Der Dammbau: Grundlagen und Geotechnik der Stau- und Verkehrsdämme

دو سد از سدهای قبلی، به استثنای سدهای چوبی، کمتر شناخته شده است، سدهایی که توسط استادان سد ساز آلمانی در قرون وسطی ساخته شده، شاهد روشی پیچیده و پایدار در ساخت و ساز هستند که امروزه هنوز هم مورد احترام است، زیرا نمی تواند فناوری به معنای امروزی نامیده شود. کار دستی عمدتاً بدوی غالب بود، همانطور که در مناطق استعماری رایج است، اما امروزه در هند نیز از کارگران تپه‌ای استفاده می‌شود که به دلیل فقدان دانش مکانیکی خاک در مورد مصالح ساختمانی از هیچ گونه استفاده فنی از ماشین آلات استفاده نمی‌کردند و تحکیم را به این عامل واگذار کردند. از زمان یکی از حوزه‌های ساختمانی که در دهه‌های اخیر دستخوش نفوذ علمی و فنی و تحقیقات پایه‌ای شده است، بی‌شک سدسازی به‌عنوان زیرمجموعه اساسی مهندسی جامع زمین، راه و هیدرولیک است. نتیجه این کار، تکنولوژی سدسازی ترافیکی و به ویژه سیستم های سدسازی مبتنی بر مکانیک مدرن خاک است. انگیزه های جهت گیری مجدد سیستماتیک و روشمند ساخت سد عمدتاً بر اساس نتایج تحقیقاتی مکانیک خاکی مدرن است که در عین حال مبنای یک ژئوتکنیک هدایت شده برنامه ریزی شده است. برای آلمان، ساخت سدهای Sösetal و Koberbachtal در حدود 25 سال پیش نقطه عطفی و در عین حال انحراف از روش های سدسازی قبلی بود [51,133]. اجرای سد 57.3 متری Sösetalsperre برای آلمان کاملاً راهگشا است. موفقیت غیرقابل انکار در عملکرد این سد در این دوره منعکس شده است، که سطح پایین نشست و جابجایی های دیگر (به بخش 8 مراجعه کنید) شواهد قانع کننده ای را ارائه می دهد.

2 früherer Dämme, mit Ausnahme der Knüppeldämme, wenig bekannt ist, so sind doch die Staudämme deutscher Dammbaumeister des Mittelalters Zeugen einer kunstvollen, noch heute Achtung gebietenden stabilen Bauweise, da doch von Technik im modernen Sinne nicht gesprochen werden kann. Es herrschte meist primitive Handarbeit vor, wie sie in kolonialen Gegenden, aber auch in Indien noch heute unter Verwendung hilliger Arbeitskräfte üblich ist, die früher bei mangelhaften bodenmechanischen Kenntnissen der Baustoffe jeden technischen Maschineneinsatz vermissen lassen und die Verfestigung dem Faktor Zeit überließen. Zu denjenigen Gebieten des Bauwesens, die in den letzten Jahrzehnten eine umfassende wissenschaftlich-technische Durchdringung und Erforschung der Grundlagen erfahren haben, gehört nun zweifellos der Dammbau als wesentliches Teilgebiet des umfassenden Erd-, Straßen- und auch Wasserbaues. Als Frucht dieser Arbeiten zeichnet sich die auf neuzeitlicher bodenmechanischer Grundlage beruhende Dammbautechnik der Verkehrs- wie ganz besonders der Stau­ anlagen ab. Die Impulse zur systematischen und methodischen Neuausrichtung des Dammbaues liegen vor allem in den Forschungsergebnissen der neuzeitlichen Erdbaumechanik begründet, die zugleich Grundlage einer planvoll gelenkten Geotechnik ist. Für Deutschland ist der Bau der Sösetal- und Koberbachtal­ sperre vor etwa 25 Jahren die Wende und zugleich Abkehr von früheren Damm­ bauweisen [51,133]. Die Ausführung des 57,3 m hohen Dammes der Sösetalsperre ist für Deutschland schlechthin bahnbrechend. Der unbestreitbare Erfolg spiegelt sich in der Bewährung dieses Staudammes während dieses Zeitraumes wider, wofür die geringen Setzungen und sonstigen Verlagerungen (vgl. Abschnitt 8) einen überzeugenden Beweis liefern.