Grundzüge einer Soziologie des Musikgeschmacks

این کار بر میزانی تمرکز دارد که تفاوت‌های سلیقه‌ای را می‌توان از نابرابری‌های اجتماعی استنباط کرد. این تحلیل بر اساس کار پیر بوردیو، گرهارد شولزه و جامعه شناسان فرهنگی آمریکایی است. هم مفروضات بوردیو و هم مفروضاتی که از تز موسوم به فردی سازی ناشی می شوند، در پژوهش حاضر دستخوش برخی اصلاحات و بسط می شوند. از یک سو - برخلاف پیر بوردیو - ویژگی «تحرک اجتماعی» که در تحلیل تفاوت‌های سلیقه‌ای اهمیت پیدا کرده است. تحرک نه تنها فرصت های جدیدی را برای تغییر یا گسترش ترجیحات فرهنگی باز می کند، بلکه انعطاف پذیری بیشتری را در برخورد با پیشنهادات فرهنگی ایجاد می کند. از سوی دیگر - برای مثال، برخلاف گرهارد شولزه - سلیقه همچنان نقش مهمی در بازتولید نابرابری های اجتماعی ایفا می کند. مطالعه حاضر به این یافته متناقض خلاصه می‌شود که در شرایط اجتماعی تغییر یافته، عبور از مرزهای سلیقه، یعنی سلیقه گسترده، مبنایی برای طرد اجتماعی می‌شود. با استفاده از مثال ترجیحات موسیقایی، نشان داده می‌شود که تحلیل جامعه‌شناختی سلیقه می‌تواند چه کاری انجام دهد و از کدام ابزار روش‌شناختی می‌توان برای آزمایش تجربی مفروضات استفاده کرد. نویسنده از رویکردهای توضیحی زیبایی‌شناسی موسیقی و روان‌شناسی موسیقی استفاده می‌کند، تعریفی از ذوق موسیقی ارائه می‌کند که هم جنبه‌های روان‌شناختی و هم جنبه‌های جامعه‌شناختی را در بر می‌گیرد و سعی می‌کند با استفاده از مواد تجربی موجود، تزهای محوری در مورد شرایط اجتماعی شکل‌گیری سلیقه را اثبات کند. تجزیه و تحلیل ها با ارائه جامعی از شرایط دریافت فعلی موسیقی تکمیل می شوند.

Im Zentrum der Arbeit steht die Frage, inwieweit von sozialen Ungleichheiten auf Geschmacksunterschiede geschlossen werden kann. Die Analyse stützt sich auf die Arbeiten von Pierre Bourdieu, Gerhard Schulze und US-amerikanische Kultursoziologen. Sowohl Bourdieus Annahmen als auch jene, die der so genannten Individualisierungsthese entspringen, erfahren in der vorliegenden Studie einige Korrekturen und Erweiterungen. Einerseits gewinnt - im Gegensatz zu Pierre Bourdieu - das augenfällig gewordene Merkmal der "sozialen Mobilität" bei der Analyse von Geschmackunterschieden an Bedeutung. Mobilität eröffnet nicht nur neue Möglichkeiten, kulturelle Vorlieben zu verändern oder zu erweitern, sondern zwingt auch zu größerer Flexibilität im Umgang mit kulturellen Angeboten. Andererseits wird - im Gegensatz etwa zu Gerhard Schulze - dem Geschmack weiterhin eine Bedeutung bei der Reproduktion sozialer Ungleichheiten beigemessen. Die vorliegende Untersuchung läuft auf die paradoxe Feststellung hinaus, dass unter den veränderten gesellschaftlichen Umständen gerade die Überschreitung von Geschmacksgrenzen, also ein breiter Geschmack zur Grundlage sozialer Ausgrenzung wird. Am Beispiel musikalischer Vorlieben wird gezeigt, was eine soziologische Analyse des Geschmacks leistet und welche methodischen Instrumente zur empirischen Prüfung der Annahmen herangezogen werden können. Der Autor knüpft dabei an Erklärungsansätzen der Musikästhetik und Musikpsychologie an, entwickelt daraus eine sowohl psychologische als auch soziologische Aspekte miteinschließende Definition von Musikgeschmack und versucht die zentralen Thesen über die gesellschaftlichen Bedingungen der Geschmacksbildung am verfügbaren empirischen Material zu erhärten. Ergänzt werden die Analysen um eine umfassende Darstellung der gegenwärtigen Rezeptionsbedingungen von Musik.