Erkenntnis und Engagement: Wissenssoziologie als Methode eines Kulturvergleichs deutscher und französischer Intellektueller

روشنفکران با پیشینه‌های مختلف معمولاً به مکاتب فکری و دسته‌بندی‌های فکری منصوب می‌شوند. این رویه این تصور را ایجاد می کند که برنامه تفکر آنها به ویژه در مورد ماهیت و تأثیر روشنفکران معنادار است. کار بر اساس تردید در مورد درستی این ارزیابی است. او از طرف مشارکت اجتماعی به چهار روشنفکر فرانسوی و چهار روشنفکر آلمانی نزدیک می شود.
در زمینه تنش بین دانش و تعهد، که به طور سنتی در جامعه شناسی دانش منعکس شده است، ماکس وبر، امیل دورکیم، ارنست جیینگر، آندره مالرو، برتولد برشت، ژان پل سارتر، ینس رایش و برنارد هانری لوی بر اساس نظریه‌های فکری، شناختی و خشونت طبقه‌بندی می‌شوند که در یک موقعیت تضاد اجتماعی که در آن درگیر بوده‌اند، مورد پرسش قرار گرفته و مشاهده شده است.
ساختار اثر که به عنوان یک مقایسه فرهنگی طراحی شده است، در نهایت امکان مقایسه مستقیم بین روشنفکران فرانسه و آلمان را فراهم می کند. نتیجه این ظن را تأیید می کند که روشنفکران کمتر یک پدیده تاریخی هستند تا یک پدیده جامعه شناختی که منشأ آن را می توان در "پیشگاه تجربه دینی" (F. Fürstenberg) جامعه مربوطه آنها جستجو کرد.

Intellektuelle unterschiedlicher Herkunft werden zumeist Denkschulen und Ideenkategorien zugeordnet. Dieses Vorgehen hinterläßt den Eindruck, als sei die Programmatik ihres Denkens besonders aussagekräftig über Wesen und Wirkung der Intellektuellen. Die Arbeit fußt auf dem Zweifel an der Richtigkeit dieser Einschätzung. Sie geht von der Seite des gesellschaftlichen Engagements an je vier französische und deutsche Intellektuelle heran.
Im traditionell von der Wissenssoziologie reflektierten Spannungsfeld zwischen Erkenntnis und Engagement werden Max Weber, Émile Durkheim, Ernst Jünger, André Malraux, Bertold Brecht, Jean-Paul Sartre, Jens Reich und Bernard-Henri Lévy nach ihren Intellektuellen-, Erkenntnis- und Gewalttheorien befragt sowie in je einer gesellschaftlichen Konfliktsituation beobachtet, in der sie sich engagiert haben.
Die als Kulturvergleich aufgebaute Struktur der Arbeit erlaubt am Ende einen direkten Vergleich zwischen den Intellektuellen in Frankreich und Deutschland. Das Ergebnis bestätigt die Vermutung, dass Intellektuelle weniger ein ideenhistorisches als vielmehr ein soziologisches Phänomen sind, dessen Ursprung im "Vorhof religiöser Erfahrung" (F. Fürstenberg) ihrer jeweiligen Gesellschaft zu finden ist.