Κοινωνιολογία της εκπαίδευσης Θεωρίες για την κοινωνική ανισότητα στο σχολείο

Πρόλογος....................................................................................................... 9  ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΚΟΙΝΟΝ ΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ  Δυο λόγια για την κοινωνιολογία.................................................................... 13  Η κοινωνιολογία της εκπαίδευσης.................................................................. 15  ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ  Η «θεωρία του ανθρωπίνου κεφαλαίου»...................................................... 21  Το περιεχόμενο της «θεωρίας του ανθρώπινου κεφαλαίου»................... 23  Μεθοδολογικά ερωτήματα που προκύπτουν από τη «θεωρία του ανθρώπινου  κεφαλαίου»....................................................................................... 27  Η σημασία της «θεωρίας του ανθρώπινου κεφαλαίου»............................... 35  ΕΠΙΔΟΣΗ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ  Εισαγωγικά....................................................................................................... 41  Η ανακάλυψη της κοινωνικής ανισότητας στο σχολείο............................ 44  Η ’ Εκθεση του Κόουλμαν.................................................................... 44  Η Ανισότητα του Τζενκς................................................................... 51  Η ανισότητα στην εκπαίδευση είναι κοινωνική ......................................... 58  Η καθυστέρηση................................................................................... 59  Η επίδοση............................................................................................ 60  Η ανώτατη εκπαίδευση....................................................................... 63  ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΙΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ  Οι διαφορές του σχολείου των σοσιαλιστικών χωρών................................ 71  Οι πολιτικές αναστολές στην κοινωνική ανάλυση ..................................... 75  Η κοινωνική ανισότητα στο σχολείο των σοσιαλιστικών χωρών.............. 79  Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΑΝΙΣΟΤΗΤΑΣ  Η ανισότητα δεν είναι αναπόφευκτη........................................................... 87  Η ευθύνη του σχολείου................................................................................ 93  ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΚΑΙ ΝΟΗΤΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ:  Ο ΜΥΘΙΚΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΦΥ Ϊ ΑΣ  Η ευφυΐα και η μέτρησή τη ς ....................................................................... 105  Η πρόσφατη θεωρία για το γενετικό καθορισμό της ανθρώπινης ευφυΐας 113  Η κοινωνική διάσταση της επιστήμης........................................................... 123  7  ΚΟΙΝΟΝΙΟΛΟΓ1Λ ΤΉΧ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ!  Η ΓΛΩΣΣΑ, Η ΣΧΟΛΙΚΗ ΓΛΏΣΣΑ ΚΑΙ Η ΑΝ ΙΣΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΟΝ  ΜΑΗΗΤΟΝ  ί*λωυσα και σχολική επίδοση................. .................................................. 131  II θεωρία τον Μπέιζιλ Μπερνστίν............................................................. 138  ΟΙ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΙΣΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ  Εισαγωγικά.................................................................................................................. 151  Η φονζιοναλισυκή ερμηνεία..................................................................... 152  II ερμηνεία των «ριζοσπαστών»................................................................ 158  Η θεωρία του «μορφωτικού κεφαλαίου»................................................... 162  Η μαρξιστική προσέγγιση για το ρόλο του σχολείου στον καταμερισμό  της κοινωνικής εργασίας ............................................. 170  Η ΑΝΙΣΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ  Τα δεδομένα για το ελληνικό σχολείο...................................................... 181  Η ανώτατη εκπαίδευση στην Ελλάδα........................................................ 186  Προϋποθέσεις για να μην είναι η μόρφωση προνόμιο της μειοψηφίας .. 202  Πρέπει να φανταστούμε ένα άλλο σχολείο..................................... 207  ΚΕΙΜΕΝΑ  Τάλκοτ Πάροονς (Talcott Parsons). Η σχολική τάξη ως κοινωνικό σύστημα.  μερικές από τις λειτουργίες της στην αμερικανική κοινωνία....... 249  Μπάρτον Κλαρκ (Burton Clark). Η αποπεμπτική λειτουργία της ανώτατης  εκπαίδευσης.................................................................................... 281  Τζέιμς Κόουλμαν (James Coleman) κ.ά., Ισότητα εκπαιδευτικών ευκαιριών  (περιληπτική έκθεση)........................................................................... 301  ΓΙιερ Μπουρντιέ (Pierre Bourdieu). Το συντηρητικό σχολείο: οι ανισότητες  στην εκπαίδευση και την παιδεία......................... 357  Μπέιζιλ Μπερνστίν (Basil Bernstein). Κοινωνική τάξη και γλωσσική ανάπτυξη:  μια θεωρία της κοινωνικής μάθησης.............................................. 393  Μπέιζιλ Μπερνστίν, Κοινωνιογλωσσολογική προσέγγιση της κοινωνικοποίησης  με αναφορά στη σχολική επίδοση......................................... 433  Σάμιονελ Μπόουλς (Samuel Bowles) και Χέρμπερτ Γκίντις (Herbert Gintis),  « Πέρα από την εκπαιδευτική Δίκτη: το μεγάλο αμερικανικό όνειρο εξατμίζεται  » ................................................................................................ 469  Βιβιάν Ιζαμπέρ-Ζαματί (Viviane Isambert-Jamati), Οι εκπαιδευτικοί και η  κοινωνική διαίρεση στο σχολείο σήμερα.............................................. 493  Πιερ Μπουρντιέ (Pierre Bourdieu) και Ζαν-Κλωντ Παοερόν (Jean-Claude  Passeron), «Σοβαρά παιγνίδια και το παιγνίδι της σοβαρότητας»....... 519  « Μαθητευόμενοι και μαθητευόμενοι μάγοι»....................................... 542  Βιβλιογραφία................................................................................................. 557  8