Felsefeyi Yaşamak (Ahlak Düşüncesine Giriş)

İçindekiler
İlk Baskıya Önsöz..........................................................................................13
İkinci Baskıya Önsöz....................................................................................18
Üçüncü Baskıya Önsöz ...............................................................................20
Birinci Kısım
Genel Etik Teorisi
I- Felsefe Nedir?........................................................................................25
FELSEFI ANALIZ ....................................................................................27
ÖTEKI DISIPLINLER IÇINDE FELSEFE ...............................................31
TARIH FELSEFESI...................................................................................31
ESTETIK...................................................................................................33
BAŞKA ALANLARDA FELSEFE .............................................................34
FELSEFECİNİN ALANI ..........................................................................37
EPISTEMOLOJI........................................................................................38
METAFIZIK..............................................................................................40
MANTIK...................................................................................................40
Örnek Olay 1: HOŞGÖRÜ:
ÇİZGİYİ NEREYE ÇEKERSİNİZ?................................................42
Örnek Olay 2: EN İYİ VE İYİ..........................................................45
8
II- Etiğin Kapsamı......................................................................................46
ETİK VE AHLAK......................................................................................46
ETİK VE AHLAKİ SORUNLARIN AYRIKSILIĞI.................................48
GÜDÜLER ...............................................................................................56
DIĞERKÂMLIK .......................................................................................56
HOBBES ...................................................................................................57
ETİK İLKELER.........................................................................................60
PLATON...................................................................................................61
İLKELERIN KAYNAĞI ..........................................................................62
AHLAK KURALLARI: MUTLAK MI YOKSA GÖRELİ Mİ?.................66
(a) Mutlakçılık ............................................................................................68
(b) Görecilik...............................................................................................69
Örnek Olay 3: KOMŞUNU SEV......................................................76
Örnek Olay 4: BİR TÖVBEKÂRIN AÇMAZI................................78
Örnek Olay 5: AHLAKİ TAVIRLARDAKİ DEĞİŞİMLER .............79
Örnek Olay 7: GÖRELİLİK..............................................................80
III- Olgular ve Değerler.............................................................................82
Değerlerin Genel Geçerliği .........................................................................87
“Gereken”..................................................................................................88
“İyi” ..........................................................................................................89
“Şifre” Sözcüklerin Atlanması.....................................................................92
Ampirik ve Normatif ..................................................................................94
Örnek Olay 9: PORNOGRAFİ......................................................102
Örnek Olay 10: DOĞRU NEDİR? ................................................104
IV- Doğru ve Yanlış Hakkındaki Bilgimiz .........................................106
(a) Ana Babamız ...................................................................................108
(b) Vicdan.............................................................................................110
(c) Ülke Kanunları................................................................................113
(d) Toplum ya da Kişinin Emsalleri .......................................................117
(e) Tanrı ...............................................................................................120
(f) Akıl .................................................................................................124
(g) Duygular .........................................................................................128
(h) Evrim: Bir Doğal Ayıklama Süreci Olarak Ahlak..............................131
(i) Örnek Olgulardan Hareketle Doğal Bir İlerleme: “Gereken”,
“Olan”dan Türüyor.........................................................................138
Örnek Olay 11: NEDEN AHLAKLI OLMALI?..............................142
Örnek Olay 12: OTORİTE VE OTONOMİ .................................144
Örnek Olay 13: ETİK VE HUKUK................................................146
9
İkinci Kısım
Etik Teorisine Yaklaşımlar
V- Amaçlar ve Araçlar I: Kant...............................................................153
Immanuel Kant (1724-1804).....................................................................154
Koşulsuz Buyruk.......................................................................................161
Örnek Olay 14: KİM YAŞAYACAK? .............................................168
Örnek Olay 15: GÖREVİNİ Mİ YAPIYORSUN?.........................174
Örnek Olay 16: YALAN SÖYLEYEN BAKAN ÖRNEĞİ .............176
VI- Amaçlar ve Araçlar II: Mill ve Faydacılık....................................179
Mill’in Faydacılığı.....................................................................................184
Faydacılığın Eleştirisi.................................................................................187
Kural Faydacılığı.......................................................................................195
Örnek Olay 17: AÇMAZLARLA BAŞA ÇIKMAK
(GERÇEK YA DA HAYALİ/FANTEZİ).......................................197
Örnek Olay 18: AĞIR ÖZÜRLÜ BEBEKLERİN TEDAVİSİ.......200
Örnek Olay 19: ÖLÜM CEZASI....................................................202
VII-Varoluşçuluk ve Etik.........................................................................204
Kierkegaard ..............................................................................................206
Nietzsche..................................................................................................207
Heidegger.................................................................................................209
Sartre........................................................................................................214
Varoluşçuluğun Eleştirisi...........................................................................224
EK: VAROLUŞÇU FİKİRLERE İLİŞKİN İFADELER ..........................227
Örnek Olay 20: YÜKÜ SIRTINDAN ATMAK YA DA
BÜTÜN YÜKÜ SIRTLAMAK .....................................................230
Örnek Olay 21: SUÇLU KİM?........................................................231
Örnek Olay 22: VAROLUŞÇU AÇMAZLAR................................233
VIII-Özgür İrade ve Belirlenimcilik..........................................................236
“Kavram” Hatası.......................................................................................239
Ahlaki Özgürlük.......................................................................................243
Belirlenimcilik ..........................................................................................245
Nedensellik ve Belirlenimcilik ..................................................................252
EK: OKULLARIN BİR TASNİFİ...........................................................258
Örnek Olay 23: ÖZGÜR MÜSÜNÜZ?.........................................260
Örnek Olay 24: ÖZGÜR İRADE VE GENETİK ..........................261
Örnek Olay 25: SUÇ VE CEZA .....................................................262
10
Üçüncü Kısım
Ahlaki ve Pratik Felsefenin Sorunları
IX- Ahlak ve Din.......................................................................................267
(a) Kamutanrıcılık (Panteizm) ...................................................................270
(b) Tanrıcılık (Deizm)...............................................................................272
(c) Tektanrıcılık (Theizm).........................................................................273
Tanrıcılık ve Etik: Mantıksal Bir Bağlantı Var Mıdır?.................................275
Ahlak Kurallarının Kutsanması Olarak Tektanrılı Din.................................281
Örnek Olay 26: İLAHİ EMİRLERDE ETİK ..................................283
Örnek Olay 27: CİNSEL AHLAK...................................................285
Örnek Olay 28: TEKTANRILI DİNLER VE
HOMOSEKSÜELLİK ....................................................................287
X- Doğu Dinleri ve Kültürel Görelilik...............................................290
Budizm.....................................................................................................293
Taoculuk..................................................................................................295
Hinduizm: Advaita Vedanta......................................................................296
Örnek Olay 30: DOĞU VE ORTADOĞU FELSEFELERİ VE
ACI ÇEKME SORUNU................................................................300
XI- Etik ve Politika....................................................................................308
Yönetim Biçimleri....................................................................................309
Yönetim ve Filozoflar...............................................................................312
İnsan Hakları ............................................................................................323
Örnek Olay 33: PASİFİZM VE SAVAŞ ..........................................332
Örnek Olay 34: İNSAN HAKLARI................................................337
Örnek Olay 35: DEMOKRASİ, OTOKRASİ, ANARŞİ................341
Örnek Olay 36: ANARŞI................................................................342
Örnek Olay 37: MÜMKÜN OLANIN SANATI ...........................345
XII-Çevresel Etik ve Biyoetik ................................................................346
ÇEVRESEL ETİK ...................................................................................347
TÜRCÜLÜK VE HAYVANLARIN KURTULUŞU ...........................354
BIYOETIK..............................................................................................360
Örnek Olay 38: HAYATIN DEĞERİ.............................................368
Örnek Olay 39: ÇEVRE SORUNLARI.........................................372
Örnek Olay 40: WONDERWOMAN VE SUPERMAN ...............373
Örnek Olay 41: HAYVAN HAKLARI ...........................................375
Örnek Olay 42: İNSAN NÜFUSU AŞIRI MI?...............................376
XIII-Etik ve Eğitim....................................................................................378
Eğitim Sözcüğünün Etimolojisi.................................................................379
Educare ....................................................................................................379
11
Educere ....................................................................................................381
Öğretmenin Otoritesi ...............................................................................385
Tarihsel Değerlendirmeler.........................................................................393
Örnek Olay 43: EĞİTİMİN DEĞERİ ............................................399
Örnek Olay 44: EDUCARE VE EDUCERE .................................401
Dördüncü Kısım
Ahlaki Fail
XIV-Ahlaki Olgunluk................................................................................405
ÖZERKLİK/1. Neden.............................................................................407
AHLAK EĞİTİMİ ..................................................................................419
Örnek Olay 45: KİŞİNİN ÖZERKLİĞİNİ
DEĞERLENDİRMEK...................................................................421
Örnek Olay 46: BIR AHLAKI EĞITIM MÜFREDATI
ÇIKARMAK ..................................................................................424
Örnek Olay 47: KİŞİSEL BİR ENVANTER ..................................424
XV-Pi Beta Kappa/Deneyim Felsefesi..................................................426
Deneyim Felsefesi .....................................................................................430
Deneyimin Anlamı....................................................................................433
Mutluluk ..................................................................................................433
Ekler................................................................................................................452
Terimler Sözlüğü ........................................................................................455
Ek Okuma Listesi........................................................................................461