Der Krieg als autopoietisches System: Die Kriege der Gegenwart und Niklas Luhmanns Systemtheorie

بسیاری از جنگ‌های داخلی و فراملی در دهه‌های اخیر مشمول قوانین سیاسی، بین‌المللی یا هنجارهای سنتی حل منازعه نیستند. در عوض، فرآیندهای خشونت‌آمیز تشدید می‌شوند و دائمی می‌شوند، ایدئولوژی‌های ملی‌گرا و بنیادگرا هویت‌های گروهی جدیدی ایجاد می‌کنند و اقتصادهای جنگی بلندمدت توسعه می‌یابند. چگونه می توان چنین جامعه ای را که در اثر چندین دهه جنگ متلاشی شده است، از نظر جامعه شناختی درک کرد؟ کار حاضر پیشنهاد می کند از مدل توضیحی نظریه سیستم نیکلاس لومان استفاده شود. بنابراین، این کار کمکی به درک بهتر وقایع جنگ کنونی و همچنین توسعه حیاتی بیشتر نظریه سیستم‌ها در حوزه‌ای است که تاکنون عمدتاً نادیده گرفته شده است.

Viele innerstaatliche und transnationale Kriege der letzten Jahrzente unterliegen weder politischen, völkerrechtlichen noch traditionalen Normen der Konfliktaustragung. Stattdessen eskalieren und verstetigen sich in ihnen Gewaltprozesse, schaffen nationalistische und fundamentalistische Ideologien neue Gruppenidentitäten und entwickeln sich auf Dauer angelegte Kriegsökonomien. Wie kann eine derartige, durch jahrzentelangen Krieg zerrüttete Gesellschaft soziologisch erfasst werden? Die vorliegende Arbeit schlägt vor, hierfür das Erklärungsmodell der Systemtheorie Niklas Luhmanns zu verwenden. Die Arbeit ist somit ein Beitrag zu einem besseren Verständnis des aktuellen Kriegsgeschehens ebenso wie zur kritischen Fortentwicklung der Systemtheorie in einem Gegenstandsbereich, den diese bislang weitgehend vernachlässigt.