Metaphysica Ludens: Das Spiel als phänomenologische Grundfigur im Denken Martin Heideggers

مسأله غایت ممکن یا پایانی که قبلاً برای تفکر متافیزیکی رخ داده است، یکی از مهم ترین موتیف های فلسفه قرن بیستم است. به طور خاص، رویکرد فکری مارتین هایدگر، با نقد رادیکال او از کل فلسفه غرب، به نظر می‌رسد که می‌خواهد به مابعدالطبیعه پایان قطعی دهد، که - از ارسطو تا هوسرل - در مقام خود به عنوان "فلسفه اول" همیشه در به هر طریقی به عنوان تلاشی برای توجیه نهایی تفکر و واقعیت. بر این اساس، اغلب ادعا می‌شود که هایدگر نیای فلسفه‌ای «پسا متافیزیکی» یا «پسامدرن» است که ایده‌آل توجیه عقلانیت را به نفع «تفکرانه»، بازیگوش-آنارشیک یا دیونیزی-خشونت رد کرده است. فكر كردن.
در این کتاب تلاش شده است تا پرسش از جایگاه و معنای بازی در تفکر هایدگر به شیوه ای جدید مطرح شود. برخلاف رویکردهای پیشین به تفسیر، منشأ موتیف بازی قبلاً در تفکر اولیه هایدگر نشان داده شده و در پس زمینه پیش نیازهای پدیدارشناختی او آشکار شده است. بر این اساس، تفکر «تاریخی بودن» هایدگر میانی تلاشی برای رد متافیزیک نیست، بلکه برای گنجاندن آن در بازی تجلیات تاریخی هستی و تفکر است. در مورد هایدگر متأخر، بازی بیش از هر چیز از نظر مؤلفه موسیقایی و آهنگی معنا درک می شود، که در آن غلبه بصری، که ذاتی متافیزیک است، به طور ضمنی بدون نفی «اصول متافیزیک فی نفسه» غلبه می شود. بنابراین
«غلبه بر متافیزیک» هایدگر در نشانه بازی دقیقاً برعکس یک تز برنامه‌ای یا حتی یک دکترین تثبیت شده است؛ این نشان‌دهنده تلاشی یکباره در آگاهی از اهمیت غیر قابل برگشت سنت فلسفی غرب برای گشودن دامنه جدیدی از آزادی برای تفکر.

Die Frage nach dem möglichen oder schon eingetretenen Ende metaphysischen Denkens ist eines der bedeutsamsten Leitmotive der Philosophie des 20. Jahrhunderts. Insbesondere der denkerische Ansatz Martin Heideggers scheint mit seiner radikalen Kritik der gesamten abendländischen Philosophie einen definitiven Schlußstrich unter die Metaphysik setzen zu wollen, die sich - von Aristoteles bis Husserl - in ihrer Eigenschaft als "Erste Philosophie" immer in der einen oder anderen Weise als Versuch einer Letztbegründung des Denkens und der Wirklichkeit verstanden hat. Dementsprechend wird Heidegger oft als Ahnherr einer "nachmetaphysischen" oder "postmodernen" Philosophie in Anspruch genommen, die dem Ideal der begründenden Rationalität zugunsten eines "besinnlichen", spielerisch-anarchischen oder dionysisch-gewaltsamen Denkens abgeschworen hat.
Das vorliegende Buch versucht, die Frage nach Ort und Bedeutung des Spiels in Heideggers Denken in neuer Weise zu stellen. Im Gegensatz zu bisherigen Interpretationsansätzen wird der Ursprung des Spielmotivs bereits in Heideggers Frühdenken aufgewiesen und vor dem Hintergrund seiner phänomenologischen Voraussetzungen entfaltet. Davon ausgehend, erscheint das "seinsgeschichtliche" Denken des mittleren Heidegger als ein Versuch, die Metaphysik gerade nicht abzustoßen, sondern sie in das Spiel der geschichtlichen Erscheinungsformen von Sein und Denken mit hineinzunehmen. Beim späten Heidegger ist das Spiel dann vor allem von seiner musikalischen, klanglichen Bedeutungskomponente her verstanden, in der die der Metaphysik eigene Dominanz des Visuellen implizit überwunden wird, ohne dabei die "Grund-sätze der Metaphysik als solche zu negieren.
Heideggers "Überwindung der Metaphysik" im Zeichen des Spiels erweist sich somit als das genaue Gegenteil einer programmatischen These oder gar einer ein für allemal feststehenden Doktrin; stellt sie doch den einmaliger Versuch dar, im Bewußtsein der unaufhebbaren Bedeutung der abendländischen philosophischen Tradition dem Denken einen neuen Spielraum der Freiheit zu eröffnen.