Entbürgerlichung durch Adressierung?: Eine Analyse des Verhältnisses Sozialer Arbeit zu den Voraussetzungen politischen Handelns

رابطه بین استفاده از مددکاری اجتماعی و توانایی کاربران آن برای اعمال مؤثر (معمولاً) حقوق مدنی رسمی (سیاسی) چیست؟ این پرسش محوری و با انگیزه تئوریک دموکراسی «دبورژوازدایی از طریق پرداختن؟» است، مطالعه ای برای تحلیل رابطه بین کار اجتماعی و پیش نیازهای اجتماعی کنش سیاسی. نویسنده در پرداختن به مطالعات تجربی و بحث‌های جاری در حوزه مددکاری اجتماعی، علوم سیاسی و تحقیقات جوانان و همچنین در پردازش بحث‌های بین‌المللی شهروندی و غنی‌سازی آن‌ها با موضع پیر بوردیو در مورد سلطه و نظریه طبقاتی، تز اصلی زیر را توسعه می‌دهد. در مطالعه حاضر: علیرغم اهمیت غیرقابل انکار، اعطای رسمی حقوق مدنی جهانی برای تضمین دسترسی برابر به اقدامات سیاسی برای همه شهروندان کافی نیست. بلکه برای اینکه بتوان به صورت سیاسی عمل کرد، «ثروت» خاصی به معنای در اختیار داشتن ابزارهای مادی و نمادین قدرت لازم است. فرآیندهای بورژوازدایی که با هدف بسته شدن اجتماعی و در نتیجه از تضاد بین حقوق مدنی رسمی و قدرت سیاسی دارای بالفعل، که سازنده جوامع طبقاتی سرمایه داری بورژوازی هستند شروع می شود، هسته تحلیل حاضر را تشکیل می دهد و منتقل می شود. توسط نویسنده آنها به حوزه دولت رفاه مددکاری اجتماعی، جایی که او مسئله تأثیرات بورژوازی و غیرشهروندی مددکاری اجتماعی، هم با توجه به تحولات تاریخی و به ویژه تحولات کنونی، مانند سیاست های اجتماعی، دنبال می شود. فعال کردن دولت و فراخوان مشارکت سیاسی جامعه مدنی در پسا دموکراسی.

​In welchem Verhältnis steht die Nutzung Sozialer Arbeit zu der Fähigkeit ihrer Nutzer, ihnen (in der Regel) formal gegebene (politische) Bürgerrechte auch effektiv auszuüben? So lautet die zentrale, demokratietheoretisch motivierte Fragestellung von „Entbürgerlichung durch Adressierung?“, einer Studie zur Analyse des Verhältnisses Sozialer Arbeit zu den sozialen Voraussetzungen politischen Handelns. In Auseinandersetzung sowohl mit aktuellen empirischen Studien und Debatten aus dem Umfeld Sozialer Arbeit, Politikwissenschaft und Jugendforschung als auch in Aufarbeitung der internationalen Debatten um Citizenship und deren Anreicherung um die herrschafts- bzw. klassentheoretische Position Pierre Bourdieus entfaltet der Autor in der vorliegenden Studie folgende zentrale These: Trotz ihrer unbestreitbaren Wichtigkeit reicht die formale Verleihung universeller Bürgerrechte nicht aus, um den Zugang zu politischem Handeln für alle Bürgerinnen und Bürger gleichermaßen sicherzustellen. Zum Erlangen politischer Handlungsfähigkeit bedarf es vielmehr zusätzlich eines spezifischen „Vermögens“ im Sinne der Verfügung über materielle und symbolische Machtmittel. Die somit an der für bürgerlich-kapitalistische Klassengesellschaften konstitutiven Widerspruchs zwischen formalen Bürgerrechten und de facto besessener politischer Macht ansetzenden und auf soziale Schließung ausgerichteten Entbürgerlichungsprozesse bilden den Kernpunkt der vorliegenden Analyse und werden von ihrem Autor auf das wohlfahrtsstaatliche Feld der Sozialen Arbeit übertragen, wo er der Frage nach sowohl ver- wie auch entbürgerlichenden Effekten Sozialer Arbeit nachgeht, sowohl im Hinblick auf historische wie insbesondere aktuelle Entwicklungen, wie z.B. der Politik des aktivierenden Staats und der engagementpolitischen Anrufung der Bürgergesellschaft in der Post-Demokratie.