Ansätze und Perspektiven der Institutionentheorie: Eine bibliographische und konzeptionelle Einführung

کار حاضر از بستر بحث بخش \"نظریه سیاسی و تاریخچه ایده‌ها\" در DVPW بیرون آمده است که چندین سال است پروژه نظریه نهادهای سیاسی را از منظر بین رشته‌ای در کار مستمر دنبال می‌کند. همایش ها. بحث با نمایندگان رشته‌های علوم اجتماعی همسایه به سرعت نشان داد که اجرای علوم سیاسی چنین پروژه‌ای از ابتدا با ابهام مفهومی که تقریباً همیشه با استفاده از مفهوم نهاد همراه است، سنگین است. به همین دلیل است که از پیشنهاد پروفسور هرنباخ و گوهلر برای قرار دادن موضوعات علوم سیاسی در بحث عمومی علوم اجتماعی، جست‌وجوی ارتباطات مفهومی احتمالی و ترکیب آن با مروری کتابشناختی از ادبیات مربوطه خوشحال شدم. پروفسور دکتر Gerhard Göhler وظیفه نظارت بر این پروژه را بر عهده گرفته است که با مهربانی توسط DFG با کمک هزینه تحقیقاتی تامین شده است. او با این کار نه تنها چارچوب نهادی اجرا را فراهم کرد، بلکه در تمام مدت کار را با علاقه و انتقاد همراه کرد و در نتیجه سهمی تعیین کننده در تکمیل آن داشت. گزارشی که اکنون می‌توانم ارائه کنم، بدون تعهد راینر کون، که بسیار فراتر از تعهدات اوست، به دست نمی‌آمد. Rainer Kühn نه تنها به طور قابل توجهی در کار کتابشناختی مشارکت داشت، بلکه فهرست را نیز جمع آوری کرد و در نهایت مسئولیت کار دقیق و پر زحمت تولید یک قالب چاپی مناسب برای انتشار را بر عهده گرفت. اول و مهمتر از همه، ما به او مدیونیم.

Die vorliegende Arbeit ist aus dem Diskussionszusammenhang der Sektion "Politi­ sche Theorie und Ideengeschichte" in der DVPW hervorgegangen, die seit einigen Jah­ ren auf kontinuierlich stattfindenden Arbeitstagungen in fachübergreifender Perspektive das Projekt einer Theorie politischer Institutionen verfolgt hat. Dabei haben gerade die Diskussionen mit Vertretern sozialwissenschaftlicher Nachbardisziplinen schnell gezeigt, daß auch die politikwissenschaftliche Durchführung eines solchen Projekts von vorn­ herein durch die konzeptuellen Unschärfen belastet ist, die die Verwendung des Institu­ tionenbegriffs fast durchgängig begleiten. Deshalb habe ich gern die Anregung der Pro­ fessoren Herrnbach und Göhler aufgegriffen, die politikwissenschaftlichen Fragestellun­ gen in der allgemeinen sozialwissenschaftliehen Diskussion zu situieren, nach möglichen konzeptuellen Anschlüssen zu suchen und dies mit einem bibliographischen Überblick über die einschlägige Literatur zu verbinden. Herr Prof. Dr. Gerhard Göhler hat es übernommen, dieses Projekt, das dankens­ werter Weise von der DFG durch eine Sachbeihilfe gefördert wurde, zu betreuen. Damit hat er nicht nur für den institutionellen Rahmen der Durchführung gesorgt, sondern er hat die Arbeit über den gesamten Zeitraum interessiert und kritisch begleitet und so ent­ schieden zu deren Abschluß beigetragen. Der Bericht, den ich nunmehr vorlegen kann, wäre so allerdings ohne das weit über seine Verpflichtungen hinausgehende Engagement Rainer Kühns nicht entstanden. Rainer Kühn war nicht nur wesentlich an den bibliographischen Arbeiten beteiligt, son­ dern er hat darüber hinaus das Register erstellt und war schließlich in mühevoller Klein­ arbeit auch für die Herstellung einer publikationsfähigen Druckvorlage verantwortlich. Ihm ist vor allem und in erster Linie zu danken.