Die V. Republik: Frankreichs neues Regierungssystem

همانطور که مشخص است، بهتر است کارشناس سیاسی پیش از جرأت تحلیل و تفسیر یک نظام حکومتی جدید، منتظر واقعیت قانون اساسی باشد. او می‌داند که فرآیند حکومتی در پویایی خود و تحت تأثیر عوامل پیش‌بینی‌نشده و غیرقابل پیش‌بینی، غالباً از قواعدی تبعیت می‌کند که لزوماً با آنچه در متن قانون اساسی مقرر شده مطابقت ندارد. این احتیاط در نظام حکومتی مانند نظام جمهوری پنجم، که به نظر می‌رسد متن قانون اساسی معنای کمی گرانبها دارد و شخصیت برجسته یک مرد تقریباً همه چیز را معنا می‌کند، دو چندان مناسب است. تا آنجا که به نظریه قانون اساسی مربوط می شود، تغییر نسبت به جمهوری چهارم واقعاً شدید است. اما امروز چه کسی می‌تواند بگوید که آیا این یک گسست، چرخش، تغییر در رفتار اساسی، تاریخی و اجتماعی فرانسوی‌ها است یا خیر؟ شما هر دلیلی برای مشکوک بودن دارید. در پس تغییر مداوم رژیم‌ها در فرانسه، حداقل تا سال 1958، تداومی وجود داشت که منطقی بود. اما این احتیاط لازم نباید بهانه ای برای انفعال باشد. برعکس، قبل از هر چیز برای ما معقول به نظر می رسید که مطالبی را که برای درک مبانی نظری و برخی حقایق ملموس رژیم جدید ضروری است، جمع آوری کرده و با اطمینان در دسترس قرار دهیم. قبلاً در مورد جمهوری پنجم مطالب زیادی نوشته شده است، اما در مورد آن نیز گناهان زیادی شده است.

Bekanntlich ist es für den Politologen besser, auf die Verfassungswirklich­ keit zu warten, bevor er es wagen sollte, ein neues Regierungssystem zu analysieren und zu interpretieren. Er weiß, daß der Regierungsprozeß in seiner Dynamik und unter dem Einfluß unvorhergesehener und unvorher­ sehbarer Faktoren oft Regeln gehorcht, die nicht unbedingt denen ent­ sprechen, die der Verfassungstext fixiert hat. Diese Vorsicht ist doppelt am Platze, wenn es sich um ein Regierungssystem wie das der V. Republik han­ delt, wo der Text der Verfassung herzlich wenig, die überragende Persön­ lichkeit eines Mannes dagegen fast alles zu bedeuten scheint. Was die Ver­ fassungstheorie anlangt, ist die Veränderung gegenüber der IV. Republik in der Tat einschneidend. Wer vermöchte aber heute zu sagen, ob und inwie­ weit es sich dabei um einen Bruch, um eine Wendung, um eine Wandlung im fundamentalen, historisch und sozial bedingten Verhalten der Franzosen handelt? Man hat allen Grund zum Mißtrauen. Hinter dem ständigen Wechsel der Regime in Frankreich verbarg sich, wenigstens bis zum Jahre 1958, eine durchaus sinnvolle Kontinuität. Diese gebotene Vorsicht darf nun aber nicht einen Vorwand zur Un­ tätigkeit liefern. Im Gegenteil schien es uns sinnvoll, zunächst einmal das Material zu sammeln und zuverläßlich zugänglich zu machen, das zum Ver­ ständnis der theoretischen Grundlagen und einiger konkreter Gegeben­ heiten des neuen Regimes unentbehrlich ist. Über die V. Republik ist schon viel geschrieben, aber es ist auch viel an ihr gesündigt worden.