Bilder der Moderne: Studien zu einer Soziologie der Kunst- und Kulturinhalte

جامعه در تصویر است. تجربه زیبایی‌شناختی و هرمنوتیک جامعه‌شناختی در مراحل اولیه نظریه اجتماعی، هنر نبود، بلکه قانون بود که جایگاه برجسته‌ای را به خود اختصاص داد. دقیقاً به این دلیل که جامعه‌شناسی حول مسئله نظم اجتماعی متمرکز و سازمان‌دهی شده است، نظریه‌ای اجتماعی که شیوه اولیه ادغام قانون را فرض می‌کند، در تحلیل کم و بیش ضمنی قانون تجمیع می‌شود. در «تئوری اجتماعی 1 و قانون» تلاش کرده‌ام با استفاده از مشارکت‌های نظری مارکس، دورکیم و وبر این موضوع را به تفصیل ردیابی کنم. در ادامه جستجوی خود برای ریشه های حقوقی تفکر جامعه شناختی، اکنون می خواهم اهمیت نظام مند هنر و زیبایی شناسی روزمره را در پیش نویس های درک مدرنیته بررسی کنم. در کنار گئورگ زیمل، امیل دورکیم به طور خاص آشکار کننده است. آیا نقد ور از زیبایی‌شناسی، دسترسی جامعه‌شناسی به پدیده‌های زیبایی‌شناختی را می‌بندد، یا دورکیم که در قالب‌های حقوقی و دینی-جامعه‌شناختی بحث می‌کند، ابزاری برای اختصاص دادن جایگاه روشنی به هنر در نظریه اجتماعی فراهم می‌کند؟ در تصویر وبر از عقل گرایی غربی نیز، اهمیت هنر و اهمیت زیبایی شناسی برای کنش روزمره کمتر آشکار می شود و سرانجام، پروژه وبر برای جامعه شناسی محتوای فرهنگی و هنری هرگز به نتیجه نرسید. اما آیا با توجه به یک نظریه نظری، آیا ارزش آن را ندارد. قانون در گفتمان جامعه شناختی عصر مدرن. فرانکفورت 1993.

Die Gesellschaft ist im Bilde. Ästhetische Erfahrung und soziologische Hermeneutik In den Anfangsgründen der Gesellschaftstheorie nimmt nicht die Kunst, sondern das Recht einen prominenten Platz ein. Gerade weil sich Soziologie um das Problem sozialer Ordnung zentriert und organisiert, gerinnt eine Gesellschaftstheorie, die den primären Integrationsmodus von Recht postuliert, zu einer mehr oder minder impliziten Rechtsanalyse. Dies habe ich in »Gesellschaftstheorie 1 und Recht« insbesondere anhand der Theoriebeiträge von Marx, Durkheim und Weber im Detail nachzuzeichnen versucht. In Fortführung einer Suche nach den juridischen Ursprüngen des soziologischen Denkens möchte ich nunmehr untersuchen, welchen systematischen Stellenwert Kunst und Alltagsästhetik in den Entwürfen zum Verständnis der Moderne einnimmt. Neben Georg Simmel ist Emile Durkheim besonders aufschlußreich. Ver­ schließt seine Kritik des Ästhetizismus der Soziologie den Zugang zu ästhetischen Phänomenen oder liefert gerade der juridisch und religionssoziologisch argumentierende Durkheim ein Instrument, der Kunst einen deutlichen Platz in der Gesellschaftstheorie anzu­ weisen? Auch in Webers Bild des okzidentalen Rationalismus sind der Stellenwert der Kunst und die Bedeutung der Ästhetik für das All­ tagshandeln unterbelichtet Schließlich ist Webers Projekt einer So­ ziologie der Kultur-und Kunstinhalte nicht mehr zur Ausführung ge­ langt. Aber lohnt es nicht vielleicht, angesichts einer theoretischen Vgl. Gephart, Wemer: Gesellschaftstheorie und Recht. Das Recht im soziolo­ gischen Diskurs der Modeme. Frankfurt am Main 1993.