Der Europäische Gerichtshof für Menschenrechte als Diskurswächter: Zur Methodik, Legitimität und Rolle des Gerichtshofs im demokratisch-rechtsstaatlichen Entscheidungsprozess

این کتاب انتقاد کنونی از ECtHR را به عنوان فرصتی برای طرح این سوال اساسی در نظر می گیرد که چه نقشی باید در رابطه با فرآیند تصمیم گیری دموکراتیک و حاکمیت قانون در کشورهای متعاهد آن ایفا کند. زیرا انتقاد از مشروعیت دادگاه که در حال حاضر در بریتانیا به شدت در حال تدوین است، از نظر تئوری دموکراتیک سؤالات مشروعی را ایجاد می کند و باید جدی گرفته شود. علاوه بر ارزیابی دقیق نظری و روش‌شناختی رویه قضایی، از منظر نظری دولتی نیز به نقد پرداخته می‌شود. در اینجا، از بینش های میان رشته ای از فلسفه و همچنین زبان شناسی و علوم سیاسی استفاده می شود. پس از تجزیه و تحلیل دقیق بر اساس کنوانسیون وین در مورد حقوق معاهدات، رویکردهای عینی به تفسیر (مانند معنای اصلی یا positivisme sociologique) مورد بحث قرار گرفته و رد می شود. در هر صورت، نظارت بر انطباق با هنجارهای از پیش موجود به عنوان تنها مدل توضیحی و توجیهی ناقص است. همچنین وظیفه دادگاه است که گفتمان تصمیم‌گیری دموکراتیک و حاکمیت قانون را به عملکرد صحیح آن گره بزند، از عقلانیت هنجاری آن اطمینان حاصل کند و مبنای واقعی آن را بررسی کند. در اینجا، حاشیه قدردانی و عامل تعیین کننده تعیین کننده مشروعیت تصمیم کنترل شده از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به نوبه خود، دادگاه را از کنار گذاشتن نقش خود به عنوان نگهبان این گفتمان، کمک می کند تا اطمینان حاصل شود که نهادهای دولت های دموکراتیک مبتنی بر حاکمیت قانون به نقش خود عمل می کنند.

Das Buch nimmt die aktuelle Kritik am EGMR zum Anlass, die Grundsatzfrage zu stellen, welche Rolle dieser gegenüber dem demokratisch-rechtsstaatlichen Entscheidungsprozess seiner Vertragsstaaten einnehmen sollte. Denn die Kritik an der Legitimität des Gerichtshofs, die momentan im Vereinigten Königreich am drastischsten formuliert wird, wirft berechtigte demokratietheoretische Frage auf und ist ernst zu nehmen. Neben einer detaillierten rechtstheoretischen und -methodischen Bewertung der Rechtsprechung wird die Kritik auch aus staatstheoretischer Sicht behandelt. Hierbei werden jeweils interdisziplinär Erkenntnisse der Philosophie sowie der Sprach- und Politikwissenschaften herangezogen. Nach einer ausführlichen Analyse anhand der Wiener Vertragsrechtskonvention werden objektivistische Auslegungsansätze (wie original meaning oder positivisme sociologique) erörtert und zurückgewiesen. Die Kontrolle der Einhaltung prä-existenter Normen ist als alleiniges Erklärungs- und Rechtfertigungsmodell jedenfalls defizitär. Aufgabe des Gerichtshofs ist es auch, den demokratisch-rechtsstaatlichen Entscheidungsdiskurs an seine korrekte Funktionsweise zu binden, seine normative Rationalität sicherzustellen sowie hierfür die Tatsachengrundlage zu prüfen. Hierbei kommt der margin of appreciation und dem sie maßgeblich bestimmenden Faktor der Legitimität der kontrollierten Entscheidung besondere Bedeutung zu. Sie verhindert ihrerseits, dass der Gerichtshof aus seiner Rolle fällt, die darin besteht, als Wächter dieses Diskurses einen Beitrag dazu zu leisten, dass die Institutionen demokratischer Rechtsstaaten ihrer Rolle entsprechen.