Kriegsliteratur von Frauen?: Zur Darstellung des Zweiten Weltkriegs in Autobiographien von Frauen nach 1960

زنان آلمانی جنگ جهانی دوم را چگونه به تصویر می کشند؟ تاکنون در آلمان‌شناسی آلمانی‌زبان درباره داستان‌های جنگ زنان بحث نشده است. ادبیات جنگ (جهانی) در درجه اول به عنوان ادبیات یادبود توسط سربازان سابق شناخته می شود. این اثر بر اساس ۷۰ زندگی‌نامه از زنان آلمانی که تحت آزار و اذیت قرار نگرفته‌اند، نشان می‌دهد که رشته‌ای وسیع از سنت‌های تجربیات جنگی زنان وجود دارد و فهرست اولیه‌ای از این «ادبیات جنگی زنان» که از لحاظ فلسفی تا حد زیادی ناشناخته است، ارائه می‌کند. طیف نویسندگان از نویسندگان حرفه ای مانند کریستا ولف و اوا زلر گرفته تا بازیگران زن و سیاستمداران تا شاهدان ناشناخته معاصر را شامل می شود. تنها نشریات مستقل پس از سال 1960 مورد توجه قرار گرفتند.بر این اساس، نه تنها تصویری متمایز از تجارب جنگی خاص زنان مانند حملات هوایی، کمبود عرضه یا ترس از تجاوز به عنف پدیدار شد. همچنین می توان بررسی کرد که آگاهی بعدی از جنایات ناسیونال سوسیالیست تا چه اندازه بر حافظه داستان زندگی شخص تأثیر می گذارد، تا چه اندازه تاریخچه رنج خود فرد با سابقه مشارکت مواجه می شود (تورمر-روهر). این تحلیل نتایج تاریخ شفاهی و علوم اجتماعی فمینیستی را با رویکرد اجتماعی-هرمنوتیکی و ژانر و مدل‌های روایی توسط لژون و ژنت ترکیب می‌کند. شکافی در تحقیقات ادبیات جنگ و همچنین شکافی در تاریخ زندگی‌نامه‌ای برطرف شده است. آخرین اما نه کم اهمیت، ارتباط بین طراحی رسمی و خودنمایی به عنوان یک قربانی آشکار می شود. ترسیم خود انتقادی از دخالت خود در ناسیونال سوسیالیسم فراتر از شکل زندگی‌نامه‌ای مرسوم است.

Wie stellen deutsche Frauen den Zweiten Weltkrieg dar? Die Auseinandersetzung mit Kriegserzählungen von Frauen fehlt bislang in der deutschsprachigen Germanistik. Unter (Welt-)Kriegsliteratur versteht man vor allem Erinnerungsliteratur ehemaliger Soldaten. Die vorliegende Arbeit zeigt anhand von 70 Autobiographien deutscher, nicht verfolgter Frauen, daß ein breiter Überlieferungsstrang weiblicher Kriegserfahrung existiert, und bietet eine erste Bestandsaufnahme dieser philologisch weitgehend unerschlossenen „Kriegsliteratur von Frauen“. Das Spektrum der Autorinnen reicht von professionellen Schriftstellerinnen wie Christa Wolf und Eva Zeller über Schauspielerinnen und Politikerinnen bis zu unbekannten Zeitzeuginnen. Berücksichtigt wurden ausschließlich selbständige Veröffentlichungen nach 1960. Auf dieser Basis entsteht nicht nur ein differenziertes Bild frauenspezifischer Kriegserlebnisse wie Luftangriffe, Versorgungsmängel oder Angst vor Vergewaltigung; es kann auch untersucht werden, inwieweit das nachträgliche Wissen um die nationalsozialistischen Verbrechen die Erinnerung an die eigene Lebensgeschichte beeinflußt, inwieweit die eigene Geschichte des Leidtragens mit einer Geschichte des Mitmachens (Thürmer-Rohr) konfrontiert wird. Die Analyse verbindet Ergebnisse der Oral History und feministischen Sozialwissenschaft mit einem sozio-hermeneutischen Ansatz und Gattungs- und Narrationsmodellen von Lejeune und Genette. Eine Lücke der Kriegsliteraturforschung wird ebenso geschlossen wie eine in der Autobiographie-Geschichte. Nicht zuletzt offenbart sich ein Zusammenhang zwischen formaler Gestaltung und der Selbstdarstellung als Opfer. Die selbstkritische Darstellung der eigenen Verstrickung in den Nationalsozialismus sprengt die konventionelle Autobiographieform.