Das informelle Wirtschaftssystem: Analyse und Perspektiven der wechselseitigen Entwicklung von Erwerbs- und Eigenarbeit

اقتصاد به طور طبیعی عمدتاً با حوزه رسمی اقتصاد سر و کار دارد. اخیراً بحث رو به رشد و گسترده‌ای در مورد حوزه‌های غیررسمی و غیر پولی اقتصاد مطرح شده است که در کار حاضر به شیوه‌ای سیستماتیک و تحلیلی خلاصه و تفسیر شده است. به نظر می‌رسد تمایز بین حوزه‌های رسمی و غیررسمی در اقتصاد بیش از همه برای دنیای کار معنا دارد، اما این توجه می‌تواند در مورد تضادهای اکولوژیکی در اقتصاد نیز مهم باشد، زیرا ثبت رسمی واقعیت طبیعی کافی نیست. تمام رویدادهای طبیعی را برای درک فرآیندهای اقتصادی توصیف کنید. این اثر در اوایل سال 1992 توسط گروه اقتصاد دانشگاه کاسل به عنوان پایان نامه پذیرفته شد. ایده این پایان نامه به چند سال قبل برمی گردد: این به عنوان بخشی از کار من با اقتصاد دوگانه و جایگزین متولد شد. در آن زمان متوجه سردرگمی مفهومی زیادی در مورد آنچه که اقتصاد غیررسمی نامیده می‌شود، شدم. در این زمینه، به نظرم مهم می رسید که اصول و اهمیت اقتصاد غیررسمی را در این کار بررسی کنم. رابطه متقابل آشکار بین اقتصاد رسمی و غیررسمی مشخص شد. در نهایت، این دانش می تواند منجر به نزدیک شدن اقتصاد به کل فرآیند اقتصادی از جنبه بازتولید شود. راه تا به امروز بیش از همه با این واقعیت مشخص شده است که نارسایی ها و کاستی های حاصل از سیستم تولید ثبت و اصلاح می شوند.

Die Wirtschaftswissenschaften beschäftigen sich naturgemäß vorwiegend mit dem formellen Bereich der Wirtschaft. Erst in jüngerer Zeit ist eine wachsende und ausführliche Diskussion zu den informellen, nicht geldlich entlohnten Be­ reichen der Ökonomie entstanden, die in der vorliegenden Arbeit in systemati­ scher und analytischer Weise zusammengefaßt und interpretiert wird. Die Un­ terscheidung von formeller und informeller Sphäre innerhalb der Ökonomie er­ scheint vor allem für die Arbeitswelt sinnvoll, aber auch bei den ökologischen Konflikten in der Wirtschaft könnte diese Betrachtung wichtig sein, weil die formelle Erfassung der Naturwirklichkeit nicht ausreicht, um das gesamte Na­ turgeschehen innerhalb der Wirtschaftsprozesse zu verstehen. Die vorliegende Arbeit wurde Anfang 1992 vom Fachbereich Wirtschaftswis­ senschaften der Universität-Gesamthochschule Kassel als Dissertation ange­ nommen. Die Idee zu dieser Dissertationsschrift reicht einige Jahre zurück: Sie wurde im Rahmen meiner Beschäftigung mit der Dual- und Alternativökono­ mie geboren. Damals mußte ich eine große begriffliche Verwirrung bei dem feststellen, was als informelle Ökonomie bezeichnet wird. Mir erschien es in dem Zusammenhang wichtig, in dieser Arbeit besonders die Grundlagen und die Bedeutung der informellen Ökonomie herauszuarbeiten. Dabei wurde das ausgeprägte Wechselverhältnis zwischen formeller und informeller Ökonomie deutlich. Diese Erkenntnis könnte letztlich dazu führen, in der Ökonomie den gesamten Wirtschaftsprozeß wesentlich mehr vom Aspekt der Reproduktion anzugehen. Der bisherige Weg wird vor allem dadurch charakterisiert, daß vom produzierenden System ausgehend die sich ergebenden Unzulänglichkei­ ten und Mängel erfaßt und korrigiert werden.