Alter(n) in der alternden Gesellschaft. Eine soziologische Einfuhrung in die Wissenschaft vom Alter(n)

جامعه، به‌طور دقیق‌تر: سیاستمداران و رسانه‌ها «پیری» را کشف کرده‌اند. مشکل به خوبی شناخته شده است، حتی اگر برای مدت طولانی نمی خواهید آن را ببینید: بیش از چهل سال است که تعداد تولدها (نه تنها) در آلمان در حال کاهش است. موجودیت و ساختارهای جامعه ما در معرض خطر تلقی می شود. در عین حال، امید به زندگی در حال افزایش است و تعداد و نسبت افراد مسن در حال افزایش است. اثرات هر دو پیشرفت پیچیده است. افراد شاغل کمتر و کمتری باید از سالمندانی که در حال افزایش سن هستند مراقبت کنند. به لطف پیشرفت پزشکی، رفاه مادی و آزادسازی اجتماعی، این افراد هنوز هم می‌توانند در دوران پیری از «زندگی خوب» بی‌سابقه‌ای برخوردار شوند، اما انتظارات آینده نسبتاً تیره و تار است - به‌ویژه برای سالمندان آینده. این کمتر تبعیض سنی است و مطمئناً "فرقه جوانان" مقصر نیست. بلکه اراده ای برای جوانان به خصوص ساختارها وجود ندارد که بتوانند از عهده آنها برآیند. کاهش سطح تضمین شده حقوقی مزایا در صورت پیری و بیماری مایه نگرانی است. و هنوز هم عدم تمایل گسترده ای در بخش اقتصاد برای استفاده از مهارت های افراد مسن وجود دارد. چرا جامعه خاکستری می شود؟ امروز در دوران پیری چگونه زندگی می کنید؟ «مسئولان جدید» چه کسانی هستند؟ و: آیا فردا همچنان آنجا خواهد بود؟

Die Gesellschaft, genauer: Politik und Medienschaffende, haben das „Alter“ entdeckt. Das Problem ist bekannt, auch wenn man es lange nicht sehen wollte: Seit über vierzig Jahren sinken (nicht nur) in Deutschland die Geburtenzahlen. Bestand und Strukturen unserer Gesellschaft gelten als gefährdet. Zugleich steigt die Lebenserwartung, wächst die Zahl und der Anteil alter Menschen. Die Wirkungen beider Entwicklungen sind komplex. Immer weniger erwerbstätige Menschen müssen immer mehr und älter werdende Senioren versorgen. Können diese heute noch – dank medizinischem Fortschritt, materiellem Wohlstand und gesellschaftlicher Liberalisierung - ein nie dagewesenes „gutes Leben“ im Alter genießen, so sind die Zukunftserwartungen – vor allem für die künftigen Alten - eher düster. Daran sind weniger die Altersdiskriminierung und schon gar nicht der „Jugendkult“ Schuld. Vielmehr fehlt es am Willen zum Nachwuchs, vor allem an Strukturen sich ihn leisten zu können. Bedenklich ist der Abbau des gesetzlich garantierten Leistungsniveaus bei Alter und Krankheit. Und noch immer fehlt es verbreitet seitens der Wirtschaft an Bereitschaft, die Kompetenzen der Älteren zu nutzen. Warum wird die Gesellschaft „grau“? Wie lebt man heute im Alter? Wer sind die „neuen Alten“? Und: wird es sie morgen noch geben?