Ernährung und Gesellschaft: Forschungsstand und Problembereiche

\"کسانی که غذا را به جنبه تغذیه تقلیل می دهند زیاد دوام نمی آورند..." این جمله در مقاله "چرا غذای ناسالم اینقدر مزه دارد آقای پروفسور پودل؟" (Apotheken-Umschau از 15.12 .1997) روشن می کند که چیزهای روزمره مانند غذا خوردن را نه تنها باید از منظر تغذیه دید، بلکه جنبه های روانشناختی، جامعه شناختی، آموزشی و سایر جنبه های علمی اجتماعی نیز نقش مهمی در مسائل مربوط به سلامت جمعیت ایفا می کنند. حتی نشریاتی مانند "تغذیه در فقر. پیامدهای بهداشتی، اجتماعی و فرهنگی در جمهوری فدرال آلمان" اثر Eva Barlösius و همکاران (1995)2 نمی توانند این واقعیت را پنهان کنند که - علیرغم اهمیت اصلی تغذیه در زندگی انسان - جامعه شناسان 3 تاکنون توجه چندانی نکرده اند • در آلمان نه کرسی برای جامعه شناسی تغذیه وجود دارد و نه یک گروه کاری مربوطه توانسته است خود را در جامعه آلمانی جامعه شناسی تثبیت کند. دلایل زیادی برای این وجود دارد: - اگرچه مصرف غذا از اهمیت اساسی برخوردار است، اما آنقدر با طبیعی بودن زندگی روزمره ادغام شده است که نگاه دقیق تر ممکن است جالب به نظر نرسد. - تهیه غذا همیشه در اختیار بانوان بوده است. بنابراین در یک علم تحت سلطه مردان، این حوزه به سختی مورد توجه قرار می گیرد. - در مقایسه با جنبه های فیزیولوژیکی تغذیه، جنبه های علوم اجتماعی نسبتاً حاشیه ای به نظر می رسد. - بسیاری ممکن است این بخش را کاملاً خاص بدانند - برای مثال در مقایسه با تقاضا برای بخش جامعه شناسی مصرف. 1 ص 46-47. 2 نسخه سیگما، برلین.

"Wer Essen auf den Aspekt der Ernährung reduziert, hält nicht lange durch ... ", dieser Satz in dem Beitrag "Warum schmeckt ungesundes Essen so gut, Herr Professor Pudel?" (Apotheken-Umschau vom 15.12.1997)' macht klar, daß so alltägliche Dinge wie das Essen nicht nur unter ernährungsphysiologischer Per­ spektive gesehen werden dürfen, sondern daß ebenso psychologische, soziolo­ gische, pädagogische und weitere sozialwissenschaftliche Aspekte bei Fragen der Gesundheit der Bevölkerung eine wichtige Rolle spielen. Auch Veröffentlichungen wie "Ernährung in der Armut. Gesundheitliche, soziale und kulturelle Folgen in der Bundesrepublik Deutschland" von Eva Barlösius u.a. (1995)2, können nicht darüber hinwegtäuschen, daß -trotz der zentralen Wichtigkeit der Ernährung im menschlichen Leben - Soziologen ihr 3 bisher wenig Aufmerksamkeit gewidmet haben • In Deutschland gibt es weder einen Lehrstuhl für Ernährungssoziologie, noch konnte sich bislang eine ent­ sprechende Arbeitsgruppe bei der Deutschen Gesellschaft für Soziologie eta­ blieren. Dies kann viele Gründe haben: - Obwohl Nahrungsaufnahme elementar wichtig ist, ist sie doch so in die Selbstverständlichkeit der Alltagswelt eingebunden, daß eine nähere Be­ trachtung nicht als interessant erscheinen mag. - Nahrungszubereitung ist seit altersher die Domäne von Frauen. In einer männlich geprägten Wissenschaft findet deshalb dieser Bereich kaum Beach­ tung. - Im Vergleich zu den physiologischen Aspekten der Ernährung erscheinen die sozialwissenschaftlichen Aspekte eher als marginal. - Vielen mag dieser Ausschnittsbereich als ziemlich speziell gelten -etwa im Vergleich mit einer Forderung nach einer Sektion Konsumsoziologie. 1 S.46-47. 2 Edition Sigma, Berlin.