In divergente accordo. Scritti su Carl Schmitt

یاکوب تاوبس یکی از منحصر به فردترین چهره های فرهنگ آلمانی قرن ما است. او یهودی الاصل بود و تاریخ و فلسفه ادیان را در ایالات متحده تدریس می کرد. سپس هرمنوتیک و یهودیت در برلین. در اینجا او فعالانه در جنبش دانشجویی 68 شرکت کرد و رسوایی بزرگی را در فرهنگستان ایجاد کرد. او علیرغم تماس با شخصیت های اصلی فرهنگ اروپایی آن سال ها (کوژو، شولم، بلومنبرگ و غیره)، آخرین دوره زندگی خود را در خلوتی شدید و تنها در محاصره چند دوست گذراند.
تحقیقات وی. هدف آن همیشه درک ارتباط بین الهیات و سیاست است. در این افق، علاقه او به جریان‌های دینی قرن‌های اول مسیحیت - مانند آخرالزمان مندایی، مانوی، و در نتیجه عرفان، که او یکی از درخشان‌ترین دانشمندان این قرن بود - نهفته است - که مسیحیان غربی به طور خلاصه با آن‌ها محاسبات، آنها را متهم به بدعت از لحظه ظهور. تاوبس به غیر از پایان نامه دکترای خود با عنوان آخر شناسی غربی، هرگز کتاب واقعی ننوشته است. در عوض، او اجازه داد که قدرت اندیشه خود را از طریق کلمه زنده، گفتار، نشان دهد. این همان چیزی است که مجموعه نوشته‌های گاه به گاه درباره کارل اشمیت را که در اینجا منتشر می‌شود، ارزشمندتر می‌کند، که همچنین اولین کتاب تاوبس است که به ایتالیایی ترجمه شده است.
تاوبس، یهودی، مشکل شیفتگی نازیسم را پنهان نمی‌کند. اشمیت (و همچنین درباره هایدگر). در واقع، او سعی می کند دلایل را دقیقاً از طریق مقایسه بی وقفه با کار خود درک کند. اندیشه اشمیت با کشف رابطه او با ماکس وبر از یک سو، با والتر بنجامین از سوی دیگر و قرار دادن او در متن «جنگ داخلی جهانی» قرن حاضر روشن می شود. اما هر صفحه از این مجموعه نیز باید به عنوان بازخوانی غیرعادی مثمر ثمری از مقوله بحث برانگیز دوست/دشمن اشمیت درک شود. این شاید سخت‌ترین چالش برای یک روشنفکر یهودی باشد و تاوبس کاملاً از عهده آن بر می‌آید.

Jacob Taubes è una delle figure più singolari della cultura tedesca del nostro secolo. Ebreo di origine, ha insegnato storia e filosofia delle religioni negli Stati Uniti; quindi ermeneutica e giudaistica a Berlino. Qui ha partecipato attivamente al movimento studentesco del ’68, creando grande scandalo all’interno dell’Accademia. Pur essendo venuto in contatto con le maggiori personalità della cultura europea di quegli anni (Kojève, Scholem, Blumenberg, ecc.), trascorse l’ultimo periodo della sua vita in estrema solitudine, circondato soltanto da pochi amici.
La sua ricerca è sempre volta a cogliere il nesso tra teologia e politica. In questo orizzonte si colloca il suo interesse per quelle correnti religiose dei primi secoli del cristianesimo – come l’apocalittica mandea, il manicheismo, e quindi la gnosi, di cui è stato uno dei più brillanti studiosi di questo secolo – con cui l’occidente cristiano ha fatto sommariamente i conti, tacciandole, fin dal loro sorgere, di eresia. A parte la tesi di dottorato, dal titolo Escatologia occidentale, Taubes non ha mai scritto un libro vero e proprio. Ha lasciato piuttosto che la forza del suo pensiero si esprimesse attraverso la parola viva, il discorso. Questo è ciò che rende ancor più preziosa la raccolta di scritti occasionali su Carl Schmitt qui pubblicati, che è anche il primo libro di Taubes tradotto in italiano.
Taubes, ebreo, non nasconde il problema del fascino che il nazismo esercitò su Schmitt (così come su Heidegger). Anzi, cerca di comprenderne le ragioni, proprio attraverso il confronto incessante con la sua opera. Il pensiero di Schmitt viene illuminato scoprendone la parentela con Max Weber da un lato, con Walter Benjamin dall’altro, e ponendolo nel contesto della “guerra civile mondiale” di questo secolo. Ma ogni pagina di questa raccolta è anche da intendere come una rilettura insolitamente proficua della controversa categoria schmittiana amico/nemico. È questa la sfida forse più bruciante per un intellettuale ebreo, e Taubes se ne mostra pienamente all’altezza.