Bilder, Ähnlichkeit und Perspektive: Auf dem Weg zu einer neuen Theorie der bildhaften Repräsentation

ما در عصر تصاویر زندگی می کنیم - و در یک رابطه کاملاً دوسوگرا با آنها. از یک طرف، ما به آنچه می بینیم اعتقاد داریم، از طرف دیگر، به دلیل آخرین پیشرفت ها در زمینه پردازش تصویر، دستکاری ها اغلب دیگر قابل تشخیص نیستند. اهمیت شباهت در تولید و تفسیر تصاویر، یک سؤال اساسی در علم تصویر است که به بررسی ارتباط بین دیدن و بازنمایی تصویری به شیوه ای بین رشته ای می پردازد.

کلاوس رهکامپر به بررسی این موضوع می پردازد که تا چه حد این تصور شهودی که تصاویر با استفاده از شباهت نمایش داده می شوند قابل قبول، معقول و صحیح است و از تعامل تصویر، شباهت و دیدگاه بحث می کند. تا آنجایی که به وظیفه پرسپکتیو مربوط می شود، نویسنده ابتدا نظریه پرسپکتیو مرکزی را بررسی می کند که مثلاً در آثار لئوناردو داوینچی توسعه یافته است. او با استفاده از مفهوم شباهت، شکل تعریف مفاهیم را که در فلسفه مرسوم است، نقد می کند و با استناد به ملاحظاتی از روانشناسی شناختی و منطق مدرن، جایگزینی را ترسیم می کند.

Wir leben in einem Zeitalter der Bilder - und in einem durchaus ambivalenten Verhältnis zu ihnen. Einerseits glauben wir, was wir sehen, anderseits können durch die neuesten Entwicklungen im Bereich der Bildbearbeitung Manipulationen oftmals gar nicht mehr entdeckt werden. Die Bedeutung der Ähnlichkeit bei der Herstellung und Interpretation von Bildern ist eine zentrale Frage in der Bildwissenschaft, welche die Zusammenhänge zwischen Sehen und bildhaftem Darstellen interdisziplinär erforscht.

Klaus Rehkämper prüft, inwieweit die intuitive Vorstellung, Bilder würden mittels Ähnlichkeit repräsentiert, haltbar, vernünftig und richtig ist und diskutiert das Zusammenwirken von Bild, Ähnlichkeit und Perspektive. Was die Aufgabe der Perspektive angeht, so untersucht der Autor zunächst die Theorie der Zentralperspektive, wie sie z.B. in den Arbeiten Leonardo da Vincis entwickelt wird. Angewandt auf den Begriff der Ähnlichkeit kritisiert er die in der Philosophie übliche Form der Definition von Begriffen und skizziert im Rückgriff auf Überlegungen aus der kognitiven Psychologie und der modernen Logik eine Alternative.