polityki zagranicznej kraju
				3.3. Stosunki dwustronne [z państwami]
				3.4. Stosunki [dwustronne] z sąsiadami
				3.5. Stosunki regionalne
			Zdanie 4
				4.1. Współpraca ogólnoeuropejska
				4.2. Zapobieganie konfliktom
				4.3. Poszukiwanie rozwiązań konfliktów
				4.4. Promowanie rządów prawa
				4.5. Promowanie instytucji demokratycznych
				4.6. Promowanie gospodarki rynkowej
			Zdanie 5
				5.1. Uznanie dla polskich reform [przez Radę Europy, RE]
				5.2. Uznanie dla polskich reform [przez Organizację Współpracy Gospodarczeji Rozwoju, OBWE]
				5.3. Przyjęcie Polski do Rady Europy
				5.4. Przyjęcie Polski do OBWE
			Zdanie 6
				6.1. Członkostwo Polski w Unii Europejskiej w sferze politycznej
				6.2. Nieodwracalność procesu transformacji
				6.3. Utrwalenie w Polsce demokratycznego modelu ustrojowego
			Zdanie 7
				7.1. Wartości łączące Polskę z państwami Unii Europejskiej
				7.2. Wartości łączące Polskę z całym zachodnim systemem gospodarczym
				7.3. Wartości łączące Polskę z całym zachodnim systemem polityczno-obronnym
				7.4. Uznawanie demokracji za wartość
				7.5. [Istnienie] zasad państwa prawa
				7.6. Poszanowanie praw człowieka
				7.7. Poszanowanie praw mniejszości
				7.8. Poszanowanie zasad gospodarki rynkowej
			Zdanie 8
				8.1. Atuty w dyspozycji Polski
				8.2. Możliwości oddziaływania jako członek na procesy zachodzące w Unii
				8.3. Możliwości oddziaływania jako członek na ewolucję Unii
			Zdanie 9
				9.1. [Znacząca] wielkość terytorium [Polski]
				9.2. Usytuowanie [Polski] w centrum Europy
				9.3. Usytuowanie na pograniczu z obszarem poradzieckim
				9.4. Liczba ludności sięgająca 40 mln osób
				9.5. [Odpowiednie] wykształcenie społeczeństwa
				9.6. Dynamicznie rozwijająca się [w Polsce] gospodarka rynkowa
				9.7. Rozwój współpracy regionalnej
				9.8. Stabilizacja rynku środkowoeuropejskiego
				9.9. Demokratyczne zasady ustrojowe
				9.10. Przestrzeganie praw człowieka
				9.11. Przestrzeganie praw mniejszości narodowych
			Zdanie 10
				10.1. Członkostwo [Polski w UE]
				10.2. [Zmiana postrzegania Polski]
				10.3. [Świadomość politycznej pozycji Polski]
				10.4. [Świadomość gospodarczej pozycji Polski]
		Sprzężenia
			Zdanie 1
				S1, S2
			Zdanie 2
				S3, S4
				S5, S6, S7
				S8, S9, S10
				S11, S12, S13
			Zdanie 3
				S14
				S15, S16, S17
			Zdanie 4
				S18, S19
				S20, S21, S22
			Zdanie 5
				S23, S24
			Zdanie 6
				S25, S26
			Zdanie 7
				S27, S28, S29
				S30-S44
			Zdanie 8
				S45, S46
			Zdanie 9
				S47, S48, S49
				S50, S51
				S52, S53, S54
				S55, S56, S57
			Zdanie 10
				S58, S59, S60
	Analiza strukturalna
		Ogniska
			Ogniskowanie 1 stopnia
				Ognisko 1
				Ognisko 2
				Ognisko 3
				Ognisko 4
				Ognisko 5
				Ognisko 6
				Ognisko 7
				Ognisko 8
			Ogniskowanie 2 stopnia
				Ognisko 2 stopnia dla fragmentu I
				Ognisko 2 stopnia dla fragmentu II
			Ogniskowanie 3 stopnia
		Pozycje
		Macierz sprzężeń
			Budowa macierzy
			Nasycenie
	Analiza funkcjonalna
		Podukłady indukowane
			I1. Wejście Polski na drogę transformacji systemowej
			I2. Uznawanie demokracji za wartość
			I3. [Istnienie] zasad państwa prawa
			I4. Poszanowanie praw człowieka
			I5. Poszanowanie praw mniejszości
			I6. Poszanowanie zasad gospodarki rynkowej
			I7. [Znacząca] wielkość terytorium
			I8. Usytuowanie [Polski] w centrum Europy
			I9. Usytuowanie na pograniczu z obszarem poradzieckim
			I10. Liczba ludności sięgająca 40 mln osób
			I11. Odpowiednie wykształcenie społeczeństwa
			I12. Dynamicznie rozwijająca się gospodarka
			I13. Demokratyczne zasady ustrojowe
		Podukłady dedukowane
			D1. Stosunki z NATO
			D2. Stosunki z UZE
			D3. Stosunki ze Wspólnotami Europejskimi
			D4. Stosunki z państwami NATO
			D5. Stosunki z państwami UZE
			D6. Stosunki z państwami Wspólnot Europejskich
			D7. Stosunki [dwustronne] z sąsiadami
			D8. Stosunki regionalne
			D9. Zapobieganie konfliktom
			D10. Poszukiwanie rozwiązań konfliktów
			D11. Promowanie rządów prawa
			D12. Promowanie instytucji demokratycznych
			D13. Promowanie gospodarki rynkowej
			D14. Przyjęcie do Rady Europy
			D15. Przyjęcie do OBWE
			D16. Utrwalenie w Polsce demokratycznego modelu ustrojowego
			D17. Możliwości oddziaływania jako członek na procesy zachodzące w Unii
			D18. Możliwości oddziaływania jako członek na ewolucję w Unii
			D19. Stabilizacja rynku środkowoeuropejskiego
			D20. Przestrzeganie praw człowieka
			D21. Przestrzeganie praw mniejszości
			D22. [Zmiana postrzegania Polski]
	Wnioskowanie, walidacja i interpretacja
		Wartości logiczne i statystyczne
		Sprzężenia zwornikowe i konstytutywne
		Walidacja modelu
		Interpretacja teoretyczna
Zakończenie
Podziękowania
Bibliografia
Summary
Nota o autorze
Spisy rysunków i tabel
	Spis rysunków
		Rysunek 1. Struktura wyjaśniania naukowego według Ernesta Nagela
		Rysunek 2. Model czarnej skrzynki
		Rysunek 3. Model białej skrzynki
		Rysunek 4. Sprzężenia proste między dwoma obiektami poznawczymi
		Rysunek 5. Sprzężenie zwrotne między dwoma obiektami poznawczymi
		Rysunek 6. Cykl sprzężeń trzech obiektów poznawczych
		Rysunek 7. Cykl sprzężeń ze sprzężeniem zwrotnym
		Rysunek 8. Przykład – grafy skierowane (1)
		Rysunek 9. Strukturalna reprezentacja konceptów i łączników
		Rysunek 10. Funkcjonalna reprezentacja konceptów i łączników
		Rysunek 11. Przykład – relacja między konceptami po modyfikacji
		Rysunek 12. Przykład – grafy skierowane (2)
		Rysunek 13. Przykład – graf nieskierowany
		Rysunek 14. Przykład – graf ogniska końcowego
		Rysunek 15. Exposé – Ognisko 1
		Rysunek 16. Exposé – Ognisko 2
		Rysunek 17. Exposé – Ognisko 3
		Rysunek 18. Exposé – Ognisko 4
		Rysunek 19. Exposé – Ognisko 2 stopnia
		Rysunek 20. Exposé – podukład indukowany – I1
		Rysunek 21. Exposé – podukłady indukowane – I2-I7
		Rysunek 22. Exposé – podukład indukowany – I8
		Rysunek 23. Exposé – podukład dedukowany – D1
		Rysunek 24. Exposé – podukłady dedukowane – D2 i D3
		Rysunek 25. Exposé – podukłady dedukowane – D4 i D5
		Rysunek 26. Exposé – podukłady dedukowane – D6, D7, D8, D9
		Rysunek 27. Raport – Ognisko 1
		Rysunek 28. Raport – Ognisko 2
		Rysunek 29. Raport – Ognisko 3
		Rysunek 30. Raport – Ognisko 4
		Rysunek 31. Raport – Ognisko 5
		Rysunek 32. Raport – Ognisko 6
		Rysunek 33. Raport – Ognisko 7
		Rysunek 34. Raport – Ognisko 8
		Rysunek 35. Ognisko 2 stopnia – Fragment I
		Rysunek 36. Ognisko 2 stopnia – Fragment II
		Rysunek 37. Ognisko 3 stopnia
		Rysunek 38. Raport – podukład indukowany – I1
		Rysunek 39. Raport – podukłady indukowane – I2, I3, I4, I5, I6
		Rysunek 40. Raport – podukłady indukowane – I7, I8, I9, I10, I11
		Rysunek 41. Raport – podukład indukowany – I12
		Rysunek 42. Raport – podukład indukowany – I13
		Rysunek 43. Raport – podukłady dedukowane – D1, D2, D3
		Rysunek 44. Raport – podukłady dedukowane – D4, D5, D6
		Rysunek 45. Raport – podukład dedukowany – D7
		Rysunek 46. Raport – podukład dedukowany – D8
		Rysunek 47. Raport – podukłady dedukowane – D9, D10, D11, D12, D13
		Rysunek 48. Raport – podukład dedukowany – D14
		Rysunek 49. Raport – podukład dedukowany – D15
		Rysunek 50. Raport – podukład dedukowany – D16
		Rysunek 51. Raport – podukłady dedukowane – D17, D18
		Rysunek 52. Raport – podukład dedukowany –  D19
		Rysunek 53. Raport – podukłady dedukowane – D20, D21
		Rysunek 54. Raport – podukład dedukowany – D22
	Spis tabel
		Tabela 1. Przykładowe rozwiązania paradoksu statku Tezeusza w oparciu o kryteria epistemologiczne – zależność od momentu obserwacji
		Tabela 2. Przykłady analiz wykorzystujących procedurę modelowania
		Tabela 3. Przykłady konceptów statycznych i dynamicznych wskazujących na ciągłość i zmianę
		Tabela 4. Koncepty wskazujące na wymiary systemu
		Tabela 5. Przykład – tabelaryczna forma prezentacji konceptów i łączników
		Tabela 6. Przykład – lista sprzężeń wykorzystanych do ogniskowania
		Tabela 7. Przykład – tabela początkowych i końcowych pozycji konceptów w układzie transformującym
		Tabela 8. Format macierzy sprzężeń
		Tabela 9. Macierz sprzężeń
		Tabela 10. Przykład – współczynniki nasycenia
		Tabela 11. Przykład – macierz podukładu indukowanego – „Działania rządu (1.1.)”
		Tabela 12. Przykład – macierz podukładu dedukowanego – „Zaciśnięcie więzi regionalnych (4.1.)”
		Tabela 13. Przykład – macierz podukładu dedukowanego – „Rozwój społeczeństwa (5.1.)”
		Tabela 14. Przykład – zintegrowana macierz funkcjonalna podukładów indukowanych i dedukowanych
		Tabela 15. Tabela sprzężeń i podukładów indukowanych i dedukowanych
		Tabela 16. Przykład – tabela udziału sprzężeń w podukładach
		Tabela 17. Przykład – tabela relacji logicznych i liczebności sprzężeń w podukładach
		Tabela 18. Przykład – sprzężenia zwornikowe
		Tabela 19. Exposé – pozycje konceptów
		Tabela 20. Exposé – macierz sprzężeń
		Tabela 21. Exposé – współczynniki nasycenia jednostek analizy
		Tabela 22. Exposé – tabela wartości logicznych i liczebności sprzężeń w podukładach
		Tabela 23. Exposé – sprzężenia zwornikowe
		Tabela 24. Raport – lista sprzężeń wykorzystanych do ogniskowania 2 i 3 stopnia
		Tabela 25. Raport – ogniskowanie 1 stopnia – częstość występowania konceptów
		Tabela 26. Raport – ogniskowanie 1 stopnia – rozkład konceptów według fragmentów
		Tabela 27. Raport – pozycje konceptów
		Tabela 28. Raport – macierz sprzężeń
		Tabela 29. Raport – współczynniki nasycenia jednostek analizy
		Tabela 30. Raport – tabela wartości logicznych i liczebności sprzężeń w podukładach
		Tabela 31. Raport – sprzężenia zwornikowe
		Tabela 32. Exposé – tabela sprzężeń podukładów indukowanych i dedukowanych
		Tabela 33.	Raport – tabela sprzężeń podukładów indukowanych i dedukowanych
Załączniki
	Legenda – oznaczenia używane w grafach
	Tabele sprzężeń i podukładów indukowanych i dedukowanych
		Tabela 32. Exposé – tabela sprzężeń podukładów indukowanych i dedukowanych
		Tabela 33. Raport – tabela sprzężeń podukładów indukowanych i dedukowanych
Publikacje Collegium Civitas